Madde Detay
NİZAM, Nizam Bozkurt
(d. 1943 / ö. -)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Nizam Bozkurt olan âşık, şiirlerinde Nizam mahlasını kullanır. 1943'te Sivas'ın Kangal ilçesine bağlı Alacahan Beldesi'nin Dışlık köyünde dünyaya gelmiştir. Babası Alacahan'ın meşhur âşıklarından Yarım Ali'dir. Çocukluğu, köyünde geçer. İlkokulu Dışlık'ta bitiren âşığın ailesi, 1953'te Ankara'ya taşınır. Ortaokulu Ankara'da okuyan Nizam, maddi imkansızlıklar sebebiyle liseye gidemez. 1968'de görücü usulüyle evlenen âşığın iki oğlu dünyaya gelir. Nizam Bozkurt'un halk şiirine ve âşıklığa yönelmesinde babası Yarım Ali'nin de bir ozan oluşunun kuşkusuz büyük etkisi olmuştur. Alevi - Bektaşi inanç sistemi kabul eden ve ilgili sistemin yaygın olduğu bir çevrede yetişen Nizam'a göre babasının lakabı olan Yarım Ali, Hz. Ali'nin yarısı anlamına gelmektedir. Saz çalamayan Nizam Bozkurt badeye inanmaktadır ancak kendisi bade içmemiştir. İrticali de yoktur. Bu bağlamda geleneğin pek çok unsurunu haiz değildir. Şiirlerini yazarak üretir. Kendisine Alevi geleneğinin yedi ulu ozanı olarak da bilinen Fuzulî, Yeminî, Pir Sultan Abdal, Viranî, Kul Himmet ve Hatayî'yi usta olarak kabul etmektedir. Çocukken türkülerini çokça dinlediği için Âşık Veysel'in de onda ayrı bir yeri vardır. Çağdaşlarından Yozgatlı Gönüllü Coşkun, Sivaslı Ali Kızıltuğ ve Sefil Selimi'den etkilenmiştir. Bozkurt, şiirlerini çoğunlukla dost meclislerinde okur. Ayrıca Can Dostlar Cem Evi'ndeki meclislere de katılarak şiirlerini icra eder. Çırağı yoktur. 1960'da Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü'nde memur olarak işe girer. Bir müddet çalıştıktan sonra kadrosunu Kodlama Nüfus Sayımı Birimi'ne aldırır. Dört yıl kadar çalıştıktan sonra askere gider. Askerlik dönüşü Ordu Yardımlaşma Kurumu Küçükesat Ordu Pazarı'nda işçi olarak çalışmaya başlar. Aynı işten 1991'de emekli olur (Yurt 2011: 400-401; Yılmaz 2017: 345).
Şiirlerini, ilk yazdığı şekilleriyle muhafaza eder. Böylece ilk yazdığı şiirlerle sonradan yazdığı şiirleri daha sağlıklı mukayese edebileceğini düşünür. İslam tarihine olan merakı sebebiyle tasavvuf, Bâtınilik, Hurufilik gibi konularda okumalar yapar. Âşıklık geleneğinin geleceği ile ilgili karamsar olan âşığa göre günümüzde halk şairi olarak hayatını idame ettirmek mümkün değildir. Şiirlerinde tabiat olaylarını, doğa güzelliklerini ve en çok da dinî motif ve terimleri kullanır. Gençlik yıllarında beşerî aşk konulu şiirler yazsa da ilerleyen yıllarda daha çok toplumsal konularla ilgili şiirler yazmıştır. Devriye, deyiş, nutuk, nefes ve güzelleme kullandığı nazım türleridir. Şiirlerinin nazım birimi dörtlüktür. Hecenin 11 ve 8'li kalıplarını kullanır. Koşma, semai ve destan nazım şekilleriyle yazdığı şiirleri mevcuttur (Yurt 2011: 401).
Nizam Bozkurt'un Can Dostlar Cemevi, Cem Vakfı ve Tuzluçayır Garip Musa Derneği'ne üyelikleri bulunmaktadır. Özgür Radyo, Ekin Radyo gibi kuruluşlarda bilhassa Kerbela konulu programlara konuk olmuştur. Nizam ile ilgili bugüne kadar müstakil anlamda herhangi bir kitap çalışması yapılmamıştır.
Kaynakça
Yılmaz, Serhat Sabri (2017). Alacahanlı Halk Şairleri. İstanbul: Vilayet Yay.
Yurt, Davut Çağatay (2011). “Nizam Bozkurt (Âşık Nizam)”. Sazın ve Sözün Sultanları VI. Ed. Fatma Ahsen Turan ve Reyhan Gökben Saluk. Ankara: Gazi Kitabevi. 400-414.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARANYayın Tarihi: 20.12.2018Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 20.12.2018Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | KUL CAFER, Cafer Demirel | d. 1951 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | SEVDANUR | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | GAFİLÎ, Hacı Ozan | d. 17.11.1934 - ö. 24.04.2004 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Elçin Efendioğlu | d. 13 Mayis 1943 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ELİHAN ABBASKULU OĞLU NİFTALİYEV | d. 1943 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | COŞKUNÎ, Hüseyin Erden | d. 1943 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | AHMET TİRALİOĞLU | d. 1912 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | YUSUF ERDOĞAN | d. 1956 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | SEFEROV MEHEMMED HEMİD OĞLU | d. 1903 - ö. 1977 | Meslek | Görüntüle |
10 | ÖZSOY, Ali Özsoy | d. 1907 - ö. 1992 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | İSYANÎ, İsmail Elçioğlu | d. 1848 - ö. 1944 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | FAHİMÎ, Abdurrahim Doğan | d. 1853 - ö. 28.03.1933 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | HİMMETÎ, Himmetî-i Manastırî | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | SIDKÎ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | YEDİHARF, Hasan Hüseyin Şahin | d. 1884 - ö. 1938 | Madde Adı | Görüntüle |