Madde Detay

Asıl adı Ahmet Turan Ünal olan Âşık Noksani, 1917 'de Sivas'ın merkez köylerinden olan Savcun köyünde dünyaya gelmiştir. Ancak nüfus cüzdanında doğum tarihi R. 1329 (M. 1913) olarak kayda geçmiştir. Yöredeki ailelerden “Çerçioğulları” sülâlesindendir. Babasının adı Halil, annesinin adı ise Zeynep’tir. Yedi yaşında mahalle mektebine başlar, 1929’a kadar Arap alfabesi ile daha sonra iki yıl süresince de Latin harfleri ile tahsil görür. El yazısı güzel olduğu için 1933 yılından itibaren Sivas merkez ilçelerinden Savcun, Çallı, Hayırbey ve Kızılcakışla, köyleriyle yine Sivas’ın Suşehri ilçesine bağlı Bostancık köyünde mıntıka kâtipliği yapar, bu görevini altı yıl sürdürür. 1939'da askerlik görevini Sivas’ta bedelli olarak yapar. 1945 ile 1953 yılları arasında doğduğu köy olan Savcun köyünde muhtarlık hizmetini üstlenir, yirmi beş yıl kadar da imamlık yapar. Ne var ki hizmet gün sayısı yetersiz kaldığı için emekli olamaz. Muhtarlığı sırasında bir yaşlı kişiye yaptığı evlilik muamelesi yüzünden şikâyet edilen Noksani, kendisini yeteri kadar savunamaması neticesinde üç yıl (1953-1956) hapse mahkûm olur. Üç defa evlilik yapan Âşık Noksani’nin bu evliliklerinden hiç çocuğu olmaz. Hayatının son yıllarını Sivas’ta kardeşinin yanında geçiren Noksani, 12 Haziran 1993 tarihinde Sivas’ta vefat etmiştir. Kabri Sivas’ta Yukarıtekke mezarlığında bulunmaktadır (Kaya 2006: 84).

Ahmet Turan Ünal, âşık edebiyatımızda “Noksanî” mahlasını kullanan dördüncü âşıktır. Diğerleri ise 19. yüzyılda yaşadığı bilinen Karslı Noksani, 18 ile 19. yüzyıllar arasında yaşamış olan Erzurumlu Noksani ve 1899 ile 1971 yılları arasında yaşamış Sivaslı Noksani’dir. Sivaslı Noksanî, daha sonraları mahlasını Zakirî’ye çevirir. Ahmet Turan Ünal’ın şiir hayatı cezaevine girdikten sonra başlar. İlk şiirini cezaevinde yazan âşık, gerek üç evliliğinden sonra hiç çocuğu olmamasından gerekse de yirmi beş yıl süresince yaptığı imamlık hizmetinin ardından emeklilik için gün sayısının eksik kalmasından dolayı eksikliği kendinde görüp “Noksani” mahlasını kullanmayı tercih eder. Âşıklığının yanında “Eşref ile Zühre”, “Âşık Garip”, “Sümmanî ile Gülperi”, “Emrah ile Servi” hikâyelerini de bilen ve anlatan Noksanî’nin ayrıca, “Hz. Ali’nin Kan Kalesi Cengi”ni manzumeleştirdiği telif bir eseri mevcut olup bu eseri, “Noksani’nin Kan Kalesi Cengi” adıyla 2009 yılında Doğan Kaya tarafından on beş adet basılarak yayımlanmıştır. Saz çalmayan Noksani’nin herhangi bir ustası da olmamıştır. Vefatından bir yıl önce Ali Şahin Canozan Âşık Noksani’nin hayatını ve şiirlerini ele aldığı kitabını, “Âşık Noksanî- Hayatı ve Şiirlerinden Seçmeler” adıyla yayımlar. Şiir tekniği güçlü olan Noksanî’nin şiirlerinde Ruhsatî’nin etkisi görülür. Şiirlerinde genellikle aşk, dert, gurbet ve memleket gibi konuları ele almıştır. Bazı şiirlerinde mahlas olarak doğrudan kendi adını kullanmayı da tercih eder. Noksanî’nin sekiz ve on bir heceyle çoğunluğu lirik bir edayla söyler, bu yüzden fazla şiiri vardır (Canozan 1992’den akt. Kaya 2006: 84; Kaya 1991: 146 - 160; Kaya 2009: 1).