OSMÂN, Hakîkî-zâde Şeyh Osmân Efendi

(d. ?/? - ö. 1037/1627-8)
şeyh, divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul doğumlu Osman Efendi, İrşad-nâme isimli eseri yazan Hakikî Beyin oğludur. “Hakikî-zâde” ve “Şeyh Hakikî Bey “ isimleriyle de anılmaktadır. Seyyid Nizam-zâde Seyfullah Efendinin halifelerinden olup Olanlar Şeyhi İbrahim Efendi ona intisap etti. Eğrikapı’da bulunan evini tekkeye ve şeyhlerin yoluna vakfetti. Burada bulunan Hakikî-zâde Tekkesi’nin ilk şeyhi de Osman Efendidir. “Kelimetü’t-takvâ” ve “şeyh-i vâsıl” tamlamalarının verdiği 1037/1627-8’de vefat edince zaviyesi kabristanına gömüldü.

Kaynaklara göre ilâhî tarzında yazdığı şiirlerden oluşan mürettep bir divan sahibidir. Hüseyin Vassâf, Derviş Osman ile Hakikî mahlasıyla şiirler yazan iki ayrı kişi olabileceğini belirterek, bu konuda tereddüdünü ifade etmektedir.

Kaynakça

Azamat, Nihat (2000). “İbrâhim Efendi, Olanlar Şeyhi”. İslam Ansiklopedisi. C. 21. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 299.

Ekinci, Ramazan(hzl.) (2013) Hâfız Hüseyin Ayvansarâyî. Vefeyât-ı Ayvansarâyî. İstanbul: Buhara Yay. 96.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatcı. (2000). Bursalı Mehmed TâhirOsmanlı Müellifleri. C. I-II-III. Ankara. 58-9.

Meral, Arzu (2014). Seyyid Seyfullah Külliyâtı I. İstanbul: Revak Kitabevi.

Tosun, Necdet (2009). “Seyyid Nizamoğlu”. İslam Ansiklopedisi. C. 37. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 73.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). “Nutkî Mehmed Efendi”. C. 4. İstanbul: Dergâh Yay. 26.

Yılmaz, Ali ve Mehmet Akkuş. (1999) Hüseyin Vassâf, Sefîne-i Evliyâ. C. 2. İstanbul: Seha Yay. 524.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MÜJGÂN ÇAKIR
Yayın Tarihi: 05.09.2014
Güncelleme Tarihi: 26.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

fâ‛ilâtün fâ‛ilâtün fâ‛ilâtün fâ‛ilün

Fürkatünden âlemi tutdı figânum gel yetiş

Tende cânum kalmadı rûh-ı revânum gel yetiş

Vaktidür cân viresin cânsuzlara hem çün Mesîh

Çâre kıl ey nutk-ı hayy-i câvidânum gel yetiş

Düşmişem bahr-ı gamun ka‛rına gavvâs olmışam

Dürr-i vaslın isterem ey bahr u kânum gel yetiş

Çekdi girdâb-ı gamın aldı vücûdum zevrakın

Kıl meded ey dest-i hasret lâmekânum gel yetiş

Zulmet-i zulm-i felekden bu Hakîkî bendeni

Kurtar ey mihr-i cihân sâhib-zebânum gel yetiş

(Yılmaz, Ali  ve Mehmet Akkuş. (1999) Hüseyin Vassâf, Sefîne-i Evliyâ. C. 2. İstanbul: Seha Yay. 524.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İSMET, Mustafa İsmet Efendi, Pepe İsmetd. 1833 - ö. 1892Doğum YeriGörüntüle
2YÜMNî, Mehmed Sâlihd. ? - ö. 1663Doğum YeriGörüntüle
3Ali Rıdvan Unard. 1903 - ö. 1985Doğum YeriGörüntüle
4İSMET, Mustafa İsmet Efendi, Pepe İsmetd. 1833 - ö. 1892Doğum YılıGörüntüle
5YÜMNî, Mehmed Sâlihd. ? - ö. 1663Doğum YılıGörüntüle
6Ali Rıdvan Unard. 1903 - ö. 1985Doğum YılıGörüntüle
7İSMET, Mustafa İsmet Efendi, Pepe İsmetd. 1833 - ö. 1892Ölüm YılıGörüntüle
8YÜMNî, Mehmed Sâlihd. ? - ö. 1663Ölüm YılıGörüntüle
9Ali Rıdvan Unard. 1903 - ö. 1985Ölüm YılıGörüntüle
10İSMET, Mustafa İsmet Efendi, Pepe İsmetd. 1833 - ö. 1892MeslekGörüntüle
11YÜMNî, Mehmed Sâlihd. ? - ö. 1663MeslekGörüntüle
12Ali Rıdvan Unard. 1903 - ö. 1985MeslekGörüntüle
13İSMET, Mustafa İsmet Efendi, Pepe İsmetd. 1833 - ö. 1892Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14YÜMNî, Mehmed Sâlihd. ? - ö. 1663Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ali Rıdvan Unard. 1903 - ö. 1985Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İSMET, Mustafa İsmet Efendi, Pepe İsmetd. 1833 - ö. 1892Madde AdıGörüntüle
17YÜMNî, Mehmed Sâlihd. ? - ö. 1663Madde AdıGörüntüle
18Ali Rıdvan Unard. 1903 - ö. 1985Madde AdıGörüntüle