Madde Detay

Asıl adı Müslüm Dalkılıç olan âşık, şiirlerinde Ozan Dalkılıç, Dalkılıç, Şah Müslüm, Dertli Müslüm, Ozan Müslüm ve Müslüm mahlaslarını kullanır. 2 Şubat 1931 tarihinde Ankara'nın Çubuk ilçesine bağlı Susuz köyünde dünyaya gelir. Babası Mustafa Bey, annesi Zeynep Hanım'dır. Mustafa-Zeynep çiftinin sekiz çocuğu vardır. Müslüm bunların altıncısıdır. Dalkılıç ailesinin aslı Horasan'dan İstanbul'a, oradan da Ankara'nın Susuz köyüne yerleşen Kırkocalar sülalesine dayanmaktadır. Köyünde başladığı ilkokul eğitimini 3. sınıfta iken bırakır. Daha sonradan ilkokulu dışarıdan tamamlayarak mezun olur. Askerlik vazifesini 1952-1954 yılları arasında sırasıyla Diyarbakır, Erzurum ve Kars/Sarıkamış'ta muharebe çavuşu olarak tamamlar. 1955 yılında Ankara/ Merkez'e taşınır ve bir daha köyüne dönmez. Ankara'da sırasıyla seyyar satıcılık, bakkallık, tuhafiyecilik, gazinoculuk ve emlakçılık yapar. 1977 yılında Cumhuriyet Halk Partisi'nden milletvekili aday adayı olur. Emeklidir (Kızıltepe 2006: 27-29; Kızıltepe 2008 477-479; Özhan vd. 1992: 94).

Müslüm Dalkılıç'ın başından iki evlilik geçer. İlk evliliğini 1948 yılında Mercan Hanım ile gerçekleştirir. Bu evliliğinden Seyyit Murat, Mustafa Kemal, Muharrem ve Serap isimlerinde dört çocuğu dünyaya gelir. 1961 yılında Mercan Hanım ile yolları ayrılır. İkinci eşi Fatma Hanım ile 1962 yılında dünya evine girer. Bu evliliğinden de Ergalip, Hürtalip ve Zeynep adlarında üç çocuğu dünyaya gelir. Ergalip ve Hürtalip ikizdir. Hürtalip doğduktan dört gün sonra vefat eder. Sonradan dünyaya gelen oğluna da Hürtalip adını koyar. Toplamda yedi çocuğundan yirmiden fazla torunu vardır. Halen Ankara'da ikamet etmektedir (Kızıltepe 2006: 28-29; Kızıltepe 2008: 478; Özhan vd. 1992: 94).

Aslının İmam Musa Kazım'a dayandığını ifade eden âşığa göre bir kişinin âşıklığa yönelmesi, o kişinin içinde bulunan dürtü vesilesiyle olur. Bir de buna fakirlik, ezilmişlik ve sevdiğini alamama gibi durumlar eklenince âşıklık kaçınılmazdır. İyi derecede saz çalabilen ve irticalen söyleyebilen âşık, bade içme ve rüya görmeye inanmamaktadır. Ona göre bu tür işler uydurmadır. Klasik anlamda herhangi bir âşığa kapılanmamıştır. Karacaoğlan, Pir Sultan Abdal ve dedesi Süleyman Dalkılıç'ı örnek alır. Ankara'da saz meclislerinde Âşık Veysel, Âşık Nesimi Çimen, Âşık Mahzuni Şerif, Musa Eroğlu ve Hüseyin Çırakman gibi isimlerle tanışma fırsatı bulur. "Toprak Olup Gittiler" isimli şiiri Musa Eroğlu tarafından bestelenmiştir. Oğulları Mustafa Kemal, Muharrem ve Hürtalip Dalkılıç'a saz çalmayı öğretmiştir ancak onları çırak olarak nitelendirmez (Kızıltepe 2008: 481-482).

Şiirlerinde mahlas olarak adını ve soy adını farklı şekillerde kullanır. Ozan Dalkılıç, Dalkılıç, Şah Müslüm, Dertli Müslüm, Ozan Müslüm ve Müslüm kullandığı mahlaslardır. Ona göre âşıklar, toplumun gören gözü, işiten kulağı ve söyleyen dilidir. Bu bakımdan kendisini sorumlu hissetmektedir. Şiirlerinin konu kadrosu geniştir. Atatürk'ü, Cumhuriyet'i, Alevi - Bektaşi felsefesini, ahlakın önemini işlediği şiirleri mevcuttur. Güzelleme ve taşlama en çok kullandığı nazım türleridir. Yalın bir dili vardır. Köy çocuğu olması dolayısıyla tarım ve hayvancılıkla ilgili sözcüklere şiirlerinde çokça tesadüf edilir. Nazım birimi olarak dörtlükleri ve 7, 8, 11 ve 13'lü hece ölçülerini kullanır. Koşma, semai, divani ve destan tercih ettiği nazım şekilleridir (Kızıltepe 2008: 486).

Anadolu Üniversitesi tarafından düzenlenen Yunus Emre’yi Anma Törenleri, Mut Belediyesinin düzenlediği Karacaoğlan’ı Anma Törenleri, Konya Âşıklar Bayramı, Hacı Bektaşi Velî’yi Anma Törenleri ve Kültür Bakanlığı'nın yaptığı organizasyonlar, katıldığı etkinliklerden bazılarıdır (Kızıltepe 2006: 36). Hakkında Bekir Kızıltepe tarafından Âşık Müslüm Dalkılıç'ın Hayatı, Sanatı ve Eserleri isimli yüksek lisans tezi hazırlanmıştır. Tez, "Toprak Olup Gittiler/ Ozan Müslüm Dalkılıç/ Hayatı Eserleri ve Deyişleri" adıyla kitap olarak bastırılmıştır.