Madde Detay
Yalçın Pekşen
(d. 6 Ağustos 1940 / ö. -)
Mizah yazarı, gezi yazarı, gazeteci, röportaj yazarı, çevirmen, hukukçu
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Münire Nimet Hanım ile Hüseyin Murat Pekşen’in oğlu olarak İzmir’de doğmuştur. İstanbul Fatih’te Altmış İkinci İlkokul’dan, Darüşşafaka Lisesi’nden mezun olmuştur.
Oğuz Aral’ın Mizah Yolcuları adlı programına konuk olarak katılan Pekşen, lisede yıl sonundaki komedi müsameresinde başrol oynayarak tiyatroya yöneldiğini, İstanbul Konservatuarı'nın giriş sınavında gülmesi istenip de gülemediği için oyuncu olamadığını ve gülemediği için güldürmeye karar verdiğini, orada gülebilseydi yaşamının çok farklı olacağına inandığını anlatmıştır (Aral: 1995).
1961’de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne girmiştir. Fakültenin ikinci sınıfında okula ara vererek çalışmak için Almanya’ya gitmiş, 1964 yılında yurda dönerek askerlik hizmetinen sonra fakülteden mezun olmuştur (1964). 1966’da Cumhuriyet gazetesinde çalışmaya başlamış, köşe yazarlığı, çevirmenlik, muhabirlik ve spor yazarlığı yapmıştır. Hürriyet, Sabah, Milliyet, Güneş, Nokta ve Akşam gazetelerinde yazmıştır. Nokta dergisinde bir süre genel yaın yönetmenliğini üstlenmiştir.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nden üç kez gülmece (1975, 1976, 1981) dalında iki kez de röportaj (1977, 1984) dalında Yılın Gazetecisi ödülünü almıştır (Işık, 2006: 2987; Yalçın, 2010: 855-856). Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından 2014'te Burhan Felek Ödülü'ne layık görülmüştür.
Evli ve bir çocuk babası olan Pekşen, İstanbul’da yaşamaktadır.
Eserlerinde güncelin mizahi yanını ortaya çıkarmaya çalışan Pekşen, sıradan bir olayda bile mizahi bir unsur yakalayacak kadar kuvvetli olan gözlem gücünün de etkisiyle başarılı mizah öyküleri yazmıştır. İroni yoluyla oluşturduğu mizah öykülerinde ülkemizdeki olumsuzlukları, çarpıklıkları, haksızlıkları, bencil insanları anlatmıştır. Yazar, gazeteci olarak köşesinde yazdığı haberleri ve güncel olayları da mizahla yoğurmuştur.
Pekşen, Ergin Koparan’ın kendisiyle yaptığı söyleşide mizah hakkındaki düşüncelerini şöyle açıklamışıtr: “Mizah güçsüzün güçlüye başkaldırmasıdır bir yerde. Bunu ekonomik, politik yollarla yapamayınca-bu yollar kapalıysa- alay ederek yapmaya çalışıyor. Alay etmek de bir başkaldırmadır çünkü. Çok rahat bir konumda yaşayan bir kişinin mizaha yönelmesi hemen hemen görülmemiştir… Mizah bir yazı türü değil, bir düşünme şeklidir. Düşünceleriniz eğer çelişkileri yakalayacak şekilde gelişmemişse, kendinizi ne kadar zorlarsanız zorlayın, yazdığınız yazı mizah olmaz…” (Koparan, 1987: 28)
Yalçın Pekşen, 1980-1990 yılları arasında edebî şahsiyetlerle, politikacılarla, iş adamlarıyla, sanatçılarla yaptığı röportajlarını toplayarak kitap olarak yayımlamıştır. Yazarın kimsenin sormaya cesaret edemeyeceği soruları sorması, söyleşilerini gazeteci kimliğiyle mizahı birleştirerek oluşturması, diğer gazetecilerden farklı ve ses getiren işlere imza atmasını sağlamıştır.
Gazeteci olduğu için pek çok yolculuk yapan yazar, bu yolculuklarda yaşadıklarını ise gezi yazılarında anlatmıştır. Türkiye’yi ve diğer ülkeleri konu edinen bu yazılar aracılığıyla Anadolu ve Avrupa şehirlerini, insanları karşılaştırmıştır.
Yalçın Pekşen'im mizahında gazeteciliğinin etkisi olduğu giibi, gazeteciliğin her alanında da mizahı kullanmıştır. Güncel olaylarla mizahı bir araya getirerek her gün köşesinde yazması, onı diğer mizah yazarlarından ve diğer köşe yazarlarından ayıran bir özelliğidir. Siyasal ve toplumsal gündemi insancıl ve gerçekçi yorumlarla işlemiş, saldırgan tutumdan daima uzak durmuştur.
Kaynakça
Aral, Oğuz. (1995). http://www.trtarsiv.com/izle/71893/mizah-yolculari-5-bolum. Erişim Tarihi: 26.12.2017. (Oğuz Aral'ın programdaki konuklarından biri Yalçın Pekşen'dir)
Işık, İhsan. (2006). “Pekşen, Yalçın” Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi Cilt 7. Ankara: Elvan Yayınları. 2987.
Koparan, Ergin. (1987). Yalçın Pekşen ile Söyleşi “Mizah Güçsüzün Güçlüye Başkaldırmasıdır.”. Varlık. Sayı 955: 400.
Yalçın, Murat (Ed.). (2010). “Pekşen, Yalçın”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. II. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 855-856.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. AYDAN ENER SUYayın Tarihi: 21.09.2018Güncelleme Tarihi: 21.12.2020
Yayın Tarihi: 21.09.2018Güncelleme Tarihi: 21.12.2020
Güncelleme Tarihi: 21.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Suya Sabuna Dokunarak 2 Cilt | Çağdaş / İstanbul | 1980 | Mizah |
Nuh Peygamber’in Seyir Defteri | Çağdaş / İstanbul | 1985 | Deneme |
Dilin Kemiği Yok | Cep Yayınları / İstanbul | 1986 | Sohbet |
Nevşehir’den Newyork’a | Varlık Yayınları / İstanbul | 1986 | Gezi Yazısı |
Ye Kürküm Ye | Say / İstanbul | 1986 | Mizah |
Köpeği Isıran Adamın Peşinde | Cep Yayınları / İstanbul | 1989 | Mizah |
The Türkler | Say / İstanbul | 2006 | Mizah |
İnsanlık Tarihinden Gayri Ciddi Notlar | Say / İstanbul | 2006 | Mizah |
Ferrarisini Satan Hergele | Say / İstanbul | 2007 | Mizah |
Komedya | Say / İstanbul | 2008 | Mizah |
Nerede O Eski Katiller | Say / İstanbul | 2009 | Mizah |
Türk'ün Topalını Çin'de Görmüşler | Say / İstanbul | 2011 | Gezi Yazısı |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Attilâ İlhan | d. 15 Haziran 1925 - ö. 10 Ekim 2005 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Aclan Sayılgan | d. 1924 - ö. 5 Eylül 2001 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Didem Madak | d. 08 Nisan 1970 - ö. 24 Temmuz 2011 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | HACI, Yusuf Çetin | d. 1940 - ö. 2008 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | KÖROĞLU/FAKİR KÖROĞLU, Murat Gönel | d. 1940 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Atilla Hıncal | d. 1940 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HACI, Yusuf Çetin | d. 1940 - ö. 2008 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | KÖROĞLU/FAKİR KÖROĞLU, Murat Gönel | d. 1940 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Atilla Hıncal | d. 1940 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | HACI, Yusuf Çetin | d. 1940 - ö. 2008 | Meslek | Görüntüle |
11 | KÖROĞLU/FAKİR KÖROĞLU, Murat Gönel | d. 1940 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Atilla Hıncal | d. 1940 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | HACI, Yusuf Çetin | d. 1940 - ö. 2008 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | KÖROĞLU/FAKİR KÖROĞLU, Murat Gönel | d. 1940 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Atilla Hıncal | d. 1940 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | HACI, Yusuf Çetin | d. 1940 - ö. 2008 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | KÖROĞLU/FAKİR KÖROĞLU, Murat Gönel | d. 1940 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Atilla Hıncal | d. 1940 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |