RAHMETÎ, Şeyh Rahmetullah Dede

(d. ?/? - ö. 1030/1620)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Rahmetullah olan Rahmetî, şimdi Yunanistan sınırları içinde bulunan Serez'de doğdu. Önceleri Serez camilerinde hatiplik yaparken, Mevlevîliğe meyl ederek, Adnî Dede (öl. 1095 / 1683)'nin Gelibolu Mevlevîhanesi'nde bulunduğu sıralarda, ona hizmette bulundu. Şeyhi Adnî Dede'nin, Belgrat Mevlevîhanesi'ne nakl edilmesi üzerine, onun yerine şeyh oldu. Ne kadar şeyhlik yaptığı belli değildir. Sicill-i Osmanî yazarı, onun İskilip ve Gelibolu Mevlevîhaneleri'nde şeyhlik yaptığını ifade eder. Rahmetî, Konya'ya giderek, Mevlânâ Dergâhı ve Şems-i Tebrizî Tekkesi'nde mesnevîhânlık da yaptı. Dönüşünde Üsküp Mevlevîhanesi'ne şeyh oldu. Şeyhliğinin hangi yıla denk geldiği bilinmemektedir. Daha sonra Gelibolu Mevlevîhanesi'ne nakledildi. Burada vefat etti ve Mevlevîhane Mezarlığı'na gömüldü. "Rahmetî" ve "Rahmî Dede" olarak tanınan şâirin, Sefîne ve Tezkire-i Şu'arâ-yı Mevleviyye'de Türkçe tasavvufî, mevlevîyâne şiirleri vardır. Tezkirelerde yer alan bu şiirlerinde şâirin aruza ve dile hakim olduğu, şiirlerine Mevlevîlik unsurlarını ustalıkla kattığı görülmektedir.
 

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Ali Enver (1309/ 1891). Semâhâne-i Edeb.

Genç, İlhan (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay.

Mustafa Sakıp Dede (1283). Sefîne-i Nefise fi'l-Menâkıb-ı Mevleviyye (Sefine-i Nefise fî Menakıb-ı Sülale-i Mevlevîyye). Millî Ktp. MF. 1994 A 3333. 2 / 217.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. Ankara: Bizim Büro Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. NİLGÜN AÇIK ÖNKAŞ
Yayın Tarihi: 23.12.2014
Güncelleme Tarihi: 29.10.2020

Eserlerinden Örnekler

Es-salâ erbâb-ı 'aşka açılıp meydân-ı hû

Tutdı ser-tâ-ser cihânı pertev-i cevlân-ı hû

Âdem ü 'âlem olup per-kâr-ı devr ü dâ'ire

Sâbit ü seyyârı yek-reng eyledi devrân-ı hû

Girdi ehl-i vecd ü hâlet birbirine şevk ile

Başları saldı ayaga gerdiş-i çegân-ı hû

Enfüs ü âfâkı gark-ı mevce-i tûfân idüp

Cûş itdi her tenûr-ı sîneden 'irfân-ı hû

Pey-rev-i nây u kudûm ü sîne-çâk ü zahm-ı hâr

Olmak isterdi vird-i Mevlânâ ile meydân-ı hû

Mesnevî vü Mevlevî şîr ü şekerdür bezmine

Hasretü'l-Firdevsdür 'ayş-i hoş-ı rindân-ı hû

Evvel ü âhir ile çün zâhir ü bâtın odur

Rahmetî olsa n'ola dil gevher-i 'ummân-ı hû

(Genç, İlhan (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 215.) 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MEDÎHÎ, Mustafa Medîhî Çelebid. ? - ö. III. Murad devri (1574-1595)Doğum YeriGörüntüle
2HELÂKÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HASAN, Mu‘îd Hasan Çelebid. ? - ö. 1615-16Doğum YeriGörüntüle
4MEDÎHÎ, Mustafa Medîhî Çelebid. ? - ö. III. Murad devri (1574-1595)Doğum YılıGörüntüle
5HELÂKÎd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6HASAN, Mu‘îd Hasan Çelebid. ? - ö. 1615-16Doğum YılıGörüntüle
7MEDÎHÎ, Mustafa Medîhî Çelebid. ? - ö. III. Murad devri (1574-1595)Ölüm YılıGörüntüle
8HELÂKÎd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9HASAN, Mu‘îd Hasan Çelebid. ? - ö. 1615-16Ölüm YılıGörüntüle
10MEDÎHÎ, Mustafa Medîhî Çelebid. ? - ö. III. Murad devri (1574-1595)MeslekGörüntüle
11HELÂKÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12HASAN, Mu‘îd Hasan Çelebid. ? - ö. 1615-16MeslekGörüntüle
13MEDÎHÎ, Mustafa Medîhî Çelebid. ? - ö. III. Murad devri (1574-1595)Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HELÂKÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HASAN, Mu‘îd Hasan Çelebid. ? - ö. 1615-16Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MEDÎHÎ, Mustafa Medîhî Çelebid. ? - ö. III. Murad devri (1574-1595)Madde AdıGörüntüle
17HELÂKÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18HASAN, Mu‘îd Hasan Çelebid. ? - ö. 1615-16Madde AdıGörüntüle