RÂSİH

(d. ?/? - ö. 1293/1877)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Kayserilidir. Asıl adı Abdüllatîf’tir. Derviş Efendi adlı birinin oğlu olan Râsih, aslen Bünyan’a bağlı Bürüngüzlü kasabasındandır. İstanbul’da tahsil gördü. Rûmî 1293/1877 yılında 77 yaşında iken vefat etti (Üçok 1953: 132). Bu durumda Abdullah Satoğlu kaynak göstermeksizin, bu bilgilere rintmeşrep bir şair olduğu ancak cahil bir hemşehrisinin tarizinden teessür duyarak içkiye veda ettiğinin söylendiği malumatını ilave eder (Satoğlu 1970: 50). Hamdi Üçok, Râsih’ten günümüze sadece iki şiirin kaldığını belirterek bu iki şiire de eserinde yer verir. Ne var ki bu şiirlerden ilki “üstüne ” redifli bir gazel olup Şeyhî’nin Vakâyi’ü’l-Fuzalâ’sı ile Belîğ ve Safâyî Tezkireleri’nde Sofyalı Bıyıklı Hüseyin Çelebi-zâde Yûsuf Efendi’ye, Sâlim Tezkiresi’nde ve Osmanlı Müellfileri’nde ise aynı mahlastaki Balıkesirli Ahmed Bey’e atfedilen “Süzme çeşmin…” diye başlayan ünlü gazeldir. Bu gazelle ilgili tartışmalar bir de makaleye konu olmuştur. Bu konuyu tasrîh etmeye çalışan Ali Cânip Yöntem, Sofyalı olan Râsih’in, tezkire yazarı Sâlim’in kayınbabası olduğunu, bu sebeple şiirin ona ait olması hâlinde mutlaka bilmesi gerektiği düşüncesinden hareketle mezkur gazelin Balıkesirli Râsih’e ait olabileceğini ifade etmiştir. Tezkirelere göre Türk edebiyatında Râsih mahlasıyla şiir yazmış ve tezkirelerde yer alan 7 şair tespit edilmiştir ve bu Râsih bunların hiçbiri değildir.

Kaynakça

Abdülkadiroğlu, Abdülkerim (hzl.) (1985). İsmail Beliğ, Nuhbetü’l-âsâr lî Zeyl-i Zübdetü’l-eş’âr. Ankara: Gazi Üniversitesi Yay.

Bursalı Tâhir Efendi (1333). Osmanlı Müellifleri. C.2. İstanbul: Matbaa-i Âmire. 

Develioğlu, Abdullah (1973). Büyük İnsanlar (3000 Türk İslam Müellifi). İstanbul: Demir Kitabevi.

Köksal, M. Fatih (1998). Kayserili Divan Şairleri. Kayseri: Geçit Yay.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhi Mehmed Efendi, Vakâyi’ü’l-fuzalâ. C.2. İstanbul: Çağrı Yay. 463-464.

Safâyî. Tezkiretü’ş-şu’arâ. Millî Kütüphane Yz. FB. 414. 147-148.

Sâlim (1315). Tezkiretü’ş-şu’arâ. Dersaâdet: İkdâm Matbaası. 273-274.

Satoğlu, Abdullah (1970). Kayseri Şairleri. Ankara: As Matbaası. 50. 

Üçok, Hamdi (1953). Çağlayanlar Beldesi Bünyan. Kayseri: Sümer Matbaası.

Yöntem, Ali Cânip (1943), “Meşhur Bir Gazelin Sahibi İki Râsih”. Çınaraltı. (2): 10.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 13.01.2014
Güncelleme Tarihi: 30.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Nigâh-ı fevzine mazhar olanlardan olaydım ben

Mu’allâ âsitânında beni derbân kabûl it sen

Zamânın kutbu’l-aktâbı dinilse layık olmaz mı

Mu’attar lahtin içinde diri yatan mübârek ten

Geçirdim ömrümü hayfâ şu fânî dünyâda [ammâ]

Ahîr ü uhraya dâ’ir henüz öğrenmedim bir fen

Şefâ’at arz idüp geldi bihişt-i kabrine Râsih

Ümîdin kat’ idüp gitmez gelenlerden bura bir men

(Üçok, Hamdi (1953). Çağlayanlar Beldesi Bünyan. Kayseri: Sümer Matbaası. 132.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1DEDEYAN, Sıvacı Kalust Dedeyand. 1810 - ö. 1910Doğum YeriGörüntüle
2Bilal Coşkund. 08 Kasım 1950 - ö. 30 Mart 2017Doğum YeriGörüntüle
3Leyla Şahind. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4DEDEYAN, Sıvacı Kalust Dedeyand. 1810 - ö. 1910Doğum YılıGörüntüle
5Bilal Coşkund. 08 Kasım 1950 - ö. 30 Mart 2017Doğum YılıGörüntüle
6Leyla Şahind. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7DEDEYAN, Sıvacı Kalust Dedeyand. 1810 - ö. 1910Ölüm YılıGörüntüle
8Bilal Coşkund. 08 Kasım 1950 - ö. 30 Mart 2017Ölüm YılıGörüntüle
9Leyla Şahind. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10DEDEYAN, Sıvacı Kalust Dedeyand. 1810 - ö. 1910Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Bilal Coşkund. 08 Kasım 1950 - ö. 30 Mart 2017Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Leyla Şahind. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13DEDEYAN, Sıvacı Kalust Dedeyand. 1810 - ö. 1910Madde AdıGörüntüle
14Bilal Coşkund. 08 Kasım 1950 - ö. 30 Mart 2017Madde AdıGörüntüle
15Leyla Şahind. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle