RE'YÎ, (Sarı) Re'yî Çelebi

(d. ?/? - ö. 987/1579-80)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Âşık Çelebi (Kılıç 2010: 1341)’ye göre Germiyan/Kütahya’da, diğer kaynaklara göre (Afyon) Karahisar’da doğdu. Kütahya kaydı, o yıllarda bu şehrin bölgenin merkezinde olmasından dolayıdır. Eğitimini de Afyon'da yaptığına göre doğum yerinin de orası olması gerekir. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı Abdüllatif’tir. Halk arasında Sarı Re'yî olarak tanındı. Kaynakların çoğunda ismi Re'yî olarak yazılmıştır. Tuhfe-i Nâilî (Kurnaz vd. 2001: 299)’de Re'yî Abdüllatif Çelebi ve Re'yî Çelebi şeklinde iki ayrı madde olarak kayıtlıdır. İlk ve orta öğrenimini Afyon’da, medrese öğrenimini İstanbul’da yaptı. Rumeli kazaskerliğinden mazul Abdurrahman Efendi’den mülâzım oldu. Âşık Çelebi (Kılıç 2010: 1341)’ye göre sipahi, Ahdi (Solmaz 2009: 165)’ye göre kâtip idi. Hasan Çelebi (Sungurhan-Eyduran 2009: 328)’ye göre uzun süre Bursa’da müderrislik yaptı. Daha sonra kadılık görevinde bulundu. Kaba davranışı yüzünden azledildi. Âlî (İsen 1994: 307)’ye göre herhangi bir görev üstlenmedi. 987/1579-80 yılında vefat etti. Vefat tarihi, Kafzâde Fâizî (Kayabaşı 1997: 307)’de 988/1580-81, Sicill-i Osmanî (Akbayar 1996: 1386)’de 986/1578-79 olarak kayıtlıdır. Tasavvufta ve diğer bilimlerde bilgi sahibiydi. Aynı zamanda hattat olup sülüs, nesih ve talik hattı güzeldi. Hoşsohbet ve nüktedan bir kimseydi. Şairliği yanında nasirliği de vardı. Şiirleri renkli ve ahenkli idi.

Eserlerine dair bir bilgi bulunmamaktadır. Kaynaklarda şiirlerinden örnekler yer almaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî, C. 5. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 1386.

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 372.

İsen, Mustafa (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay. 307.

Karatay, Halit (2008). Hattat Divân Şairleri. Ankara: Akçağ Yayınları. 352-353.

Kayabaşı, Bekir (1997). Kâfzâde Fâ’izî’nin Zübdetü’l-Eş‘âr’ı. Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi. 307.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi Meşâ‘irü’ş-Şu‘arâ, İnceleme-Metin. C. 3. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 1341.

Kurnaz, Cemâl, M. Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri, C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 299.

Müstakimzâde Süleyman Sa’deddin (1928). Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul: Devlet Matbaası. 294.

Müstakîm-zâde Süleyman Sa’deddin Efendi (2000). Mecelletü’n-Nisâb (Tıpkıbasım). Ankara: KB Yay. 229a.

Riyazî Mehmet Efendi. Riyazü'ş-Şuara. Nuruosmaniye Kütüphanesi, nu. 3724. vr. 73b.

Sarı, M. (2006). “Re’yî”. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 6. Ankara: AKM Yay. 340.

Solmaz, Süleyman (hzl.) (2009). Gülşen-i Şu’arâ (Bağdatlı Ahdî). Denizli: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10731,agmpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 17.06.2014]. 165.

Sungurhan-Eyduran, Aysun (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şu‘arâ. Ankara: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10739,tsmetinbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 09.06.2014]. 328-329.

Şemsettin Sami (1996). Kâmûsu’l-‘Alâm. Tıpkıbasım. C. 3. Ankara: Kaşgar Neşriyat Yay. 2264.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1990). C. 7. “Re’yî Abdüllatif Çelebi”. İstanbul: Dergâh Yay. 325.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 27.06.2014
Güncelleme Tarihi: 29.10.2020

Eserlerinden Örnekler

Beyt

Dür dişlerüne dindi le’âlî gazelleri

Güftâruna okındı zülâlî gazelleri

xx

Zâhid ki meyl-i kalbi hemân kîl u kâledür

Işk ehlinün kamu nazarı vecd ü hâledür

Tutsan yüzüne destüni aksin gören sanur

Mihrâb-ı hüsne yazılı iki celâledür

(Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi Meşâ‘irü’ş-Şu‘arâ, İnceleme-Metin. C. 3. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 1341.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1VEHBÎ/VASLÎ/CÂNÎ, Ali Vehbî Efendid. ? - ö. 1868Doğum YeriGörüntüle
2IYDÎ /ÎDÎ, Bayramd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ŞEYHÎ, Yûsuf Sinâneddînd. ? - ö. 1431 ?Doğum YeriGörüntüle
4VEHBÎ/VASLÎ/CÂNÎ, Ali Vehbî Efendid. ? - ö. 1868Doğum YılıGörüntüle
5IYDÎ /ÎDÎ, Bayramd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6ŞEYHÎ, Yûsuf Sinâneddînd. ? - ö. 1431 ?Doğum YılıGörüntüle
7VEHBÎ/VASLÎ/CÂNÎ, Ali Vehbî Efendid. ? - ö. 1868Ölüm YılıGörüntüle
8IYDÎ /ÎDÎ, Bayramd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9ŞEYHÎ, Yûsuf Sinâneddînd. ? - ö. 1431 ?Ölüm YılıGörüntüle
10VEHBÎ/VASLÎ/CÂNÎ, Ali Vehbî Efendid. ? - ö. 1868MeslekGörüntüle
11IYDÎ /ÎDÎ, Bayramd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12ŞEYHÎ, Yûsuf Sinâneddînd. ? - ö. 1431 ?MeslekGörüntüle
13VEHBÎ/VASLÎ/CÂNÎ, Ali Vehbî Efendid. ? - ö. 1868Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14IYDÎ /ÎDÎ, Bayramd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ŞEYHÎ, Yûsuf Sinâneddînd. ? - ö. 1431 ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16VEHBÎ/VASLÎ/CÂNÎ, Ali Vehbî Efendid. ? - ö. 1868Madde AdıGörüntüle
17IYDÎ /ÎDÎ, Bayramd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18ŞEYHÎ, Yûsuf Sinâneddînd. ? - ö. 1431 ?Madde AdıGörüntüle