RE'YÎ, (Sarı) Re'yî Çelebi

(d. ?/? - ö. 987/1579-80)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Âşık Çelebi (Kılıç 2010: 1341)’ye göre Germiyan/Kütahya’da, diğer kaynaklara göre (Afyon) Karahisar’da doğdu. Kütahya kaydı, o yıllarda bu şehrin bölgenin merkezinde olmasından dolayıdır. Eğitimini de Afyon'da yaptığına göre doğum yerinin de orası olması gerekir. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı Abdüllatif’tir. Halk arasında Sarı Re'yî olarak tanındı. Kaynakların çoğunda ismi Re'yî olarak yazılmıştır. Tuhfe-i Nâilî (Kurnaz vd. 2001: 299)’de Re'yî Abdüllatif Çelebi ve Re'yî Çelebi şeklinde iki ayrı madde olarak kayıtlıdır. İlk ve orta öğrenimini Afyon’da, medrese öğrenimini İstanbul’da yaptı. Rumeli kazaskerliğinden mazul Abdurrahman Efendi’den mülâzım oldu. Âşık Çelebi (Kılıç 2010: 1341)’ye göre sipahi, Ahdi (Solmaz 2009: 165)’ye göre kâtip idi. Hasan Çelebi (Sungurhan-Eyduran 2009: 328)’ye göre uzun süre Bursa’da müderrislik yaptı. Daha sonra kadılık görevinde bulundu. Kaba davranışı yüzünden azledildi. Âlî (İsen 1994: 307)’ye göre herhangi bir görev üstlenmedi. 987/1579-80 yılında vefat etti. Vefat tarihi, Kafzâde Fâizî (Kayabaşı 1997: 307)’de 988/1580-81, Sicill-i Osmanî (Akbayar 1996: 1386)’de 986/1578-79 olarak kayıtlıdır. Tasavvufta ve diğer bilimlerde bilgi sahibiydi. Aynı zamanda hattat olup sülüs, nesih ve talik hattı güzeldi. Hoşsohbet ve nüktedan bir kimseydi. Şairliği yanında nasirliği de vardı. Şiirleri renkli ve ahenkli idi.

Eserlerine dair bir bilgi bulunmamaktadır. Kaynaklarda şiirlerinden örnekler yer almaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî, C. 5. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 1386.

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 372.

İsen, Mustafa (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay. 307.

Karatay, Halit (2008). Hattat Divân Şairleri. Ankara: Akçağ Yayınları. 352-353.

Kayabaşı, Bekir (1997). Kâfzâde Fâ’izî’nin Zübdetü’l-Eş‘âr’ı. Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi. 307.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi Meşâ‘irü’ş-Şu‘arâ, İnceleme-Metin. C. 3. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 1341.

Kurnaz, Cemâl, M. Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri, C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 299.

Müstakimzâde Süleyman Sa’deddin (1928). Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul: Devlet Matbaası. 294.

Müstakîm-zâde Süleyman Sa’deddin Efendi (2000). Mecelletü’n-Nisâb (Tıpkıbasım). Ankara: KB Yay. 229a.

Riyazî Mehmet Efendi. Riyazü'ş-Şuara. Nuruosmaniye Kütüphanesi, nu. 3724. vr. 73b.

Sarı, M. (2006). “Re’yî”. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 6. Ankara: AKM Yay. 340.

Solmaz, Süleyman (hzl.) (2009). Gülşen-i Şu’arâ (Bağdatlı Ahdî). Denizli: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10731,agmpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 17.06.2014]. 165.

Sungurhan-Eyduran, Aysun (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şu‘arâ. Ankara: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10739,tsmetinbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 09.06.2014]. 328-329.

Şemsettin Sami (1996). Kâmûsu’l-‘Alâm. Tıpkıbasım. C. 3. Ankara: Kaşgar Neşriyat Yay. 2264.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1990). C. 7. “Re’yî Abdüllatif Çelebi”. İstanbul: Dergâh Yay. 325.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 27.06.2014
Güncelleme Tarihi: 29.10.2020

Eserlerinden Örnekler

Beyt

Dür dişlerüne dindi le’âlî gazelleri

Güftâruna okındı zülâlî gazelleri

xx

Zâhid ki meyl-i kalbi hemân kîl u kâledür

Işk ehlinün kamu nazarı vecd ü hâledür

Tutsan yüzüne destüni aksin gören sanur

Mihrâb-ı hüsne yazılı iki celâledür

(Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi Meşâ‘irü’ş-Şu‘arâ, İnceleme-Metin. C. 3. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 1341.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1VASFÎ, Ahmed Vasfîd. 1832 - ö. 1876Doğum YeriGörüntüle
2MÜFTÎ DERVİŞ, Çavdaroğlu Ahmedd. 1580\\\'ler? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HAYDAR, Haydar Çelebi, Haydar-ı Cemd. ? - ö. 1495\'ten sonra?Doğum YeriGörüntüle
4VASFÎ, Ahmed Vasfîd. 1832 - ö. 1876Doğum YılıGörüntüle
5MÜFTÎ DERVİŞ, Çavdaroğlu Ahmedd. 1580\\\'ler? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6HAYDAR, Haydar Çelebi, Haydar-ı Cemd. ? - ö. 1495\'ten sonra?Doğum YılıGörüntüle
7VASFÎ, Ahmed Vasfîd. 1832 - ö. 1876Ölüm YılıGörüntüle
8MÜFTÎ DERVİŞ, Çavdaroğlu Ahmedd. 1580\\\'ler? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9HAYDAR, Haydar Çelebi, Haydar-ı Cemd. ? - ö. 1495\'ten sonra?Ölüm YılıGörüntüle
10VASFÎ, Ahmed Vasfîd. 1832 - ö. 1876MeslekGörüntüle
11MÜFTÎ DERVİŞ, Çavdaroğlu Ahmedd. 1580\\\'ler? - ö. ?MeslekGörüntüle
12HAYDAR, Haydar Çelebi, Haydar-ı Cemd. ? - ö. 1495\'ten sonra?MeslekGörüntüle
13VASFÎ, Ahmed Vasfîd. 1832 - ö. 1876Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MÜFTÎ DERVİŞ, Çavdaroğlu Ahmedd. 1580\\\'ler? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HAYDAR, Haydar Çelebi, Haydar-ı Cemd. ? - ö. 1495\'ten sonra?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16VASFÎ, Ahmed Vasfîd. 1832 - ö. 1876Madde AdıGörüntüle
17MÜFTÎ DERVİŞ, Çavdaroğlu Ahmedd. 1580\\\'ler? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18HAYDAR, Haydar Çelebi, Haydar-ı Cemd. ? - ö. 1495\'ten sonra?Madde AdıGörüntüle