RİF'AT, Rif'at Dede

(d. 1224/1810? - ö. 1297/1880?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Rif'at Efendi veya Rif'at Dede isimleriyle bilinen şairin doğum tarihi ve yeri kesin değildir. Adıyamanlı Rif'at Dede ile aynı kişi olma ihtimali bulunsa da Adıyamanlı Rif'at Dede'nin Harput'a geldiğine dair bir bilgi bulunmaması bu iki ismin aynı kişileri göstermediği düşüncesini kuvvetlendirmektedir. Rif'at Dede'nin Çöteli beylerinden Mustafa Bey'in konağında uzun süre misafir olduğu, bir defasında az bahşiş alınca konaktan ayrıldığı rivayet edilmektedir. Rif'at Dede'nin okuma yazma bilmediği, söylemek istediklerini bir kâtibe yazdırdığı, Harputlu Rahmî ile arkadaş oldukları ve şair Lüzûmî ile birlikte şiir söyledikleri de rivayetler arasındadır.

Rif'at Dede'nin "eyleyin" redifli gazeli Harput yöresinde "Harput Divanı" adıyla bilinmekte ve divan makamında okunmaktadır. Neyzen Burhanettin Ökte, Harput musıkisinde özel bir yeri bulunan bu gazeli, Atatürk'ün sevdiği ve bizzat okuduğu gazeller arasında saymıştır.

Kaynakça

Bilgin, M. Şemsettin (2010). Adıyamanlı Şairler. Adıyaman: Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Yay.

Ekici, Savaş (2009). Elazığ Harput Müziği. Ankara: Akçağ Yay.

Güler, Zülfî (1999). "Harput'ta Edebiyat ve Sözlü Folklor". Dünü ve Bugünüyle Harput (Tarih-Edebiyat-Şiir-Folklor). C. I. Elazığ: Türkiye Diyanet Vakfı Elazığ Şubesi Yay. http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/guler_harput.pdf (E.T. 14.07.2014).

Onur, Naci (2010). Elazığlı Güftekârlar. Elazığ: Elazığ Belediyesi Kültür Yay. (https://www.ktb.gov.tr/TR-96556/ataturkun-dinlenmekten-hoslandigi-sarkilar.html (E.T. 15.11.2020).

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BAHİR SELÇUK
Yayın Tarihi: 25.07.2014
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Ben şehîd-i bâdeyim dostlar demim yâd eyleyin
Türbemi mey-hâne enkâzıyla bünyâd eyleyin

Gasl olunmaz mâ ile gerçi şehîdân-ı vegâ
Yıkayın meyle beni bir mezheb îcâd eyleyin

Türbeme kandîl içün bir köhne sâgar vakf edin
Şu'le-i nâr-ı 'arakla rûhumu şâd eyleyin

Türbe-dâr olsun bana bir rind-i mey-hâr-ı garîb
Nezr-i ser-hoşân ile ol pîre imdâd eyleyin

Neyle meyle bir alay mahbûb ile her dem gelin
Bezm-i Cem âyînini kabrimde mu'tâd eyleyin

Her gelen mestân u rindân ise gelsin türbeme
Gelmesin sûfî vü zâhid tard u ib'âd eyleyin

Mest eder bûy-ı türâb-ı meşhedim bu 'âlemi
Bâde-nûşânı bu nev-neşveyle irşâd eyleyin

Yâdigâr olsun bu nazmım evliyâ-yı sâgara
Gitdi Rif'at perr açıp ardınca feryâd eyleyin 

(Güler, Zülfî (1999). "Harput'ta Edebiyat ve Sözlü Folklor". Dünü ve Bugünüyle Harput (Tarih-Edebiyat-Şiir-Folklor). C. I. Elazığ: Türkiye Diyanet Vakfı Elazığ Şubesi Yay. http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/guler_harput.pdf (E.T. 14.07.2014). 2.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Şemsettin Ünlüd. 1 Eylül 1928 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SA'DÎ, Muallim Sa'dî Efendid. 1853 - ö. 1916Doğum YeriGörüntüle
3RAHMÎ, Harputlu Hoca Rahmî Efendid. 1802 - ö. 1884Doğum YeriGörüntüle
4Şemsettin Ünlüd. 1 Eylül 1928 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5SA'DÎ, Muallim Sa'dî Efendid. 1853 - ö. 1916Doğum YılıGörüntüle
6RAHMÎ, Harputlu Hoca Rahmî Efendid. 1802 - ö. 1884Doğum YılıGörüntüle
7Şemsettin Ünlüd. 1 Eylül 1928 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8SA'DÎ, Muallim Sa'dî Efendid. 1853 - ö. 1916Ölüm YılıGörüntüle
9RAHMÎ, Harputlu Hoca Rahmî Efendid. 1802 - ö. 1884Ölüm YılıGörüntüle
10Şemsettin Ünlüd. 1 Eylül 1928 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11SA'DÎ, Muallim Sa'dî Efendid. 1853 - ö. 1916Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12RAHMÎ, Harputlu Hoca Rahmî Efendid. 1802 - ö. 1884Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Şemsettin Ünlüd. 1 Eylül 1928 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14SA'DÎ, Muallim Sa'dî Efendid. 1853 - ö. 1916Madde AdıGörüntüle
15RAHMÎ, Harputlu Hoca Rahmî Efendid. 1802 - ö. 1884Madde AdıGörüntüle