RİF'AT, Rif'at Dede

(d. 1224/1810? - ö. 1297/1880?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Rif'at Efendi veya Rif'at Dede isimleriyle bilinen şairin doğum tarihi ve yeri kesin değildir. Adıyamanlı Rif'at Dede ile aynı kişi olma ihtimali bulunsa da Adıyamanlı Rif'at Dede'nin Harput'a geldiğine dair bir bilgi bulunmaması bu iki ismin aynı kişileri göstermediği düşüncesini kuvvetlendirmektedir. Rif'at Dede'nin Çöteli beylerinden Mustafa Bey'in konağında uzun süre misafir olduğu, bir defasında az bahşiş alınca konaktan ayrıldığı rivayet edilmektedir. Rif'at Dede'nin okuma yazma bilmediği, söylemek istediklerini bir kâtibe yazdırdığı, Harputlu Rahmî ile arkadaş oldukları ve şair Lüzûmî ile birlikte şiir söyledikleri de rivayetler arasındadır.

Rif'at Dede'nin "eyleyin" redifli gazeli Harput yöresinde "Harput Divanı" adıyla bilinmekte ve divan makamında okunmaktadır. Neyzen Burhanettin Ökte, Harput musıkisinde özel bir yeri bulunan bu gazeli, Atatürk'ün sevdiği ve bizzat okuduğu gazeller arasında saymıştır.

Kaynakça

Bilgin, M. Şemsettin (2010). Adıyamanlı Şairler. Adıyaman: Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Yay.

Ekici, Savaş (2009). Elazığ Harput Müziği. Ankara: Akçağ Yay.

Güler, Zülfî (1999). "Harput'ta Edebiyat ve Sözlü Folklor". Dünü ve Bugünüyle Harput (Tarih-Edebiyat-Şiir-Folklor). C. I. Elazığ: Türkiye Diyanet Vakfı Elazığ Şubesi Yay. http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/guler_harput.pdf (E.T. 14.07.2014).

Onur, Naci (2010). Elazığlı Güftekârlar. Elazığ: Elazığ Belediyesi Kültür Yay. (https://www.ktb.gov.tr/TR-96556/ataturkun-dinlenmekten-hoslandigi-sarkilar.html (E.T. 15.11.2020).

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BAHİR SELÇUK
Yayın Tarihi: 25.07.2014
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Ben şehîd-i bâdeyim dostlar demim yâd eyleyin
Türbemi mey-hâne enkâzıyla bünyâd eyleyin

Gasl olunmaz mâ ile gerçi şehîdân-ı vegâ
Yıkayın meyle beni bir mezheb îcâd eyleyin

Türbeme kandîl içün bir köhne sâgar vakf edin
Şu'le-i nâr-ı 'arakla rûhumu şâd eyleyin

Türbe-dâr olsun bana bir rind-i mey-hâr-ı garîb
Nezr-i ser-hoşân ile ol pîre imdâd eyleyin

Neyle meyle bir alay mahbûb ile her dem gelin
Bezm-i Cem âyînini kabrimde mu'tâd eyleyin

Her gelen mestân u rindân ise gelsin türbeme
Gelmesin sûfî vü zâhid tard u ib'âd eyleyin

Mest eder bûy-ı türâb-ı meşhedim bu 'âlemi
Bâde-nûşânı bu nev-neşveyle irşâd eyleyin

Yâdigâr olsun bu nazmım evliyâ-yı sâgara
Gitdi Rif'at perr açıp ardınca feryâd eyleyin 

(Güler, Zülfî (1999). "Harput'ta Edebiyat ve Sözlü Folklor". Dünü ve Bugünüyle Harput (Tarih-Edebiyat-Şiir-Folklor). C. I. Elazığ: Türkiye Diyanet Vakfı Elazığ Şubesi Yay. http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/guler_harput.pdf (E.T. 14.07.2014). 2.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RAHMÎ, Harputlu Hoca Rahmî Efendid. 1802 - ö. 1884Doğum YeriGörüntüle
2SÛZÎ, Mehmedd. 1846 - ö. 1912Doğum YeriGörüntüle
3MİDHAT, Nâmî Mahmûd Efendid. 1848 - ö. 1917Doğum YeriGörüntüle
4RAHMÎ, Harputlu Hoca Rahmî Efendid. 1802 - ö. 1884Doğum YılıGörüntüle
5SÛZÎ, Mehmedd. 1846 - ö. 1912Doğum YılıGörüntüle
6MİDHAT, Nâmî Mahmûd Efendid. 1848 - ö. 1917Doğum YılıGörüntüle
7RAHMÎ, Harputlu Hoca Rahmî Efendid. 1802 - ö. 1884Ölüm YılıGörüntüle
8SÛZÎ, Mehmedd. 1846 - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
9MİDHAT, Nâmî Mahmûd Efendid. 1848 - ö. 1917Ölüm YılıGörüntüle
10RAHMÎ, Harputlu Hoca Rahmî Efendid. 1802 - ö. 1884Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11SÛZÎ, Mehmedd. 1846 - ö. 1912Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12MİDHAT, Nâmî Mahmûd Efendid. 1848 - ö. 1917Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13RAHMÎ, Harputlu Hoca Rahmî Efendid. 1802 - ö. 1884Madde AdıGörüntüle
14SÛZÎ, Mehmedd. 1846 - ö. 1912Madde AdıGörüntüle
15MİDHAT, Nâmî Mahmûd Efendid. 1848 - ö. 1917Madde AdıGörüntüle