Madde Detay

Çorum'un Osmancık İlçesinin Kargı köyünde doğdu. İlkokulu köyünde, ortaokulu ilçesinde, liseyi Çorum’da okudu. 1986’da Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünden mezun oldu. Yurdun çeşitli yerlerinde öğretmenlik yaptı. 1986’da Erzincan’ın İliç ilçesinde başladığı öğretmenliğine 1989-1992 yılları arasında Mersin-Gülnar’da devam etti. 1992-2003 arasında Ankara’da öğretmenlik yapan Özüdoğru, 1992-1994 yılları arasında Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eski Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalında yüksek lisansa devam etti. 1994-1995 yıllarında görevlendirildiği MEB Film Radyo ve Televizyonla Eğitim Dairesi Başkanlığında, radyolar için eğitim amaçlı dramalar yazdı. 2003’ten itibaren Milli Eğitim Bakanlığının muhtelif birimlerinde görev yaptı.

İlk hikâyeleri 2001-2003 arasında Türk Dili’nde yayımlanan Özüdoğru, Dergâh, Türk Edebiyatı ve Millî Eğitim dergilerinde de yazdı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim dergisinde hikâye, deneme, inceleme ve çeşitli mülakatları yer aldı. Ayrıca Cemil Kavukçu’nun hikâyeleri üzerine yaptığı inceleme Adam Öykü dergisinde yayımlandı. 2003’ten bu yana Millî Eğitim Bakanlığı Yayımlar Dairesi Başkanlığı bünyesinde çıkarılan ve hakemli akademik bir yayın olan Millî Eğitim dergisinin editörlüğünü yürütmektedir. Ders kitabı da bulunan Şaban Özüdoğru, Ankara’da yaşamaktadır. Evli ve üç çocuk babasıdır.

Şaban Özüdoğru, ilk kitabı Gül Manzaralı Pencereler’de okura erdemli, güzel ahlaka sahip bireyler olmanın iletilerini vermektedir. Genellikle aile içindeki gel-gitli ilişkilerin odağa alındığı metinlerde merhamet, kul hakkı, iyi niyet, doğruluk, azim, vefa, okumanın önemi vs. kişisel maceralar çerçevesinde anlatılmış gibi görünse de bireyin olgunlaşmasında oldukça önemli işlevler icra eden evrensel değerler olarak okunmaya olanak tanır. Yazarın ilk kitabındaki hikâyelerin ayırt edici özelliklerinden biri de anlattığı insanların bireysel maceralarının yaşamın gerçekliği ile kurduğu samimi temastır. Gül Manzaralı Pencereler’de köylülerin yokluk ve yoksulluk içindeki yaşantıları, şehre zorunlu gidiş, okuma iştiyakı ile köyden ayrılan gençler, köyde örselenen, bireyliğini kazanma gayretiyle şehre giden insanlar anlatılmıştır.

Yazarın ikinci kitabı Hüzünlü Anlar Durağı'nda, ilk kitabında öne çıkan sosylolojik arka plan, yerini "hüzün"e bırakmıştır. Hüzün, "bu hikâyelerde kurguyu ve dilin kullanımını belirleyen, duygu olmuştur. Yazar, hikâyelerinde hayatlarının bir yönü itibarıyla mutlu olamamış, birtakım acı tesadüflerin önüne geçememiş kişileri seçmek suretiyle 'hüzün' duygusunun insan hayatındaki çok yönlü ve çeşitli tezahürlerini ortaya koymak istemiştir” (Nemutlu, 2006: 23). Yazarın çocukluk anıları ve tanıklıklarını hikâyelerin kurgulanmasında hareket noktası olarak seçmesi bu kitapta da göze çarpar. Hüzünlü Anlar Durağı’nda, çoğunlukla hüznün kaynağını teşkil eden bir realite olarak “ölüm” temasının yanı sıra kırgınlıklar ve güceniklikler de hikâyelerdeki hüznü doğurmaktadır.

Özüdoğru, hikâyelerinde genellikle “ben-anlatıcı”yı tercih etmiştir. Yazarın kullandığı dil ve üslup anlatılan maceraların içeriğine uygun bir sadelik ve içtenlik taşır. Öykülerin geneline hâkim olan anlatım tutumu da yine anlatılan kesimin dil düzeyine yaklaştırılmış, yerel söyleyişlere yer verilmiş, olaylar tepeden değil içeriden anlatılmıştır.