SADIK/SADIK BABA, Sadık Doğanay

(d. 1933 / ö. 23.01.1979)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Sadık Doğanay, 1933 yılında Tokat'ın Zile ilçesine bağlı Yücepınar köyünde doğmuştur. İki gözü de doğuştan kör olan bir halk ozanıdır. "İsmim Âşık Sadık dedem Kemterî/ Er olanlar sever böyle erleri" dizelerinde belirttiği gibi ünlü âşık Kemteri’nin torunu ve yine Zile çevresinde Sefil Edna adı ile tanınan Âşık Abuzer Doğanay’ın yeğenidir.

Şiirlerinde Sadık ve Sadık Baba mahlasını kullanan Sadık Doğanay, küçük yaşta amcasından saz çalmayı öğrenmiş, hem saz hem keman çalabilen gezginci bir halk ozanı olup TRT’de mahalli sanatçı olarak da tanınmıştır. Sadık Doğanay’ın, birçok türküsü TRT repertuarına girmiş olup radyo ve televizyonlarda sık sık çeşitli icracılar tarafından seslendirilmektedir. Özellikle “366 Kemiğim Yandı Ha Yandı” ve "Vay Dünya Dünya” türküleriyle tanınan Doğanay, 23 Ocak 1979’da Zile’de vefat etmiştir. Sadık Doğanay’ın mezarı Yücepınar köyündedir.

Yaşama elindeki bağlaması ile tutunan, bağlamayı kendine has bir tavırla çalan, tezeneyi yukarı doğru vuran Sadık Doğanay, bağlama dışında cümbüş ve kemanın da önemli ustalarındandır. Gözleri görmediğinden deyişlerini genellikle doğaçlama söyleyen Sadık Doğanay, çileli yaşamını büyük ölçüde deyişlerine yansıtmıştır. Bağlama icrasındaki ustalığı yanında ezgi yaratma ve bestecilik yönü de oldukça güçlüdür (Kurt 2016: 13).

Sözleri Sıdkî Baba (Pervane)’ya ait olan “Bir Güzelin Hasretinden Ahından” (Yandı Ha Yandı), “Her Sabah Her Sabah Gülşen İçinde”, sözleri dedesi Kemterî’ye ait olan “İzzetli Hürmetli Bilirim Seni”, sözleri Türabî’ye ait olan “Gönül Gel Varalım Gülşen Bağına” gibi türküleri de havalandırıp yayılmasını ve sevilmesini sağlamıştır.

Usta çırak geleneği içinde birbirlerini sözel ve müzikal yapı olarak takip eden âşıklar, usta âşığa bağlılık duyarak ona ait üslûp, dil, ezgi çerçevesinde söyleyen âşık grubuna âşık kolu denilmektedir. Bu şekilde usta-çırak geleneği içinde yetişen Sadık Doğanay, Zileli Âşık Kemterî Kolunun önemli âşıklarından biridir (Kurt 2016: 18-19).

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Matbaacılık.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 05.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1BEDRÎ, Niksarlıd. 1845 - ö. 1897Doğum YeriGörüntüle
2SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanayd. 1902 - ö. 1965Doğum YeriGörüntüle
3ABDÎ, Abdi İmamd. 1803 - ö. 1876Doğum YeriGörüntüle
4Bekir Yıldızd. 03 Mart 1933 - ö. 8 Ağustos 1998Doğum YılıGörüntüle
5MEHMET, Mehmet Özbekd. 1933 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Ahmet Necdet Sözerd. 01 Mart 1933 - ö. 05 Mayıs 2010Doğum YılıGörüntüle
7Bekir Yıldızd. 03 Mart 1933 - ö. 8 Ağustos 1998Ölüm YılıGörüntüle
8MEHMET, Mehmet Özbekd. 1933 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Ahmet Necdet Sözerd. 01 Mart 1933 - ö. 05 Mayıs 2010Ölüm YılıGörüntüle
10Bekir Yıldızd. 03 Mart 1933 - ö. 8 Ağustos 1998MeslekGörüntüle
11MEHMET, Mehmet Özbekd. 1933 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Ahmet Necdet Sözerd. 01 Mart 1933 - ö. 05 Mayıs 2010MeslekGörüntüle
13Bekir Yıldızd. 03 Mart 1933 - ö. 8 Ağustos 1998Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MEHMET, Mehmet Özbekd. 1933 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ahmet Necdet Sözerd. 01 Mart 1933 - ö. 05 Mayıs 2010Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Bekir Yıldızd. 03 Mart 1933 - ö. 8 Ağustos 1998Madde AdıGörüntüle
17MEHMET, Mehmet Özbekd. 1933 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Ahmet Necdet Sözerd. 01 Mart 1933 - ö. 05 Mayıs 2010Madde AdıGörüntüle