SADIK/SADIK BABA, Sadık Doğanay

(d. 1933 / ö. 23.01.1979)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Sadık Doğanay, 1933 yılında Tokat'ın Zile ilçesine bağlı Yücepınar köyünde doğmuştur. İki gözü de doğuştan kör olan bir halk ozanıdır. "İsmim Âşık Sadık dedem Kemterî/ Er olanlar sever böyle erleri" dizelerinde belirttiği gibi ünlü âşık Kemteri’nin torunu ve yine Zile çevresinde Sefil Edna adı ile tanınan Âşık Abuzer Doğanay’ın yeğenidir.

Şiirlerinde Sadık ve Sadık Baba mahlasını kullanan Sadık Doğanay, küçük yaşta amcasından saz çalmayı öğrenmiş, hem saz hem keman çalabilen gezginci bir halk ozanı olup TRT’de mahalli sanatçı olarak da tanınmıştır. Sadık Doğanay’ın, birçok türküsü TRT repertuarına girmiş olup radyo ve televizyonlarda sık sık çeşitli icracılar tarafından seslendirilmektedir. Özellikle “366 Kemiğim Yandı Ha Yandı” ve "Vay Dünya Dünya” türküleriyle tanınan Doğanay, 23 Ocak 1979’da Zile’de vefat etmiştir. Sadık Doğanay’ın mezarı Yücepınar köyündedir.

Yaşama elindeki bağlaması ile tutunan, bağlamayı kendine has bir tavırla çalan, tezeneyi yukarı doğru vuran Sadık Doğanay, bağlama dışında cümbüş ve kemanın da önemli ustalarındandır. Gözleri görmediğinden deyişlerini genellikle doğaçlama söyleyen Sadık Doğanay, çileli yaşamını büyük ölçüde deyişlerine yansıtmıştır. Bağlama icrasındaki ustalığı yanında ezgi yaratma ve bestecilik yönü de oldukça güçlüdür (Kurt 2016: 13).

Sözleri Sıdkî Baba (Pervane)’ya ait olan “Bir Güzelin Hasretinden Ahından” (Yandı Ha Yandı), “Her Sabah Her Sabah Gülşen İçinde”, sözleri dedesi Kemterî’ye ait olan “İzzetli Hürmetli Bilirim Seni”, sözleri Türabî’ye ait olan “Gönül Gel Varalım Gülşen Bağına” gibi türküleri de havalandırıp yayılmasını ve sevilmesini sağlamıştır.

Usta çırak geleneği içinde birbirlerini sözel ve müzikal yapı olarak takip eden âşıklar, usta âşığa bağlılık duyarak ona ait üslûp, dil, ezgi çerçevesinde söyleyen âşık grubuna âşık kolu denilmektedir. Bu şekilde usta-çırak geleneği içinde yetişen Sadık Doğanay, Zileli Âşık Kemterî Kolunun önemli âşıklarından biridir (Kurt 2016: 18-19).

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Matbaacılık.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 05.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1VÂLİHÎ, Acem-zâded. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MOLLÂ LÜTFÎ, Sarı Lutfî, Deli Lütfî, Maktûl Lütfî, Lütfullâhd. 1446 civarı - ö. 1494 veya 1495Doğum YeriGörüntüle
3BİÇÂRE MUSA, Musa Taşd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4GAMKEŞ, Kemkeş Allahverdid. 1933 - ö. 2002Doğum YılıGörüntüle
5SEFİLÎ, Ali Asgar Berktaşd. 1933 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Ahmet Oktayd. 21 Ocak 1933 - ö. 03 Mart 2016Doğum YılıGörüntüle
7GAMKEŞ, Kemkeş Allahverdid. 1933 - ö. 2002Ölüm YılıGörüntüle
8SEFİLÎ, Ali Asgar Berktaşd. 1933 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Ahmet Oktayd. 21 Ocak 1933 - ö. 03 Mart 2016Ölüm YılıGörüntüle
10GAMKEŞ, Kemkeş Allahverdid. 1933 - ö. 2002MeslekGörüntüle
11SEFİLÎ, Ali Asgar Berktaşd. 1933 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Ahmet Oktayd. 21 Ocak 1933 - ö. 03 Mart 2016MeslekGörüntüle
13GAMKEŞ, Kemkeş Allahverdid. 1933 - ö. 2002Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14SEFİLÎ, Ali Asgar Berktaşd. 1933 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ahmet Oktayd. 21 Ocak 1933 - ö. 03 Mart 2016Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16GAMKEŞ, Kemkeş Allahverdid. 1933 - ö. 2002Madde AdıGörüntüle
17SEFİLÎ, Ali Asgar Berktaşd. 1933 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Ahmet Oktayd. 21 Ocak 1933 - ö. 03 Mart 2016Madde AdıGörüntüle