ŞAHİNOĞLU

(d. ?/? - ö. ?/?)
âşık
(Âşık / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şahinoğlu'nun âşığın gerçek ismi mi yoksa mahlası mı olduğu tespit edilememiştir. Şahinoğlu’nun hayatı hakkında çok az bilgi vardır (Alptekin ve Sakaoğlu: 2008: 72). Ansiklopedi, edebiyat tarihi ve antolojilerden yapılan araştırmalarda birbirinin aynı tek paragraflık bilgiler verilmektedir. Âşıktan ilk kez bahseden Hasan Eren’dir; ancak Bursa Orhan Kitaplığı’nda bulduğu bir şiirinden başka bilgi verememiştir. Bu nedenle âşığın ailesi hakkında ayrıntılı bilgi yoktur. Eğitimi hakkında bilinen tek şey okuryazar olduğudur. Muhtemelen Dobruca’da doğmuştur; ancak doğum tarihi bilinmemektedir. Şahinoğlu, Yeniçeri Ocağından yetişmiştir. Sarayda ve paşalar maiyetinde oldukça itibarlı bir subaydır. Sultan Osman çağının âşıkları arasında ileri bir durumdadır. Bu çağda yaşı otuz ile kırk arasındadır. Hüseyin Paşa’nın adamlarındandır. Paşanın hamiliğini görmüştür. Bunu Naimâ da belirtir. Girit Seferi’ne katılmış ve geri dönmemiştir, bu nedenle ne zaman öldüğü de tam olarak bilinememektedir.

Şimdiye kadar Şahinoğlu’nun toplam yirmi dört şiiri bulunmuştur. Bu şiirler karışık eserler içerisinden toplanmıştır; yani hepsi derli toplu bir eser halinde değildir. Şiirlerinde aşk, sevgili, kahramanlık, felekten şikâyet gibi konuları işlemiş sade bir dil kullanmıştır. Şiirlerinde yüzyılın dil özelliklerini görmek mümkündür. Âşığın şiirlerinde edebî değere önem verdiği, hece ölçüsünü kullanma konusunda usta olduğu, akıcı bir dil ve üslup kullandığı görülmektedir (Öztelli 1969: 5256-5258). Oldukça kuvvetli bir söyleyişe sahiptir. Yeniçeri olması hasebiyle kahramanlık konulu şiirler de yazmıştır. Bunun dışında gurbet, feleğin acımasızlığı ve aşk konulu şiirler de yazmıştır. Şiirlerinde tok bir ses vardır (Sakaoğlu 1987: 111). Âşığın kimlerden etkilendiği ve kimleri etkilediği konusunda bilgi mevcut değildir.

Kaynakça

Alptekin, Ali Berat, S. Sakaoğlu (2008). Türk Saz Şiiri Antolojisi. Ankara: Akçağ Yay.

Öztelli, Cahit (1969). “XVII. Yüzyıl Aşıklarından Şahinoğlu”. Türk Folklor Araştırmaları. 237: 5256-5259.

Sakaoğlu, Saim (1987). “Şahinoğlu”. Büyük Türk Klasikleri. C. 6. İstanbul: Ötüken-Söğüt Yay. 111-112.

Sakaoğlu, Saim (1989). “Türk Saz Şiiri”. Türk Dili Tür Saz Şiiri Özel Sayısı III Haziran Sayısı: 105-250.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. TURGAY KABAK
Yayın Tarihi: 04.12.2013
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Ağlasun

Bir derde düşmüşüm çare bulunmaz

Yüreciğim sen yan gözüm ağlasun

Neyleyelim hiç sabır da olunmaz

Yüreciğim sen yan gözüm ağlasun

 

Hercayi yar bize vefa etmedi

Yâd eyledi hatırcığım gütmedi

Gam kasavet hiç serimden gitmedi

Yüreciğim sen yan gözüm ağlasun

 

Zalım felek aceb bana al etti

Dostumdan ayırub kaddin dâl etti

Esb devranına sinemi yol etti

Yüreciğim sen yan gözüm ağlasun

 

Yâr gözümden ben sakınurken seni

Yol mudur ki terk edesin sen beni

Dağlar, taşlar tahammül etmez bunu

Yüreciğim sen yan gözüm ağlasun

 

Olmadı kim Şahinoğlu gülmedi

Aradı derdine derman bulmadı

Hiç gayriye dahi çâre kalmadı

Yüreciğim sen yan gözüm ağlasun

Öztelli, Cahit (1969). “XVII. Yüzyıl Aşıklarından Şahinoğlu”. Türk Folklor Araştırmaları 237: 5256-5259.

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Mehmet Niyazid. 30 Kasım 1878 - ö. 28 Kasım 1931Doğum YeriGörüntüle
2HELÂKÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Galip Serteld. 16 Haziran 1942 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Mehmet Niyazid. 30 Kasım 1878 - ö. 28 Kasım 1931Doğum YılıGörüntüle
5HELÂKÎd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Galip Serteld. 16 Haziran 1942 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Mehmet Niyazid. 30 Kasım 1878 - ö. 28 Kasım 1931Ölüm YılıGörüntüle
8HELÂKÎd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Galip Serteld. 16 Haziran 1942 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10Mehmet Niyazid. 30 Kasım 1878 - ö. 28 Kasım 1931MeslekGörüntüle
11HELÂKÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12Galip Serteld. 16 Haziran 1942 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Mehmet Niyazid. 30 Kasım 1878 - ö. 28 Kasım 1931Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HELÂKÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Galip Serteld. 16 Haziran 1942 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Mehmet Niyazid. 30 Kasım 1878 - ö. 28 Kasım 1931Madde AdıGörüntüle
17HELÂKÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Galip Serteld. 16 Haziran 1942 - ö. ?Madde AdıGörüntüle