Madde Detay

Halvetî tarikatının Sivasîlik şubesi şeyhlerinden Abdülkerîm Fethî Efendi’nin halifesi Şeyh Îsâ Mahvî Efendi’nin oğludur. Nisbesi “eş-Şeyh Mehmed Sâlih es-Sahvî”dir. Babasının isminden dolayı Îsâzâde lakabıyla tanındı. Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî’de şairden sehven babasının mahlasıyla, Salih Mehmed Mahvî Efendi olarak bahsetmiş (Akbayar 1996: 1469); bu kaynaktan istifade eden Mehmed Nâil Tuman da Tuhfe-i Nâilî’de şairi, Mahvî mahlasıyla bahis konusu etmiştir (Kurnaz ve Tatcı 2001: 3865). Vefeyât-ı Ayvansarâyî’deki seksen yaşında vefat ettiği bilgisinden hareketle, doğum tarihi 1682 olarak tespit edilebilir (Ekinci 2013: 83). İlk eğitimini babasından aldı. Bilhassa Farsça ilimleri öğrendi. İyi bir eğitim alarak medrese tahsilini tamamladı. Mekkîzâde Mehmed Tâhir Efendi’den mülâzım oldu. Müderrislik imtihanına girmek için babası Şeyh Îsâ Mahvî Efendi'den izin istediğinde, bu işlerden vazgeçerek Allah yolunda ilerlemesi hususunda uyarıldı. Bunun üzerine medrese hocası olmaktan feragat ederek tasavvufa yöneldi. Babasından feyz ve himmet alarak seyr ü sülûkunu tamamladı ve hilâfet almaya mezun oldu. Babasının 1127/1715 yılında vefatı üzerine, onun yerine Dragman Tekkesi şeyhi oldu. Yaklaşık kırk altı yıl bu tekkede postnişîn olarak bulundu. 1160/1747-48 senesinde Süleymaniye Câmii’ne vâiz oldu. 1173/1759-60 yılında vefat etti. Tercemân Yûnus Câmii haziresinde medfûndur.

İlim ve irfân sahibi, ârif bir zât idi. Şiirlerinde Sahvî mahlasını kullandı. Eserleri hakkında kaynaklarda bilgi bulunmamaktadır. Ayvansarâyî, ilâhîlerinin olduğunu bildirmiştir. Edebî şahsiyetiyle alâkalı olarak Râmiz, Sahvî’nin renkli nüktelerle yüklü şiirlerinin bulunduğunu ifade eder (Erdem 1994: 184). Ayrıca Mehmed Süreyyâ, Sahvî’yi usta bir şair olarak niteler (Akbayar 1996: 1469).

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî. C. V. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 

Ekinci, Ramazan (hzl.) (2013). Hâfız Hüseyin Ayvansarâyî, Vefeyât-ı Ayvansarâyî. İstanbul: Buhara Yay. 

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı, Ankara: AKM Yay.

Kurnaz, Cemal, M. Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay. 

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1990). “Sahvî Mehmed Sâlih”. C. 7. İstanbul: Dergâh Yay. 422-23.

Yılmaz, Ali, Mehmet Akkuş (2011). Hüseyin Vassaf, Sefîne-i Evliyâ. C. 3. İstanbul: Kitabevi Yay. 

Gazel

Makdem-i zât-ı şerîfi rahmeten li’l-âlemîn

İns ü cân buldı emânı Cebre’îl oldı emîn

Safha-i zahrındadır hatm-i risâlet hâtemi

Zât-ı mevsûfun be-Yâsin oldı hatmü’l-mürselîn

Yazdılar ser-mâye-i unvânına şâh-ı rüsül

Nâzil oldı şânına çün sûre-i Feth-i mübîn

Ümmeti olmagla fahr itsen aceb mi akdeme

Doğıcak zâtiyle fahr itdi semâvât ü zemîn

Yevm-i mahşer yâ Resûla’llâh bu Sahvî mücrime

Kıl şefâ‘at re’fetinle yâ şefî‘e’l-müznibîn

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı. Ankara: AKM Yay. 184.