SA'ÎD, Mûsâcalı-zâde Mehmed Sa'îd Efendi

(d. ?/? - ö. 1320/1902)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmed Sa’îd’dir. Akhisar’da doğdu. Mûsâcalı-zâde Mehmed Sa’îd sanıyla tanındı. Akhisar’da Abdünnebi Mektebinde okudu. Arabî ilimleri babasından tamamladı. Akhisar’da ilmin yayılması için meşgul olmuş, üç defa icazet vermeye muvaffak olmuştur. Malumatının genişliği ve zekâsının zenginliği ile tanınmış bir âlimdir. 1320/1902’de vefat etti. Akhisar’da Uzuntaş Mezarlığı’nda babası ile Şeyh Ahmed Rûmî arasına defnedildi.

Eserlerinden basılmış olanları şunlardır:

1. Taşköprü Risâlesi’nin şerhi: Münazara adabına dair bir eserdir.

2. Kıyâs-ı Mûseviyye Şerhi: Mantık ilmine dair bir eserdir. 1291/1874 yılında İstanbul’da basılmıştır.

3. Minhâcü’n-Necâh ilâ Mi’râci’l-Felâh: Hadis ilmiyle ilgili bir eserdir. Arapça olan eser, 1307/1890 yılında Bursa’da basılmıştır.

4. Cevâhirü’l-Akâ’id: Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın “Hudâ Rabbim nebim hakkâ Muhammed’dir Resûlullâh” mısrasıyla başlayan 114 beyitlik meşhur manzumesinin şerhidir. Eser, 86 sayfadır. 1319/1901 yılında İzmir’de basılmıştır.

Basılmamış olan eserleri ise şunlardır:

1. Andelîbü’l-Mecâlis: Nasihat ve sohbet kitabıdır.

2. Kurretü’n-Nâzirîn: Dürretü’l-Vâ’izîn isimli eserin şerhidir.

3. Usûl ilminden “Mecâmî” üzerine haşiye.

4. Mantık ilminden “Dürrü’n-Nâci” üzerine hâşiye.

5. Âdâb ilminden “Velediyye”nin manzum olarak tercemesi.

6. Vazı’ ilminden Dede Cöngi’nin “Vaz’iyye” risalesine şerhi.

7. Muhteşem Kâşânî’nin “Behcetü’ş-Şühedâ” ismiyle meşhur mersiyesinin mensur ve manzum tercemesi.

Bursalı Mehmed Tâhir, Mûsâcalı-zâde’nin kuvvetli bir şiir kabiliyetine sahip olduğunu ifade etmektedir (Tatcı vd. 2000: 41). Nef’î’nin “Âferîn ey rûzgârın şeh-süvâr-ı saf-deri” mısrasıyla başlayan kasidesini tahmis etmiştir.

Kaynakça

Elmalı, Hüseyin (1998). Cevâhiru’l-Akâid. İzmir: Erzurum Kültür ve Dayanışma Vakfı Yay.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri.  C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Tatcı, Mustafa ve C. Kurnaz (hzl.) (2000). Bursalı Mehmed Tâhir, Osmanlı Müellifleri. C. II. Ankara: Bizim Büro Basımevi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. HAKAN YEKBAŞ
Yayın Tarihi: 25.05.2014
Güncelleme Tarihi: 30.11.2020

Eserlerinden Örnekler

“Cevâhirü’l-Akâ’id”den

Hudâ Rabbim Nebim hakkâ Muhammeddir Resûlullâh

Hem İslâm dînidir dînim kitâbımdır Kelâmullâh

Beni yokdan insân olarak var eden ve refte refte kemâle erişdiren, Hâlıkım, Perverdigârım, Ma’bûdum, Hazret-i Vâcibü’l-Vücûd ve Müfeyyizü’l-kerem ve’l-cûd’dur. Celle Celâluhu.

Hâk-pâyının ümmeti oldıgım efendim Peygamberim, tarîk-i Hakk’a rehberim, rûz-ı mahşerde şefâ’at-gerim. Hakkâ ki Allahu zü’l-celâlin Resûl-ı emîni ve ins ü cinne peygamber etdigi rahmeten li'l-âlemîni cenâb-ı Muhammed sallallâhu te’âlâ aleyhi vesellem efendimizdir.

Dînim ya’ni rızâ-yı Bârîyi bulmak içün sülûk etmiş oldıgım yolum ise âhiretde ecr ü menzilete nâ’il olmuşlar içün Allâh Te’âlâ kullarına peygamberleri lisânıyla meşrû kılıvermiş oldıgı bir açık yoldan ibâret olan dîn-i mübîn İslâm’dır ki müslümânlık yolıdır.

Dînimin me’hazı olan kitâb-ı hakîkat-nisâb da Kelâmullâhu’l-ma’rûf bi’l-Kur’ân’dır ki yüz dört kitâbın deste-i güli ve cümlesinin de eşref ü efdalidir.

(Akhisarlı Mûsâcalı-zâde Mehmed Sa’îd (1319). Cevâhirü’l-Akâ’id. İzmir: Vilayet Matbaası. 5.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HULVÎ, Hulvî Abdullah Efendid. ? - ö. 1746-47Doğum YeriGörüntüle
2URYÂNÎd. ? - ö. 19. yy.Doğum YeriGörüntüle
3Celîlî, Abdü’l-celîl Efendid. 1520 - ö. 1566Doğum YeriGörüntüle
4HULVÎ, Hulvî Abdullah Efendid. ? - ö. 1746-47Doğum YılıGörüntüle
5URYÂNÎd. ? - ö. 19. yy.Doğum YılıGörüntüle
6Celîlî, Abdü’l-celîl Efendid. 1520 - ö. 1566Doğum YılıGörüntüle
7HULVÎ, Hulvî Abdullah Efendid. ? - ö. 1746-47Ölüm YılıGörüntüle
8URYÂNÎd. ? - ö. 19. yy.Ölüm YılıGörüntüle
9Celîlî, Abdü’l-celîl Efendid. 1520 - ö. 1566Ölüm YılıGörüntüle
10HULVÎ, Hulvî Abdullah Efendid. ? - ö. 1746-47MeslekGörüntüle
11URYÂNÎd. ? - ö. 19. yy.MeslekGörüntüle
12Celîlî, Abdü’l-celîl Efendid. 1520 - ö. 1566MeslekGörüntüle
13HULVÎ, Hulvî Abdullah Efendid. ? - ö. 1746-47Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14URYÂNÎd. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Celîlî, Abdü’l-celîl Efendid. 1520 - ö. 1566Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HULVÎ, Hulvî Abdullah Efendid. ? - ö. 1746-47Madde AdıGörüntüle
17URYÂNÎd. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
18Celîlî, Abdü’l-celîl Efendid. 1520 - ö. 1566Madde AdıGörüntüle