Madde Detay
Sait Hikmet
(d. 1883 / ö. 1930)
Yazar, Hariciyeci
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Tam adı Mehmet Sait Hikmet olan yazar, Adliye müfettişlerinden Mustafa Hikmet Bey’in oğlu olarak 1883’te İstanbul’da dünyaya geldi. Ortaöğrenimini Vefa İdadisinde tamamlamasının ardından Mülkiye ve Hukuk mekteplerinden mezun oldu. Sonrasında Paris’e giderek siyasi bilimler alanında öğrenim gördü. Yurt dışından döndükten sonra Hariciye Nezareti Mektubî Kalemine girdi. Daha sonra bir süre Bursa İktisat Müdürlüğü görevini yaptı. Sonrasında Preveze Şehbenderliği’ne atandı. Mütareke Dönemi’nde İstanbul’dan Ankara’ya yaya olarak gitti ve Kurtuluş Savaşı’na katıldı. Cumhuriyet’in ilan edilmesinin ardından Maarif ve Hariciye’de çeşitli görevlerde bulundu. Bu süreçte sağlığı giderek bozuldu ve alkol bağımlılığı nedeniyle bu görevlerde uzun süre kalamadı. Hastalığının ilerlemesi neticesinde 1930’da vefat etti (Yalçın 2001: 712).
Edebiyata ilgisi öğrencilik yıllarında başladı. Dönemin çeşitli yayın mecralarında makale, öykü türünde yazıları yayımlandı (Yalçın 2001: 712) II. Meşrutiyet’in ilanından sonra oyun yazarı Sermet Muhtar’la El-Üfürük adlı mizah dergisini çıkardı (Sermet Muhtar 1934: 10). Bu dönemde çeşitli tiyatro oyunları yazdı. En bilinen eseri olan Mazi ve Ati adlı oyunu 1909’da Talebe-i Hukuk Cemiyeti’nin kuruluşu dolayısıyla Tepebaşı Kışlık Tiyatrosunda sahnelendi (Töre 2006: 123). Dört perdeden oluşan bu piyeste, yazar, bir toplumsal mesele olarak eski rejimin jurnal yoluyla mevki kazanma usulsüzlüğünü ele alıp eleştirdi (Yalçın 2002: 89). Yazarın ayrıca “Kimi Seviyor” adlı tek perdelik komedisi dönemin yayın mecralarından Musavver Tiyatro’da yayımlandı (And 1971: 168).
Kaynakça
And, Metin (1971). Meşrutiyet Döneminde Türk Tiyatrosu (1908-1923). Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Sermet Muhtar (1934). “Sait Hikmet- Merhum”. Yedigün. İstanbul. nu. 66, C. 3, s. 8-10.
Töre, Enver (2006). II. Meşrutiyet Tiyatrosu (Yazarlar ve Piyesler). İstanbul: Duyap Yayınları.
Yalçın, Alemdar (2002). II. Meşrutiyette Tiyatro Edebiyatı Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Yalçın, Murat (ed.) (2001). Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. EBRU ÖZLEM YILMAZYayın Tarihi: 15.05.2019Güncelleme Tarihi: 12.11.2020
Yayın Tarihi: 15.05.2019Güncelleme Tarihi: 12.11.2020
Güncelleme Tarihi: 12.11.2020
| Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
|---|---|---|---|
| Mazi ve Ati | Matbaa-i Hayriye / İstanbul | 1909 | Tiyatro |
| Mülkiyet-i Edebiye ve Fenniye | Hakimiyyet-i Milliye Matbaası / Ankara | 1923 | Diğer |
| Kanun-ı Medeniye Anahtar | Cihan Matbaası / İstanbul | 1927 | Diğer |
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | RIFKÎ, Mehmed Rıfkî Efendi | d. ? - ö. 1699-1700 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | AHMED, Şâmî-zâde Üsküdârî Ahmed Efendi | d. ? - ö. 1738-39 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | ALİ, Hekimoğlu Ali Paşa | d. 4 Haziran 1689 - ö. 14 Ağustos 1758 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | GAZİZADE/MOLLA BOZO, Mehmet Ali | d. 1883 - ö. 1947 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | CEMAL/CEMAL HOCA, İsmail Turan | d. 11.10.1883 - ö. 17.02.1957 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | Abdülvahit Coşkunlu | d. 1883 - ö. 03 Şubat 1950 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | MESLEKÎ, Mustafa Bekir | d. 1858 - ö. 1930 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 8 | Ahmet Rıza | d. 1858 - ö. 26 Şubat 1930 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 9 | Mehmet Ziya Bey | d. 1866 - ö. 27 Mart 1930 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 10 | Doğan Gündüz | d. 1966 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 11 | Metin Demirtaş | d. 17 Mart 1938 - ö. 27 Eylül 2014 | Meslek | Görüntüle |
| 12 | Erdal Çakıcıoğlu | d. 08 Şubat 1952 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 13 | Ali Canip Yöntem | d. 1887 - ö. 26 Ekim 1967 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 14 | Hamdi Üçok | d. 1900 - ö. 30 Nisan 1979 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 15 | İsmail Hikmet Ertaylan | d. 1889 - ö. 18 Aralık 1967 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 16 | HİKMET, Hersekli Ârif Hikmet Bey | d. 1839 - ö. 1903 | Madde Adı | Görüntüle |
| 17 | Sezai Karakoç | d. 1933 - ö. 16 Kasım 2021 | Madde Adı | Görüntüle |
| 18 | Zühtü Bayar | d. 18 Kasım 1943 - ö. 26 Mart 2011 | Madde Adı | Görüntüle |