Madde Detay
SÂLİM, Mehmed
(d. 1190?/1775/76? - ö. 1275/1858)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Sâlim, 1190/1775-76 senesi civarında Kayseri’de doğdu. Asıl adı Mehmed Sâlim’dir. “Ayaklı Kütüphane” namıyla şöhret bulan Hisarcıklızâde Mustafa Hâşim Efendi’nin oğludur. İlimdeki derecesi dolayısıyla “Ebu’l-meâlim” olarak tanındı. İyi bir tahsil gördüğü anlaşılan Sâlim, bir şiirinden hareketle tespit edildiğine göre doğum yeri olan Kayseri’den sonra Karaman, Konya, Tokat ve Ankara, İstanbul, Hadim, Mora gibi yerlerde bulundu. Ayrıca hacca gitti. Bu şehirlerin bazılarında eğitim gördüğü, bazılarında da görev yaptığı anlaşılmaktadır. Edebiyat ve Arapça’da çok iyi bir seviyede olan şair, hüsn-i hat, sarf, igrab, meani ve beyandan başka fıkıh, tefsir, hadis, usul, siyer gibi dinî ilimler ve mantık tahsil etti. Birçok beldeyi gezdikten sonra Kayseri müftüsü olan babası Hisarcıklızâde Mustafa Efendi’nin 1229/1814 tarihinde vefatı üzerine onun yerine müftü oldu. 1815 yılında İstanbul’a giderek Trabzonlu Şâkir Ahmed Paşa’nın Mora valiliği sırasında onunla birlikte Mora’ya giderek kadı vekilliğinde bulundu. 1820 yılında Şâkir Ahmed Paşa’yla İstanbul’a dönen Sâlim, bir müddet İstanbul’da kaldıktan sonra yeniden döndüğü Kayseri’de müftülüğe atandı. Üç defa verilen Kayseri müftülüğü görevini aralıklarla 15 seneden fazla sürdürdü. 1858 yılında Kayseri’de vefat eden şair Seyyid Burhaneddin Türbesi avlusunda metfundur. Sâlim’in Enver ve Nâ'il adında kendisi gibi şair iki oğlu ile Edîbe ve Necîbe adlı iki kızı vardır (Güven 1999: 4).
Oldukça güçlü şiirleri olan Sâlim Efendi, bir gazelinde şiirdeki derecesini "Öğünmem el gibi fazl u hünerle lîk bî-şübhe / Ser-â-pâ Kayseriyye ehline irfânı ben verdim” mısralarıyla anlatmaktadır. Sâlim Efendi’nin fıkıhla ilgili bir Mecmûa’sı ve çeşitli fenlere dair bir Ta’likat’ı vardır (Ahmed Nazif 1991: 59). Ayrıca, Rasim Deniz, şairin Yılmaz Gavremoğlu’nunda fotokopisi nüshası bulunan bir Dîvân’ı olduğunu bildirmektedir (1987: 119). Ahmet Emin Güven, şairin muhtelif nazım şekillerinde 30 kadar şiirini yayımlamıştır (1999).
Kaynakça
Deniz, Rasim (1987). “Kayserili Halk Şairleri ve Dadaloğlu”. I. Kayseri Kültür ve Sanat Haftası (7-13 Nisan 1987, Kayseri). Kayseri. 116-128.
Diriöz, Meserret ve Haydar Ali Diriöz (hzl.) (1991). Ahmed Nazif Kayseri Meşhurları (Kayseriyye Meşahiri). Kayseri. 59-62.
Güven, Ahmet Emin (1999). Şair Hisarcıklızadeler. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yay. 3-71.
Güven, Ahmet Emin (2000). Kayseri’de Yazma Mecmualar ve Muhtevalarından Seçmeler. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yay. 87-89.
Koçer, H. Mehmet Zeki (1972). Kayseri Ulemâsı. İstanbul: Ahmet Sait Matbaası. 40.
Köksal, M. Fatih (1998). Kayserili Divan Şairleri. Kayseri: Geçit Yay. 128-133.
Türkten, Nevzat (1991). “Kayserili Müftü Şairler”. Erciyes Yöresi I. Folklor, Halk Edebiyatı ve Etnografya Sempozyumu (3-5 Mayıs 1990, Kayseri). Kayseri. 4-9.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSALYayın Tarihi: 01.01.2014Güncelleme Tarihi: 01.11.2021Eserlerinden Örnekler
MÜSEMMEN NA’T
Günâhımdan kime itsem şikâyet yâ Resûlallah
Katı çokdur hele cürm ü cinâyet yâ Resûlallah
Cenâbından ger olmazsa hidâyet yâ Resûlallah
Fürûğ-ı mihr-i fazlından vikâyet yâ Resûlallah
Nigâh-ı bezm-i luftunla himâyet yâ Resûallah
Zebânîler zebûn eyler nihâyet yâ Resûlallah
İnâyet isterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Sen ol ferd-i ferîd-i bî-bedelsin nezd-i Mevlâ’da
Melekler hutbe-i vasfın okurlar arş-ı a’lâda
Bulunmaz misl ü mânendin senin ûlâ vü ukbâda
Okurlar ins ü cân nâm-ı şerîfin zîr ü bâlâda
Sana muhtacdır a’lâ vü ednâ rûz-ı ferdâda
Yürür hükmün bulur emrin yerin dünyâ vü ukbâda
İnâyet isterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Meded-res ol elim tut koyma çirk-âb-ı mezelletde
Be-hakk-ı Hazret-i Zehrâ bırakma hâk-i zilletde
Yüzüm semt-i semendinde elim dâmân-ı izzetde
Hacîl ü nâ-ümîd etme beni rûz-ı nedâmetde
Bana güldürme mahşer halkını yevm-i kıyâmetde
Kerem kıl dest-gîr ol etme red koyma melâmetde
İnâyet iseterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Ebû Bekr ü Ömer Osmân Aliyye’l-Murtezâ hakkı
Guzât-ı Bedr ü Hayber Hayderân-ı her gazâ hakkı
Yolunda cân fedâ eden cünûd-ı asfiyâ hakkı
Ciger kûşen kerîmen Fâtıma Âl-i Abâ hakkı
Husûsâ kurret-i aynın şehîd-i kerbelâ hakkı
Vücûdun âleme rahmet kılan Bâr-ı Hudâ hakkı
İnâyet iseterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Eyâ Şâh-ı rüsül Sultân-ı kevneyn-i felek-bende
Şefâat sende şefkat sende lutf u merhamet sende
Kabâhat bende isyân bende cürm ü ma’siyet bende
Durunca pâ-bürehne ser-güşâ dîvâna lerzende
Efendisi itâb etmez suçun bildikde bir bende
Kulun Sâlim efendim bildi cürmün koyma şermende
İnâyet isterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
(Diriöz, Meserret ve Haydar Ali Diriöz (hzl.) (1991). Ahmed Nazif Kayseri Meşhurları (Kayseriyye Meşahiri). Kayseri. 9.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 01.01.2014Güncelleme Tarihi: 01.11.2021Eserlerinden Örnekler
MÜSEMMEN NA’T
Günâhımdan kime itsem şikâyet yâ Resûlallah
Katı çokdur hele cürm ü cinâyet yâ Resûlallah
Cenâbından ger olmazsa hidâyet yâ Resûlallah
Fürûğ-ı mihr-i fazlından vikâyet yâ Resûlallah
Nigâh-ı bezm-i luftunla himâyet yâ Resûallah
Zebânîler zebûn eyler nihâyet yâ Resûlallah
İnâyet isterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Sen ol ferd-i ferîd-i bî-bedelsin nezd-i Mevlâ’da
Melekler hutbe-i vasfın okurlar arş-ı a’lâda
Bulunmaz misl ü mânendin senin ûlâ vü ukbâda
Okurlar ins ü cân nâm-ı şerîfin zîr ü bâlâda
Sana muhtacdır a’lâ vü ednâ rûz-ı ferdâda
Yürür hükmün bulur emrin yerin dünyâ vü ukbâda
İnâyet isterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Meded-res ol elim tut koyma çirk-âb-ı mezelletde
Be-hakk-ı Hazret-i Zehrâ bırakma hâk-i zilletde
Yüzüm semt-i semendinde elim dâmân-ı izzetde
Hacîl ü nâ-ümîd etme beni rûz-ı nedâmetde
Bana güldürme mahşer halkını yevm-i kıyâmetde
Kerem kıl dest-gîr ol etme red koyma melâmetde
İnâyet iseterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Ebû Bekr ü Ömer Osmân Aliyye’l-Murtezâ hakkı
Guzât-ı Bedr ü Hayber Hayderân-ı her gazâ hakkı
Yolunda cân fedâ eden cünûd-ı asfiyâ hakkı
Ciger kûşen kerîmen Fâtıma Âl-i Abâ hakkı
Husûsâ kurret-i aynın şehîd-i kerbelâ hakkı
Vücûdun âleme rahmet kılan Bâr-ı Hudâ hakkı
İnâyet iseterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Eyâ Şâh-ı rüsül Sultân-ı kevneyn-i felek-bende
Şefâat sende şefkat sende lutf u merhamet sende
Kabâhat bende isyân bende cürm ü ma’siyet bende
Durunca pâ-bürehne ser-güşâ dîvâna lerzende
Efendisi itâb etmez suçun bildikde bir bende
Kulun Sâlim efendim bildi cürmün koyma şermende
İnâyet isterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
(Diriöz, Meserret ve Haydar Ali Diriöz (hzl.) (1991). Ahmed Nazif Kayseri Meşhurları (Kayseriyye Meşahiri). Kayseri. 9.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 01.11.2021Eserlerinden Örnekler
MÜSEMMEN NA’T
Günâhımdan kime itsem şikâyet yâ Resûlallah
Katı çokdur hele cürm ü cinâyet yâ Resûlallah
Cenâbından ger olmazsa hidâyet yâ Resûlallah
Fürûğ-ı mihr-i fazlından vikâyet yâ Resûlallah
Nigâh-ı bezm-i luftunla himâyet yâ Resûallah
Zebânîler zebûn eyler nihâyet yâ Resûlallah
İnâyet isterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Sen ol ferd-i ferîd-i bî-bedelsin nezd-i Mevlâ’da
Melekler hutbe-i vasfın okurlar arş-ı a’lâda
Bulunmaz misl ü mânendin senin ûlâ vü ukbâda
Okurlar ins ü cân nâm-ı şerîfin zîr ü bâlâda
Sana muhtacdır a’lâ vü ednâ rûz-ı ferdâda
Yürür hükmün bulur emrin yerin dünyâ vü ukbâda
İnâyet isterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Meded-res ol elim tut koyma çirk-âb-ı mezelletde
Be-hakk-ı Hazret-i Zehrâ bırakma hâk-i zilletde
Yüzüm semt-i semendinde elim dâmân-ı izzetde
Hacîl ü nâ-ümîd etme beni rûz-ı nedâmetde
Bana güldürme mahşer halkını yevm-i kıyâmetde
Kerem kıl dest-gîr ol etme red koyma melâmetde
İnâyet iseterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Ebû Bekr ü Ömer Osmân Aliyye’l-Murtezâ hakkı
Guzât-ı Bedr ü Hayber Hayderân-ı her gazâ hakkı
Yolunda cân fedâ eden cünûd-ı asfiyâ hakkı
Ciger kûşen kerîmen Fâtıma Âl-i Abâ hakkı
Husûsâ kurret-i aynın şehîd-i kerbelâ hakkı
Vücûdun âleme rahmet kılan Bâr-ı Hudâ hakkı
İnâyet iseterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Eyâ Şâh-ı rüsül Sultân-ı kevneyn-i felek-bende
Şefâat sende şefkat sende lutf u merhamet sende
Kabâhat bende isyân bende cürm ü ma’siyet bende
Durunca pâ-bürehne ser-güşâ dîvâna lerzende
Efendisi itâb etmez suçun bildikde bir bende
Kulun Sâlim efendim bildi cürmün koyma şermende
İnâyet isterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
(Diriöz, Meserret ve Haydar Ali Diriöz (hzl.) (1991). Ahmed Nazif Kayseri Meşhurları (Kayseriyye Meşahiri). Kayseri. 9.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
MÜSEMMEN NA’T
Günâhımdan kime itsem şikâyet yâ Resûlallah
Katı çokdur hele cürm ü cinâyet yâ Resûlallah
Cenâbından ger olmazsa hidâyet yâ Resûlallah
Fürûğ-ı mihr-i fazlından vikâyet yâ Resûlallah
Nigâh-ı bezm-i luftunla himâyet yâ Resûallah
Zebânîler zebûn eyler nihâyet yâ Resûlallah
İnâyet isterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Sen ol ferd-i ferîd-i bî-bedelsin nezd-i Mevlâ’da
Melekler hutbe-i vasfın okurlar arş-ı a’lâda
Bulunmaz misl ü mânendin senin ûlâ vü ukbâda
Okurlar ins ü cân nâm-ı şerîfin zîr ü bâlâda
Sana muhtacdır a’lâ vü ednâ rûz-ı ferdâda
Yürür hükmün bulur emrin yerin dünyâ vü ukbâda
İnâyet isterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Meded-res ol elim tut koyma çirk-âb-ı mezelletde
Be-hakk-ı Hazret-i Zehrâ bırakma hâk-i zilletde
Yüzüm semt-i semendinde elim dâmân-ı izzetde
Hacîl ü nâ-ümîd etme beni rûz-ı nedâmetde
Bana güldürme mahşer halkını yevm-i kıyâmetde
Kerem kıl dest-gîr ol etme red koyma melâmetde
İnâyet iseterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Ebû Bekr ü Ömer Osmân Aliyye’l-Murtezâ hakkı
Guzât-ı Bedr ü Hayber Hayderân-ı her gazâ hakkı
Yolunda cân fedâ eden cünûd-ı asfiyâ hakkı
Ciger kûşen kerîmen Fâtıma Âl-i Abâ hakkı
Husûsâ kurret-i aynın şehîd-i kerbelâ hakkı
Vücûdun âleme rahmet kılan Bâr-ı Hudâ hakkı
İnâyet iseterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
Eyâ Şâh-ı rüsül Sultân-ı kevneyn-i felek-bende
Şefâat sende şefkat sende lutf u merhamet sende
Kabâhat bende isyân bende cürm ü ma’siyet bende
Durunca pâ-bürehne ser-güşâ dîvâna lerzende
Efendisi itâb etmez suçun bildikde bir bende
Kulun Sâlim efendim bildi cürmün koyma şermende
İnâyet isterim senden inâyet yâ Resûlallah
Şefâat kıl bu âsîye şefâat yâ Resûlallah
(Diriöz, Meserret ve Haydar Ali Diriöz (hzl.) (1991). Ahmed Nazif Kayseri Meşhurları (Kayseriyye Meşahiri). Kayseri. 9.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | RÛHÎ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ÖMER, Ömer Albayrak | d. 01.04.1940 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | DÜZER | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | RÛHÎ | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ÖMER, Ömer Albayrak | d. 01.04.1940 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | DÜZER | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | RÛHÎ | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ÖMER, Ömer Albayrak | d. 01.04.1940 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | DÜZER | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | RÛHÎ | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | ÖMER, Ömer Albayrak | d. 01.04.1940 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | DÜZER | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | RÛHÎ | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | ÖMER, Ömer Albayrak | d. 01.04.1940 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | DÜZER | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | RÛHÎ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ÖMER, Ömer Albayrak | d. 01.04.1940 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | DÜZER | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |