SELAMÎ, Ramazan Mengilli

(d. 31.12.1957 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ramazan Mengilli olan Âşık Selami, 31 Aralık 1957 tarihinde Kahramanmaraş'ın Türkoğlu ilçesine bağlı Kınılı mahallesinde dünyaya gelmiştir. Aslen bir Avşar göçmeni olan babası Kınılı'dan, annesi ise Kahramamaraş'ın Karamanlı mahallesindendir. İlkokulu Kınılı'da okuduktan sonra maddi yetersizlikler dolayısıyla öğrenimine devam edemeyen Mengilli, ilkokuldan sonra köyünde 1977 yılına kadar çobanlık yapar (www.sairlermaras2.blogspot.com.tr). 1977 yılında babasının vefatı sonrası askere gider. Askerlik dönüşü 27 Ocak 1979 tarihinde evlenir ve bu evlilikten dört çocuğu olur. Eşi, dördüncü çocuğunun doğumu esnasında vefat eder. Eşinin vefatından bir ay sonra gördüğü bir rüyanın etkisiyle ikinci evliliğini gerçekleştirir. Uzun yıllar bir kamu kurumunda mevsimlik işçi olarak çalışan Ramazan Mengilli, Kahramanmaraş Sıtma Savaş Daire Başkanlığında işe girer ve buradan 14 Mart 2003 tarihinde emekli olur (Seven 2013: 355). Mütevazı bir yaşamı olan Mengilli, Kahramanmaraş'ta ikamet etmektedir.

Selamî, usta bir âşığa kapılanarak âşık olmamıştır. Soyunun Avşarlara dayanmasının ve şiire olan merakının Ramazan Mengilli'nin sanatçı olmasında payı olduğu söylenebilir.

2011 yılına kadar irticalen şiir söyleyebilen, âşık meclislerinde bulunarak atışma, deyişme gibi geleneğin pek çok unsurunu yerine getiren Mengilli, musannif olmamakla birlikte halk hikâyesi de anlatabilmektedir (Seven 2013: 356).

Selamî, badeli bir âşık değildir. 1970'li yılların başında saz çalmaya, ortalarında ise şiir söylemeye başlar. Ejder Çiftçi, Duran Morkaya, Ali Karasu, Ejder Bayar, Kılınç Ali ve Osman Salman âşıklık geleneği ile haşır neşir olmasını sağlayan ve ondaki bu kabiliyetin ortaya çıkmasında katkısı olan isimler arasında zikredilebilir. Bunların dışında Kara Ozan, Bahaeddin Karakoç, Andırınlı Öksüz Ozan, Durdu Yoksul ve Abdurrahim Karakoç âşığın tanıdığı ve sanatından etkilendiği ozanlardır (Seven 2013: 355-356).

Şiirlerinde Selamî mahlasını kullanan âşık, 2011 yılının Temmuz ayında gördüğü bir rüyanın etkisi ile saz çalmayı bırakır. Rüyasında Allah'ın ona "Saz çalma, yeter artık bitir!" dediğini ve bu emre uyduğunu belirtir. Saz çalmayı bıraktıktan sonra eşi ile hacca gider (Seven 2013: 356).

Kültür Bakanlığı'na kayıtlı olan Âşık Selamî'nin resmî ozanlık belgesi vardır. Bugüne kadar pek çok etkinliğe katılarak birçok plaket ve ödül almıştır. Selçuk Üniversitesi tarafından düzenlenen Konya Âşıklar Bayramı'nda aldığı birincilik ödülü bunlardan biridir (Seven 2013: 357). Mengilli'nin Şecaat, Şiirler ve Hikmetler adını taşıyan bir cep kitabı da yayımlanmıştır (Mengilli 2001). Kendisi ile ilgili tek müstakil çalışma ise Yaşar Alparslan ve Serdar Yakar imzalı Âşık Selamî (Ramazan Mengilli) Hayatı ve Şiirleri ismini taşımaktadır (Alparslan ve Yakar 2012).

Şiirlerinde sade ve anlaşılır bir dil kullanmıştır. Memleket meseleleri, vatan ve bayrağın önemi gibi millî duygularla pek çok şiir kaleme almıştır. Koçaklama, taşlama, dertlenme ve öğütleme en çok kullandığı nazım şekilleridir.

Şiirlerinin tamamında hece ölçüsünü kullanmıştır. 11'li hece ölçüsü en çok başvurduğu hece kalıbıdır. Dörtlük nazım birimini tercih eden âşığın şiirleri, tek ayaktan ziyade döner ayaklıdır. Kullandığı nazım şekillerine bakıldığında koşma, semai ve destan nazım şekilleri ile karşılaşılmaktadır. Selamî'nin şiirleri teknik olarak genel anlamda başarılıdır.

Ramazan Mengilli'ye göre âşıklık geleneğinin geleceği için gençlere ve medyaya büyük görevler düşmektedir. Ona göre medyanın ve iletişim araçlarının dikkatlerinin âşıklar ve ozanlar üzerinde daha çok durması gerekir. Gençlerin de âşıkları, ozanları ve halk şairlerini daha yakından tanıyıp eserlerini sahiplenmelerinin önemli olduğunu belirtir (Seven 2013: 357).

Kaynakça

Alparslan, Yaşar, S. Yakar (2012). Âşık Selamî (Ramazan Mengilli) Hayatı ve Şiirleri. Kahramanmaraş: Ukde Yay.

http://sairlermaras2.blogspot.com.tr/2014/04/ozan-selami.html [erişim tarihi: 26.05.2018].

Seven, Derya (2013). “Ramazan Mengilli (Âşık Selamî)”. Sazın ve Sözün Sultanları X. Ed. Fatma Ahsen Turan, Ülkü Ayşe, Oğuzhan Börekçi. Ankara: Gazi Kitabevi Yay. 355-360.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARAN
Yayın Tarihi: 28.07.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Şecaat Şiirler ve Hikmetlerİpekyolu Sesli Yayıncılık / ?2001Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GARİP MEHMET, Mehmet Şahind. 1964 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ALİ HAKİ EDNA/HARHARİ/FİGANÎ/HİCRANÎ/EDNAÎ/GULAMÎ/VİSALÎ/GEDAÎ, Ali Doğand. 1889 - ö. 1961Doğum YeriGörüntüle
3KARA OZAN, Eshabil Karademird. 1947 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4GARİP MEHMET, Mehmet Şahind. 1964 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ALİ HAKİ EDNA/HARHARİ/FİGANÎ/HİCRANÎ/EDNAÎ/GULAMÎ/VİSALÎ/GEDAÎ, Ali Doğand. 1889 - ö. 1961Doğum YılıGörüntüle
6KARA OZAN, Eshabil Karademird. 1947 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7GARİP MEHMET, Mehmet Şahind. 1964 - ö. ?MeslekGörüntüle
8ALİ HAKİ EDNA/HARHARİ/FİGANÎ/HİCRANÎ/EDNAÎ/GULAMÎ/VİSALÎ/GEDAÎ, Ali Doğand. 1889 - ö. 1961MeslekGörüntüle
9KARA OZAN, Eshabil Karademird. 1947 - ö. ?MeslekGörüntüle
10GARİP MEHMET, Mehmet Şahind. 1964 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ALİ HAKİ EDNA/HARHARİ/FİGANÎ/HİCRANÎ/EDNAÎ/GULAMÎ/VİSALÎ/GEDAÎ, Ali Doğand. 1889 - ö. 1961Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12KARA OZAN, Eshabil Karademird. 1947 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13GARİP MEHMET, Mehmet Şahind. 1964 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14ALİ HAKİ EDNA/HARHARİ/FİGANÎ/HİCRANÎ/EDNAÎ/GULAMÎ/VİSALÎ/GEDAÎ, Ali Doğand. 1889 - ö. 1961Madde AdıGörüntüle
15KARA OZAN, Eshabil Karademird. 1947 - ö. ?Madde AdıGörüntüle