SELİSÎ, Avâre Cafer Efendi-zâde Mustafa Selîsî Efendi

(d. ?/? - ö. 1054-1056/1644-46)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'da doğdu. Asıl adı, Rıza ve Mucib'e göre Mehmed; Safayî ve Beliğ'e göre ise Mustafa'dır. Rıza ve Mucib'in ismini Mehmed göstermesi yanlıştır (Altun 1997: 36). Avâre Cafer Efendi-zâde Mustafa Selisî Efendi diye tanındı. Avâre Cafer Efendi, mülâzım olduktan sonra müderris olarak Sahn-ı Seman Medreseleri'nde görev yaptı. Daha sonra Halep, Bursa, Galata ve Edirne kadılıklarında bulundu. Mucib Tezkiresi'nde şair, Bursa kadısı olarak gösterilir. Bu durumda Selisî, Mucib Tezkiresi'nin yazıldığı yılda (1122/1710-11) kadılık yapmaktadır. Edirne kadılığından azledildikten sonra da vefat etmiştir. Ölüm tarihi Safayî'de 1054/1644-45; Beliğ'de ise Recep 1056/ Ağustos-Eylül 1646 olarak kayıtlıdır (Abdulkadiroğlu 1999: 165). Keskin Dede Kabristanı'nda medfundur. Döneminin tanınmış şairlerinden olup, hem şiiri hem de inşasıyla tanındı.

Tezkirelerde iki Selisî kayıtlıdır. Aşağıda matlaı verilen manzume gazel olarak Selisî Avâre Cafer Efendi-zâde Mustafa Selisî adına kayıtlıdır:

Var idi dillerde çokdan ârzû-yı bahâr

Açılup ezhâr şimdi geldi bûy-ı nev-bahâr (Zavotçu 2009: 174)

Diğer Selisî'de, aynı gazelin sadece aşağıdaki beyti alınmıştır:

Leşker-i ezhâr geldi aldı mülk-i gülşeni

Nola olursa müzeyyen çâr-sû-yı nev-bahâr (Zavotçu 2009: 174)

 Nitekim Selisî'lerin iki ayrı kişi olduğuna Beliğ Güldeste-i Riyâz-ı İrfân ve Vefeyât-ı Dânişverân-ı Nâdiredân'da şöyle işaret ediyor: "Selisî mahlasında biri dahı kadılardan biri Avâre-zâde Mustafa Selisî Efendi'dir. 1056/ 1646-47 tarihinde Edirne'de vefat etti." (Abdulkadiroğlu 1988: 349). 

Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdülkerim (1988). Beliğ İsmail Güldeste-i Riyâz-ı İrfân ve Vefeyât-ı Dânişverân-ı Nâdiredân (Tıpkıbasım). Ankara: Anıl Matbaacılık.

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay.

Altun, Kudret (hzl.)(1997). Tezkire-i Mûcib. Ankara: AKM Yay.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.1. Ankara: Bizim Büro Yay. 466.

Mehmed Süreyya (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî. C. IV. İstanbul: Matbaa-i Âmire. 164.

Müstakim-zade Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb(Tıpkı Basım) Ankara: KB Yay.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri “Vakâyiü’l-Fuzalâ”. C. 3. İstanbul: Çağrı Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 12.03.2014
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Rûy-ı gülşende zuhûr itdi benefşe câ-be-câ

Gûyiyâ kim geldi hatt-ı müş-bûy-ı nev-bahâr

 

Leşker-i ezhâr geldi aldı milk-i gülşeni

Nola olursa müzeyyen çâr-sû-tı nev-bahâr

 

Varıcak duhter-i rez rind-i harâb-âbâda

Pîr-i meh-hâne ana geldi mübârek bâda

 

Tolaşur mûy-ı miyânını o şûhun adâ

Korkaram ki çok fitne olur arada

 

Bize lutf üzre idi şimdi cefâ ögrenî

Râst gelmiş gibi ol serv-i sehî üstâde

(Abdülkadiroğlu, Abdülkerim (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü'l-Âsâr li-Zeyli Zübdeti'l-Eşâr. Ankara: AKM Yay. 166.)

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RÂSİM, Eğrikapılı Mehmedd. 1688 - ö. 1756Doğum YeriGörüntüle
2Celâleddin Ezined. 1910 - ö. 6 Ocak 1972Doğum YeriGörüntüle
3İZZET, Ahmed Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4RÂSİM, Eğrikapılı Mehmedd. 1688 - ö. 1756Doğum YılıGörüntüle
5Celâleddin Ezined. 1910 - ö. 6 Ocak 1972Doğum YılıGörüntüle
6İZZET, Ahmed Efendid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7RÂSİM, Eğrikapılı Mehmedd. 1688 - ö. 1756Ölüm YılıGörüntüle
8Celâleddin Ezined. 1910 - ö. 6 Ocak 1972Ölüm YılıGörüntüle
9İZZET, Ahmed Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10RÂSİM, Eğrikapılı Mehmedd. 1688 - ö. 1756MeslekGörüntüle
11Celâleddin Ezined. 1910 - ö. 6 Ocak 1972MeslekGörüntüle
12İZZET, Ahmed Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13RÂSİM, Eğrikapılı Mehmedd. 1688 - ö. 1756Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Celâleddin Ezined. 1910 - ö. 6 Ocak 1972Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İZZET, Ahmed Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16RÂSİM, Eğrikapılı Mehmedd. 1688 - ö. 1756Madde AdıGörüntüle
17Celâleddin Ezined. 1910 - ö. 6 Ocak 1972Madde AdıGörüntüle
18İZZET, Ahmed Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle