ŞEYHÎ, Nakib-zâde

(d. ?/? - ö. 1043/1633)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şeyhî'nin hayatı hakkındaki bilgiler yok denecek kadar azdır. Şairden söz eden tespit edebildiğimiz en eski kaynak olan Fâizî  Tezkiresi'nde Seyyid Burhaneddin Efendi'nin oğlu olduğu ifade edilmektedir (Yazma, 62b). Fâizî'nin zeyli mahiyetindeki Âsım Tezkiresi'nde ise şair, Şeyhî Allâme Efendi olarak zikredilmektedir (Yazma, 10a). Tuhfe-i Nâilî'de şairin İbni Allâme Nakib Seyyid Burhaneddin Efendi'nin oğlu olduğu söylenmektedir (Tuman 2001: 518). "Allâme" kelimesinin lakap olduğu anlaşılmakla birlikte bu lakap şaire mi yoksa babasına mı aittir, belli değildir. Doğum yeri ve tarihini de bilmediğimiz şair, Asım Tezkiresi'ne göre nakib olmuş ve 1043/1633'te vefat etmiştir. Şairden çok kısa söz eden Kâtib Çelebi (ö. 1067/1657) de aynı ölüm tarihini vermektedir (1971: C. 1, s. 795).

Divan: Şairin divanının olduğu bilinmektedir. Âsım Tezkiresi'ne göre bu divan mükemmeldir, yani muhteviyatında eksik nazım biçimi bulunmamaktadır. Kâtib Çelebi de şairin divanı olduğunu söyler, ancak nüshasının hangi kütüphanede olduğunu belirtmez. Fâizî'ye göre Şeyhî'nin "âbdâr" eş'arı vardır.

Kaynakça

Âsım, Seyrekzade Mehmed. Zeyl-i Zübdetü'l-eş'âr. Yazma. Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum 1326. 10a.

Fâizî, Kâfzâd. Zübdetü'l-eş'âr. Yazma. Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum 1325. 62b.

Kâtib Çelebi (1971). Keşf -el-Zunun. 2. bs. İstanbul. hzl. Şerefettin Yaltkaya - Kilisli Rifat Bilge. C. 1. 795.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Tuhfe-i Nâilî - Divân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Uyar, Gülgün (2006). "Nakib". İslam Ansiklopedisi. C. 32. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 321-322.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. ÜZEYİR ASLAN
Yayın Tarihi: 13.11.2014
Güncelleme Tarihi: 22.08.2021

Eserlerinden Örnekler

Peykân-ı tîr-i gamzene dil-teşnedür gönül

Ednâ nazarla hâsıl olur ârzû-yı dil

 

***

 

Gamzesinden bir işâret besdür ana Şeyhiyâ

Ol şeh-i hüsnün nedîm-i bî-zebânıdur gönül

 

***

 

Şu'le-i dil-sûzdur berg-i dırahtân-ı ışk

Hep şecer tûrıyımış gülbün-i bustân-ı ışk

 

***

 

Lâle vü nergisle rişte-i bârânı gören

Bâgı kandîl ile zeyn oldı sanur câmi'-vâr

 

***

 

Yeni başdan olduk şarâba esîr

Bırakduk harâbâta eski hasîr

 

***

 

Kaçan kim cân vire ümmîd-i la'lünle fenâ ehli

Olur cevher diyü hâk-i mezârın kîmyâ ehli

(Fâizî, Kâfzâde. Zübdetü'l-eş'âr. Yazma. Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum 1325. 62b.)

 

Bâga efsûn okudup def'-i gezend itdi sabâ

Gülleri âteş idüp hârı sipend itdi sabâ

 

***

 

Yârün peyâm-ı vuslatı efsâne çıkdı hep

Ol semtün âşinâları bîgâne çıkdı hep

(Âsım, Seyrekzade Mehmed. Zeyl-i Zübdetü'l-eş'âr. Yazma. Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum 1326. 10a.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Atila Alpöged. 29 Mayıs 1935 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Güzide Erdemd. 08 Ocak 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Barış Soydand. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Atila Alpöged. 29 Mayıs 1935 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Güzide Erdemd. 08 Ocak 1969 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Barış Soydand. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Atila Alpöged. 29 Mayıs 1935 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8Güzide Erdemd. 08 Ocak 1969 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Barış Soydand. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10Atila Alpöged. 29 Mayıs 1935 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Güzide Erdemd. 08 Ocak 1969 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Barış Soydand. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13Atila Alpöged. 29 Mayıs 1935 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Güzide Erdemd. 08 Ocak 1969 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Barış Soydand. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Atila Alpöged. 29 Mayıs 1935 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Güzide Erdemd. 08 Ocak 1969 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Barış Soydand. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle