ŞEYHÎ, Nakib-zâde

(d. ?/? - ö. 1043/1633)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şeyhî'nin hayatı hakkındaki bilgiler yok denecek kadar azdır. Şairden söz eden tespit edebildiğimiz en eski kaynak olan Fâizî  Tezkiresi'nde Seyyid Burhaneddin Efendi'nin oğlu olduğu ifade edilmektedir (Yazma, 62b). Fâizî'nin zeyli mahiyetindeki Âsım Tezkiresi'nde ise şair, Şeyhî Allâme Efendi olarak zikredilmektedir (Yazma, 10a). Tuhfe-i Nâilî'de şairin İbni Allâme Nakib Seyyid Burhaneddin Efendi'nin oğlu olduğu söylenmektedir (Tuman 2001: 518). "Allâme" kelimesinin lakap olduğu anlaşılmakla birlikte bu lakap şaire mi yoksa babasına mı aittir, belli değildir. Doğum yeri ve tarihini de bilmediğimiz şair, Asım Tezkiresi'ne göre nakib olmuş ve 1043/1633'te vefat etmiştir. Şairden çok kısa söz eden Kâtib Çelebi (ö. 1067/1657) de aynı ölüm tarihini vermektedir (1971: C. 1, s. 795).

Divan: Şairin divanının olduğu bilinmektedir. Âsım Tezkiresi'ne göre bu divan mükemmeldir, yani muhteviyatında eksik nazım biçimi bulunmamaktadır. Kâtib Çelebi de şairin divanı olduğunu söyler, ancak nüshasının hangi kütüphanede olduğunu belirtmez. Fâizî'ye göre Şeyhî'nin "âbdâr" eş'arı vardır.

Kaynakça

Âsım, Seyrekzade Mehmed. Zeyl-i Zübdetü'l-eş'âr. Yazma. Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum 1326. 10a.

Fâizî, Kâfzâd. Zübdetü'l-eş'âr. Yazma. Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum 1325. 62b.

Kâtib Çelebi (1971). Keşf -el-Zunun. 2. bs. İstanbul. hzl. Şerefettin Yaltkaya - Kilisli Rifat Bilge. C. 1. 795.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Tuhfe-i Nâilî - Divân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Uyar, Gülgün (2006). "Nakib". İslam Ansiklopedisi. C. 32. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 321-322.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. ÜZEYİR ASLAN
Yayın Tarihi: 13.11.2014
Güncelleme Tarihi: 22.08.2021

Eserlerinden Örnekler

Peykân-ı tîr-i gamzene dil-teşnedür gönül

Ednâ nazarla hâsıl olur ârzû-yı dil

 

***

 

Gamzesinden bir işâret besdür ana Şeyhiyâ

Ol şeh-i hüsnün nedîm-i bî-zebânıdur gönül

 

***

 

Şu'le-i dil-sûzdur berg-i dırahtân-ı ışk

Hep şecer tûrıyımış gülbün-i bustân-ı ışk

 

***

 

Lâle vü nergisle rişte-i bârânı gören

Bâgı kandîl ile zeyn oldı sanur câmi'-vâr

 

***

 

Yeni başdan olduk şarâba esîr

Bırakduk harâbâta eski hasîr

 

***

 

Kaçan kim cân vire ümmîd-i la'lünle fenâ ehli

Olur cevher diyü hâk-i mezârın kîmyâ ehli

(Fâizî, Kâfzâde. Zübdetü'l-eş'âr. Yazma. Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum 1325. 62b.)

 

Bâga efsûn okudup def'-i gezend itdi sabâ

Gülleri âteş idüp hârı sipend itdi sabâ

 

***

 

Yârün peyâm-ı vuslatı efsâne çıkdı hep

Ol semtün âşinâları bîgâne çıkdı hep

(Âsım, Seyrekzade Mehmed. Zeyl-i Zübdetü'l-eş'âr. Yazma. Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum 1326. 10a.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Kemal Tahir Demird. 13 Mart 1910 - ö. 21 Nisan 1973Doğum YeriGörüntüle
2AZÎZ, Abdülazîz Bey, İstanbullud. 1850 - ö. 1918Doğum YeriGörüntüle
3KEŞFÎ, Keşfî Çelebid. ? - ö. 1546-47\'den önceDoğum YeriGörüntüle
4Kemal Tahir Demird. 13 Mart 1910 - ö. 21 Nisan 1973Doğum YılıGörüntüle
5AZÎZ, Abdülazîz Bey, İstanbullud. 1850 - ö. 1918Doğum YılıGörüntüle
6KEŞFÎ, Keşfî Çelebid. ? - ö. 1546-47\'den önceDoğum YılıGörüntüle
7Kemal Tahir Demird. 13 Mart 1910 - ö. 21 Nisan 1973Ölüm YılıGörüntüle
8AZÎZ, Abdülazîz Bey, İstanbullud. 1850 - ö. 1918Ölüm YılıGörüntüle
9KEŞFÎ, Keşfî Çelebid. ? - ö. 1546-47\'den önceÖlüm YılıGörüntüle
10Kemal Tahir Demird. 13 Mart 1910 - ö. 21 Nisan 1973MeslekGörüntüle
11AZÎZ, Abdülazîz Bey, İstanbullud. 1850 - ö. 1918MeslekGörüntüle
12KEŞFÎ, Keşfî Çelebid. ? - ö. 1546-47\'den önceMeslekGörüntüle
13Kemal Tahir Demird. 13 Mart 1910 - ö. 21 Nisan 1973Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14AZÎZ, Abdülazîz Bey, İstanbullud. 1850 - ö. 1918Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15KEŞFÎ, Keşfî Çelebid. ? - ö. 1546-47\'den önceAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Kemal Tahir Demird. 13 Mart 1910 - ö. 21 Nisan 1973Madde AdıGörüntüle
17AZÎZ, Abdülazîz Bey, İstanbullud. 1850 - ö. 1918Madde AdıGörüntüle
18KEŞFÎ, Keşfî Çelebid. ? - ö. 1546-47\'den önceMadde AdıGörüntüle