SEYRÎ, Seyrî Efendi

(d. ?/? - ö. ?/19. yy.)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Seyrî’nin hayatı hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Şairin elde mevcut olan tek eseri olan Dîvân’ındaki bazı şiirlerden hareketle hayatı hakkında birtakım bilgilere ulaşmak mümkündür. Dîvân’daki Hüsrev Paşa’ya yazılmış olan 4. kasidenin 19. beytinde 19. yüzyıl Osmanlı padişahlarından Abdülmecîd Han’ın isminin geçmesi ve yine ilk iki kasidenin Mehmed Vecîhî Paşa (öl. 1835)’ya, son üç kasidenin ise Samakovlu Mehmed Hüsrev Paşa (öl. 1840)’ya yazılmasından hareketle Seyrî’nin 19. yüzyıl şairlerinden olduğunu söylemek mümkündür (Hatipoğlu 2010: 1-2). Şairin bu kasideleri, Bosna’ya vali olarak atanmış olan Mehmed Vecîhî Paşa ve Mehmed Hüsrev Paşa’ya yazmış olmasından hareketle de Bosnalı olduğu düşünülebilir.

Seyrî’nin bilinen tek eseri Dîvân’ıdır. “İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Nadir Eserler Bölümü 2815” numarada kayıtlı olan bu Dîvân’da biri eksik 169 gazel, 7 murabba, 6 kaside, 5 rubai, 1 müstezat ve 1 kıt’a bulunmaktadır. Eser, yüksek lisans tezi olarak çalışılmıştır (Hatipoğlu 2010).

Âşıkane ve rindane duyguları terennüm eden Seyrî’nin şiirlerindeki aşk, beşerîdir. Seyrî, aşkın getirdiği hasret ve hicran gibi ince ve nezih duygularla klasik edebiyatımızın idealist ruhuna uygun şiirler yazmaya çalışmıştır. Şair, şiirlerinde his ve hayal unsurları, hasret ve hicran terennümlerinin yanında yer yer tasavvufi konulara da yer vermiştir. Ayet ve hadislerden telmih ve iktibas yoluyla zikrederek Allah’a sığınarak acılarına dayanak arayan Seyrî’nin bazı gazelleri tasavvufi hava taşır. Ancak bir mutasavvıfın samimi ve içten duygularını yakaladığı anda tekrar mecazi aşka yöneldiği görülür. Diğer divan şairlerinde olduğu gibi şiirlerinde kaderinden ve talihinden şikâyetçi olarak feleğe meydan okuyan Seyrî, manzumelerinde yer yer hikemî ifadelere de yer vermiştir (Hatipoğlu 2010: 21-31).

Kaynakça

Hatipoğlu, G. Feyza (2010). Seyrî ve Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri.  C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. YUNUS KAPLAN
Yayın Tarihi: 26.06.2014
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Güç gelür ‘aşk ehline dil-berlerin sevdâsı güç

Güç olur elbet dil-âver dil-berin gavgâsı güç

Vaktün oglı ol gönül gam çekme serd ü germden

Hoş geçinin bu günüm ger olsa da ferdâsı güç

Âfetâ âfet bırakma bu dil-i pür-hûnuma

Sehldür öldürin ammâ hûn-bahâ icrâsı güç

Defter-i ‘aşk içre yazmak derd-i yâri ey sanem

Nâme-i hicrânda hem alması güç ihsâsı güç

Cân-ı men ser-defter-i ‘uşşâka ma’şûk olmasun

Bir nevâziş it kim olsun gayrıya ihsâsı güç

Hâk-i pây-ı ehl-i fakr ol şâh ol merdân ol

Bu cihânun ülfet-i a’lâsı güç ednâsı güç

Pek dutun dâmân-ı yâr-i pür-cefâya Seyriyâ

Nâ-hudâsız keştînün deryâda yol bulması güç

(Hatipoğlu, G. Feyza (2010). Seyrî ve Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. 98-99.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1BOSNAVÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MÎRÎ, Mehmed Beyd. ? - ö. 1672Doğum YeriGörüntüle
3ÂSIM, Bosnalı Yusuf Efendid. ? - ö. 1710Doğum YeriGörüntüle
4BOSNAVÎd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5MÎRÎ, Mehmed Beyd. ? - ö. 1672Doğum YılıGörüntüle
6ÂSIM, Bosnalı Yusuf Efendid. ? - ö. 1710Doğum YılıGörüntüle
7BOSNAVÎd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8MÎRÎ, Mehmed Beyd. ? - ö. 1672Ölüm YılıGörüntüle
9ÂSIM, Bosnalı Yusuf Efendid. ? - ö. 1710Ölüm YılıGörüntüle
10BOSNAVÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11MÎRÎ, Mehmed Beyd. ? - ö. 1672Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ÂSIM, Bosnalı Yusuf Efendid. ? - ö. 1710Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13BOSNAVÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14MÎRÎ, Mehmed Beyd. ? - ö. 1672Madde AdıGörüntüle
15ÂSIM, Bosnalı Yusuf Efendid. ? - ö. 1710Madde AdıGörüntüle