SEYRÎ, Seyrî Efendi

(d. ?/? - ö. ?/19. yy.)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Seyrî’nin hayatı hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Şairin elde mevcut olan tek eseri olan Dîvân’ındaki bazı şiirlerden hareketle hayatı hakkında birtakım bilgilere ulaşmak mümkündür. Dîvân’daki Hüsrev Paşa’ya yazılmış olan 4. kasidenin 19. beytinde 19. yüzyıl Osmanlı padişahlarından Abdülmecîd Han’ın isminin geçmesi ve yine ilk iki kasidenin Mehmed Vecîhî Paşa (öl. 1835)’ya, son üç kasidenin ise Samakovlu Mehmed Hüsrev Paşa (öl. 1840)’ya yazılmasından hareketle Seyrî’nin 19. yüzyıl şairlerinden olduğunu söylemek mümkündür (Hatipoğlu 2010: 1-2). Şairin bu kasideleri, Bosna’ya vali olarak atanmış olan Mehmed Vecîhî Paşa ve Mehmed Hüsrev Paşa’ya yazmış olmasından hareketle de Bosnalı olduğu düşünülebilir.

Seyrî’nin bilinen tek eseri Dîvân’ıdır. “İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Nadir Eserler Bölümü 2815” numarada kayıtlı olan bu Dîvân’da biri eksik 169 gazel, 7 murabba, 6 kaside, 5 rubai, 1 müstezat ve 1 kıt’a bulunmaktadır. Eser, yüksek lisans tezi olarak çalışılmıştır (Hatipoğlu 2010).

Âşıkane ve rindane duyguları terennüm eden Seyrî’nin şiirlerindeki aşk, beşerîdir. Seyrî, aşkın getirdiği hasret ve hicran gibi ince ve nezih duygularla klasik edebiyatımızın idealist ruhuna uygun şiirler yazmaya çalışmıştır. Şair, şiirlerinde his ve hayal unsurları, hasret ve hicran terennümlerinin yanında yer yer tasavvufi konulara da yer vermiştir. Ayet ve hadislerden telmih ve iktibas yoluyla zikrederek Allah’a sığınarak acılarına dayanak arayan Seyrî’nin bazı gazelleri tasavvufi hava taşır. Ancak bir mutasavvıfın samimi ve içten duygularını yakaladığı anda tekrar mecazi aşka yöneldiği görülür. Diğer divan şairlerinde olduğu gibi şiirlerinde kaderinden ve talihinden şikâyetçi olarak feleğe meydan okuyan Seyrî, manzumelerinde yer yer hikemî ifadelere de yer vermiştir (Hatipoğlu 2010: 21-31).

Kaynakça

Hatipoğlu, G. Feyza (2010). Seyrî ve Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri.  C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. YUNUS KAPLAN
Yayın Tarihi: 26.06.2014
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Güç gelür ‘aşk ehline dil-berlerin sevdâsı güç

Güç olur elbet dil-âver dil-berin gavgâsı güç

Vaktün oglı ol gönül gam çekme serd ü germden

Hoş geçinin bu günüm ger olsa da ferdâsı güç

Âfetâ âfet bırakma bu dil-i pür-hûnuma

Sehldür öldürin ammâ hûn-bahâ icrâsı güç

Defter-i ‘aşk içre yazmak derd-i yâri ey sanem

Nâme-i hicrânda hem alması güç ihsâsı güç

Cân-ı men ser-defter-i ‘uşşâka ma’şûk olmasun

Bir nevâziş it kim olsun gayrıya ihsâsı güç

Hâk-i pây-ı ehl-i fakr ol şâh ol merdân ol

Bu cihânun ülfet-i a’lâsı güç ednâsı güç

Pek dutun dâmân-ı yâr-i pür-cefâya Seyriyâ

Nâ-hudâsız keştînün deryâda yol bulması güç

(Hatipoğlu, G. Feyza (2010). Seyrî ve Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. 98-99.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1FÂZIL PAŞAd. 1795 - ö. 1882Doğum YeriGörüntüle
2ŞEHSUVÂR PAŞAd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3AHMED EFENDİ, Bosnalıd. ? - ö. 1883Doğum YeriGörüntüle
4FÂZIL PAŞAd. 1795 - ö. 1882Doğum YılıGörüntüle
5ŞEHSUVÂR PAŞAd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6AHMED EFENDİ, Bosnalıd. ? - ö. 1883Doğum YılıGörüntüle
7FÂZIL PAŞAd. 1795 - ö. 1882Ölüm YılıGörüntüle
8ŞEHSUVÂR PAŞAd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9AHMED EFENDİ, Bosnalıd. ? - ö. 1883Ölüm YılıGörüntüle
10FÂZIL PAŞAd. 1795 - ö. 1882Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ŞEHSUVÂR PAŞAd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12AHMED EFENDİ, Bosnalıd. ? - ö. 1883Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13FÂZIL PAŞAd. 1795 - ö. 1882Madde AdıGörüntüle
14ŞEHSUVÂR PAŞAd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15AHMED EFENDİ, Bosnalıd. ? - ö. 1883Madde AdıGörüntüle