SİYÂMÎ, Mehmed Alî

(d. ?/? - ö. 1065/1654-55)
divan şairi, divan kâtibi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmet Ali’dir. Galatalıdır. Sicill-i Osmânî’de adının Mehmed Çelebi olduğu İran’ın Siyâme şehrinde doğduğu kayıtlıdır. Divan kâtipliği yaptı. Ahdî Tezkiresi’nde remmal olduğu bilgisi vardır. Ahdî’ye göre oldukça cahil birisi iken derviş yaratılışlı ve iyi huylu birisi olarak geçinir. Mısır’a giderek Şeyh İbrahim’ Gülşenî'ye (ö.1533) bağlandıysa da bir süre sonra bu yoldan ayrıldı. Daha sonra İstanbul’a dönerek Kasımpaşa’ya yerleşti. Kaynaklar, Dîvân’ı ve pek çok mesnevisi olduğu hâlde fazla tanınmadığını belirtir. Onun iyi bir şair olmadığını düşünen Ahdî, alaycı bir ifadeyle, bir gecede beş yüz beyit söyleyecek kudrette bir şair olduğunu ama diğer şairler gibi anlam peşinde koşmadığından söylediklerinin anlamsız, içi boş sözler olduğunu ifade eder. Eğer bir beytinde anlam varsa onu da şüphesiz başkasından çalmış olduğunu belirtir. 16. yüzyıl sonlarında tertip edilen bir nazire mecmuasında Siyâmî’nin 29 şiiri bulunmaktadır (bkz. Atik Gürbüz 2011). Mecmuadaki biyografik bilgiler ve edebî değerlendirmeler Ahdî Tezkiresi’ndekilerle örtüşmektedir.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Atik Gürbüz, İncinur (2011). Mecmû’a-i Letâ’if. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

İpekten, Haluk vd. (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nail Tuhfe-i Na’ilî: Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Solmaz, Süleyman (hzl.) (2009). Ahdî ve Gülşen-i Şu’râ’sı (İnceleme – Metin). http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219145/h/agm.pdf [erişim tarihi: 12.05.2013].

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İNCİNUR ATİK GÜRBÜZ
Yayın Tarihi: 20.07.2013
Güncelleme Tarihi: 28.10.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Tolansun bezmi sâkî ser-be-ser mestâneler dönsün

Safâdan raksa girsün ehl-i dil peymâneler dönsün

Bu meydân-ı mahabbetde sunılmaz herkese devlet

Bu bezme âşinâlar gelmesün bigâneler dönsün

Tecellî eylesün şem’-i hakîkat bezm-i irfâna

Girüp zerrât-ı ‘âlem raksa hem dîvâneler dönsün

Şebistânunda ‘arz-ı nûr-ı hüsn it sen perî-zâdum

Cemâlüm şem’inün tâbendesi pervâneler dönsün

Şu resme mest ü evkâr olalum ‘ışkun şarâbından

Siyâmî başumuz üstinde bu mey-hâneler dönsün

(Atik Gürbüz, İncinur (2011). Mecmû’a-i Letâ’if. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. 855.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NÂSIR, Seyyid Abdülbâkî Nâsır Dede Efendid. 1765 - ö. 1821Doğum YeriGörüntüle
2ÂRİF, Ârif Beyd. ? - ö. 1822-23Doğum YeriGörüntüle
3MURÂD/MURÂDÎ, Sultân III. Murâdd. 1546 - ö. 1595Doğum YeriGörüntüle
4NÂSIR, Seyyid Abdülbâkî Nâsır Dede Efendid. 1765 - ö. 1821Doğum YılıGörüntüle
5ÂRİF, Ârif Beyd. ? - ö. 1822-23Doğum YılıGörüntüle
6MURÂD/MURÂDÎ, Sultân III. Murâdd. 1546 - ö. 1595Doğum YılıGörüntüle
7NÂSIR, Seyyid Abdülbâkî Nâsır Dede Efendid. 1765 - ö. 1821Ölüm YılıGörüntüle
8ÂRİF, Ârif Beyd. ? - ö. 1822-23Ölüm YılıGörüntüle
9MURÂD/MURÂDÎ, Sultân III. Murâdd. 1546 - ö. 1595Ölüm YılıGörüntüle
10NÂSIR, Seyyid Abdülbâkî Nâsır Dede Efendid. 1765 - ö. 1821MeslekGörüntüle
11ÂRİF, Ârif Beyd. ? - ö. 1822-23MeslekGörüntüle
12MURÂD/MURÂDÎ, Sultân III. Murâdd. 1546 - ö. 1595MeslekGörüntüle
13NÂSIR, Seyyid Abdülbâkî Nâsır Dede Efendid. 1765 - ö. 1821Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ÂRİF, Ârif Beyd. ? - ö. 1822-23Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MURÂD/MURÂDÎ, Sultân III. Murâdd. 1546 - ö. 1595Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NÂSIR, Seyyid Abdülbâkî Nâsır Dede Efendid. 1765 - ö. 1821Madde AdıGörüntüle
17ÂRİF, Ârif Beyd. ? - ö. 1822-23Madde AdıGörüntüle
18MURÂD/MURÂDÎ, Sultân III. Murâdd. 1546 - ö. 1595Madde AdıGörüntüle