Madde Detay
Abdülvahit Coşkunlu
Vahit Lütfi Salcı, Vahit Dede
(d. 1883 / ö. 03 Şubat 1950)
Şair, Folklor Araştırmacısı, Mûsikîşinas
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Abdulvahit Coşkunlu olmakla birlikte “Vahit Lütfi Salcı”, “Vahit Dede” isimleriyle bilinir. 1883 İstanbul / Kadırga doğumlu folklor araştırmacısı ve mûsikîşinas şair, Nuruosmaniye’deki Taş Mektep ve Darüşşafaka’dan sonra öğrenim hayatını Harbiye Nezareti Sanayi ve Kuleli Askeri İdadilerinde sürdürmüştür. Mekteb-i Harbiye’deyken siyasi nedenlerle Tunceli’ye sürgün edilen Salcı, Sivas’ta valilik nezaretinde halk edebiyatı araştırmaları yaptı. Saha araştırmalarının birinde Rusya’ya kaçtı (Balkar, t.y:3). Moskova Konservatuarı öğretim üyelerinden Prof. Lebiski’nin aile orkestrasında ikinci keman olarak çalıştı.1908’de İstanbul’a döndü. Müzik öğretmenliği ve memurluk yaptı. I. Dünya Savaşı’nda Edirne ve Çanakkale’de Mustafa Kemal’in birliğinde görev yaptı. İstanbul’da bir süre müzik öğretmenliği yaptıktan sonra Kırklareli’ne döndü. Yunanlılarca arandığını öğrenince göbeğine kadar sakal bırakarak; âsâsıyla tüm Trakya’yı dolaştığı söylenegelir. “Vahit Dede” diye bilinmesi bu sebepledir. 1925'te Kırklarelili halk şairlerinden Mestan Baba’nın kızı Ayşe hanımla evlenir. 1948'te Yoğuntaş nüfus memurluğundan emekliye ayrılan Salcı, 3 Şubat 1950'de Kırklareli’nde vefat etmiştir (Arslan, 2015:17-22).
Vahit Lütfi, aruz ve hece vezniyle yazdığı şiirlerini Saz Şairleri Gibi ve Benim Gibi'de toplamıştır. Saz Şairleri Gibi'de koşma, ağıt, nefes, gazel, kalenderi, muhammes, müseddes, taşlama ve mani türlerinde şiirleri bulunmaktadır. Edebî zevkinde Bektaşiliğin izlerini görmek mümkündür (Bayrı, 1950:130-131). Salcı’nın hayatını vakfettiği üç alan halk edebiyatı, folklor araştırmacılığı ve mûsikîdir. Şairin ilk yazısı, henüz talebeyken 1898'de Musavver Terakki'de çıkmıştır. Özellikle Alevî köylerindeki cönkleri ve çeşitli belgeleri inceleyerek yalnızca tarikat mensuplarınca bilinen gizli mûsikî ve oyunları derlemiş, birçok yeni şairi tanıtmıştır (Yaprak, 2003). Folklor Postası, Milli Gazete, Türk Folklor Araştırmaları, Yücel, Yeni Türk, Bartın Gazetesi, Halk Bilgisi Haberleri Mecmuası, Müzik ve Sanat Hareketleri, Trakya’da Yeşilyurt, Özdilek, 6 Ok gibi birçok süreli yayında yazıları bulunmaktadır (Arslan, 2015:27).
Kaynakça
Arslan, Fazlı (2015). Vâhitnâme.İstanbul: Mavi Yayıncılık.
Ataman, Sadi yaver (1950). “Folklorcu Vahit Lütfi Salcı” İstanbul:Türk Folkor Araştırmaları, S.11.
Balkar, Tuğrul Asi (t.y). "Kırık Bir Keman: Vahit Lütfi Salcı" www.https://docplayer.biz.tr
Bayrı, M.Halit (1950). “Vahit Lütfi Salcı”İstanbul:Türk Folklor Araştırmaları, S.9.
Öztelli, Cahit (1952). “Vahit Lütfi Salcı’nın Büyük İdeali Ne İdi?” İstanbul:Türk Folklor Araştırmaları, Sayı:33.
Yaprak, Mevlüt (2003 ). Vahit Lütfi Salcı’nın İzinde.Edirne: Ulusal Bellek Yayınları.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. MEHMET TUNCERYayın Tarihi: 08.01.2020Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 08.01.2020Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Feryad-ı İstibdat | - / - | 1910 | Hatıra |
Hafiye Darbesi | - / - | 1911 | Tiyatro |
Saz Şairleri Gibi | Nümune Matbaası / İstanbul | 1940 | Şiir |
Gizli Türk Halk Musikisi ve Türk Musikisinde (Armoni) Meseleleri | Nümune Matbaası / İstanbul | 1940 | Derleme |
Gizli Türk Dînî Oyunları | Nümune Matbaası / İstanbul | 1941 | İnceleme |
Benim Gibi | - / - | 1945 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Oylum Yılmaz | d. 02 Ağustos 1978 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | GIYÂSÎ, Kadı Mehmed Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Monad Balkan | d. 27 Ocak 1942 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Celal Sahir Erozan | d. 29 Eylül 1883 - ö. 16 Kasım 1935 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | İsak Ferera | d. 1877/1883 - ö. 7 Mart 1933 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Florinalı Nazım | d. 1883 - ö. 6 Haziran 1939 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Mustafa Fehmi Gerçeker | d. 1868 - ö. 16 Eylül 1950 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | NAZAROĞLU/ABBAS, Abbas Nazaroğlu | d. 1873 - ö. 23.03.1950 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Orhan Veli Kanık | d. 13 Nisan 1914 - ö. 14 Kasım 1950 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Abdullah Satoğlu | d. 15 Mayıs 1934 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | İhsan Kurt | d. 1 Ocak 1953 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Halil Gökkaya | d. 5 Mayıs 1969 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Mehmet Asım Us | d. 1884 - ö. 11 Aralık 1967 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Necdet Rüştü Efe | d. 1900 - ö. 24 Eylül 1969 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Mehmet Emin Erişirgil | d. 1891 - ö. 07 Şubat 1965 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | NUTKÎ, ALİ DEDE | d. 27 Temmuz 1762 - ö. 11 Ağustos 1804 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | HASAN SEMAİ DEDE | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | DEDENOĞLU, Dilaver Dede | d. 1936 - ö. 1997 | Madde Adı | Görüntüle |