Abdülvahit Coşkunlu

Vahit Lütfi Salcı, Vahit Dede
(d. 1883 / ö. 03 Şubat 1950)
Şair, Folklor Araştırmacısı, Mûsikîşinas
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abdulvahit Coşkunlu olmakla birlikte “Vahit Lütfi Salcı”, “Vahit Dede” isimleriyle bilinir. 1883 İstanbul / Kadırga doğumlu folklor araştırmacısı ve mûsikîşinas şair, Nuruosmaniye’deki Taş Mektep ve Darüşşafaka’dan sonra öğrenim hayatını Harbiye Nezareti Sanayi ve Kuleli Askeri İdadilerinde sürdürmüştür. Mekteb-i Harbiye’deyken siyasi nedenlerle Tunceli’ye sürgün edilen Salcı, Sivas’ta valilik nezaretinde halk edebiyatı araştırmaları yaptı. Saha araştırmalarının birinde Rusya’ya kaçtı (Balkar, t.y:3). Moskova Konservatuarı öğretim üyelerinden Prof. Lebiski’nin aile orkestrasında ikinci keman olarak çalıştı.1908’de İstanbul’a döndü. Müzik öğretmenliği ve memurluk yaptı. I. Dünya Savaşı’nda Edirne ve Çanakkale’de Mustafa Kemal’in birliğinde görev yaptı. İstanbul’da bir süre müzik öğretmenliği yaptıktan sonra Kırklareli’ne döndü. Yunanlılarca arandığını öğrenince göbeğine kadar sakal bırakarak; âsâsıyla tüm Trakya’yı dolaştığı söylenegelir. “Vahit Dede” diye bilinmesi bu sebepledir. 1925'te Kırklarelili halk şairlerinden Mestan Baba’nın kızı Ayşe hanımla evlenir. 1948'te Yoğuntaş nüfus memurluğundan emekliye ayrılan Salcı, 3 Şubat 1950'de Kırklareli’nde vefat etmiştir (Arslan, 2015:17-22).

Vahit Lütfi, aruz ve hece vezniyle yazdığı şiirlerini Saz Şairleri Gibi ve Benim Gibi'de toplamıştır. Saz Şairleri Gibi'de koşma, ağıt, nefes, ga­zel, kalenderi, muhammes, mü­seddes, taşlama ve mani türlerinde şiirleri bulunmaktadır. Edebî zevkinde Bektaşiliğin izlerini görmek mümkündür (Bayrı, 1950:130-131). Salcı’nın hayatını vakfettiği üç alan halk edebiyatı, folklor araştırmacılığı ve mûsikîdir. Şairin ilk yazısı, henüz talebeyken 1898'de Mu­savver Terakki'de çıkmıştır. Özellikle Alevî köylerindeki cönkleri ve çeşitli belgeleri inceleyerek yalnızca tarikat mensuplarınca bilinen gizli mûsikî ve oyunları derlemiş, birçok yeni şairi tanıtmıştır (Yaprak, 2003). Folklor Postası, Milli Gazete, Türk Folklor Araştırmaları, Yücel, Yeni Türk, Bartın Gazetesi, Halk Bilgisi Haberleri Mecmuası, Müzik ve Sanat Hareketleri, Trakya’da Yeşilyurt, Özdilek, 6 Ok gibi birçok süreli yayında yazıları bulunmaktadır (Arslan, 2015:27).

Kaynakça

Arslan, Fazlı (2015). Vâhitnâme.İstanbul: Mavi Yayıncılık.

Ataman, Sadi yaver (1950). “Folklorcu Vahit Lütfi Salcı” İstanbul:Türk Folkor Araştırmaları, S.11.

Balkar, Tuğrul Asi (t.y). "Kırık Bir Keman: Vahit Lütfi Salcı" www.https://docplayer.biz.tr

Bayrı, M.Halit (1950). “Vahit Lütfi Salcı”İstanbul:Türk Folklor Araştırmaları, S.9.

Öztelli, Cahit (1952). “Vahit Lütfi Salcı’nın Büyük İdeali Ne İdi?” İstanbul:Türk Folklor Araştırmaları, Sayı:33.

Yaprak, Mevlüt (2003 ). Vahit Lütfi Salcı’nın İzinde.Edirne: Ulusal Bellek Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. MEHMET TUNCER
Yayın Tarihi: 08.01.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Feryad-ı İstibdat- / -1910Hatıra
Hafiye Darbesi- / -1911Tiyatro
Saz Şairleri GibiNümune Matbaası / İstanbul1940Şiir
Gizli Türk Halk Musikisi ve Türk Musikisinde (Armoni) MeseleleriNümune Matbaası / İstanbul1940Derleme
Gizli Türk Dînî OyunlarıNümune Matbaası / İstanbul1941İnceleme
Benim Gibi- / -1945Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1REŞÎD, Hoca Sadeddin-zâde Mehmed Reşîd Efendid. 1654 - ö. 1687Doğum YeriGörüntüle
2YAKÎNÎ, Kadı İmâd Sinan-zâded. ? - ö. 1568/69Doğum YeriGörüntüle
3YEKSÂN, Mahmûd Efendid. 1756-59? - ö. 1813-14\'ten sonraDoğum YeriGörüntüle
4HACI, Âşık Hacıd. 1883 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5CEMAL/CEMAL HOCA, İsmail Turand. 11.10.1883 - ö. 17.02.1957Doğum YılıGörüntüle
6EHMED İSMAYIL OĞLUd. 1883 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Necip Türkçüd. 1872 - ö. 22 Şubat 1950Ölüm YılıGörüntüle
8HÜSEYİNd. 1884 - ö. 1950Ölüm YılıGörüntüle
9ALİHAN NİNE, Ayşed. 1865 - ö. 1950Ölüm YılıGörüntüle
10Mehmet Rıza Çalışkand. 1931 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Doğan Ümit Akseld. 1946 - ö. 3 Nisan 2008MeslekGörüntüle
12Levent Sunald. 25 Ekim 1960 - ö. 27 Ocak 2009MeslekGörüntüle
13Feraizcizade Mehmed Şakird. 1853 - ö. 1911Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Mehmet Akif Ersoyd. Kasım/Aralık 1873 - ö. 27 Aralık 1936Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Orhan Seyfi Orhond. 23 Ekim 1890 - ö. 22 Ağustos 1972Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16VEFÂYÎ, Şeyh Ebû Bekir Vefâyî Deded. 1471-72 - ö. 1583-84Madde AdıGörüntüle
17NEŞÂTÎ, Ahmed Deded. ? - ö. 1674Madde AdıGörüntüle
18SÂBİR PÂRSÂ, Ağa-zâde Sâbir Pârsâ Muhammed Efendi, Pârsâ Sâbir Muhammed Deded. ? - ö. 1679-80Madde AdıGörüntüle