SUBHÎ, Ahmed

(d. ?/? - ö. 25 Cemâziyelevvel 1101/6 Mart 1689)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ahmet olan şair, İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Doğum tarihi bilinmemektedir. Sultan I. İbrahim döneminde on ay altı gün sadrazamlık yapmış olan Hezar-pâre Ahmed Paşa kızının oğludur. Uzun süre şehremini ruznameciliği yapan Subhî Ahmed, Devlet-i aliyye’de yükseldikçe, nikris (gut olarak bilinen ve daha çok eklemleri etkileyen bir hastalık) hastalığına tutulmuş ve bu yüzden dünyadan el etek çekmeyi ihtiyar etmiştir.

Şiir, inşa ve hat sanatlarında usta olan Subhî, zamanının çoğunu tefsir ve hadis ile uğraşarak geçirmiştir. 25 Cemâziyelevvel 1101 / 6 Mart 1689’da Köprülü-zâde Mustafa Paşa’nın daveti üzerine Edirne’ye gitmiş, aynı sene orada vefat etmiştir. Mezarı Kıyık Camii’nin haziresindedir. Abdî mahlası ile şiirler yazan Himmet Efendi-zâde Şeyh Abdullah Efendi vefatına şu tarihi düşmüştür:

Tâib-i ilm idi hem gurbetde oldu müntekıl

İki vech ile şehâdet rütbesin verdi Hudâ

Bir haber geldikde fevt içün dedim târîhini

Subhî mihr-i meşhedin envâr-ı vechu’llâh ola

Subhî Ahmed Efendi’nin ailesi ilim ve edebiyatla iç içe olmuş bir ailedir. Divan ve Hamse sahibi 18. yy. şairlerinden Feyzî Subhî Ahmed Efendi’nin oğludur. Sâlim, Safâyî ve Şeyhî Subhî’nin mürettep bir Divân’a sahip olduğunu ve şairler arasında mümtaz bir yerinin olduğunu belirtirler (İnce 2005: 453, Çapan 2005: 344, Özcan 1989: 58).

Kaynakça

Akbayar, Nuri- Kahraman, Seyit Ali ( 1996). Mehmed Süreyya Sicill-i Osmânî.  C. 5. İstanbul: Tarih Vakfı Yay. 1519.

Çapan, Pervin (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî (Nuhbetu’l-Âsâr Min Fevâ’idi’i-Eş’âr) İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 343-344.

İnce, Adnan. ( 2005). Tezkiretü’ş-Şu’arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 452-455.

Kurnaz, Cemal-Mustafa Tatcı (hzl.). (2001). Tuhfe-i Nâilî, Mehmet Nail Tuman. Ankara: Bizim Büro Yay..542.

Müstakimzade Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım). Ankara: KB Yay. 291b.

Özcan, Abdulkadir (1989). Şakaik-i Nu’mâniye ve Zeyilleri, Vekayiü’l-Fudalâ II-III Şeyhî Mehmed Efendi. İstanbul: Çağrı Yay. 58.

Yılmaz, Kâşif (2001). Güftî ve Teşrifatu’ş-şu’arâsı. Ankara: AKM Yay. 164-165.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. İBRAHİM HALİL TUĞLUK
Yayın Tarihi: 06.01.2014
Güncelleme Tarihi: 24.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Esîr-i derd-i firâkuz visâle müştâkuz

Harîk-i âteş-i aşkuz zülâle müştâkuz

Felek şu denlü bizi dûr itdi dilberden

Visâle mi irer el arz-ı hâle müştâkuz

İderse dil n’ola bülbül gibi figân her dem

Hemîşe şevk ile gül hayâle müştâkuz

Miyân-ı mûy u elîf kaddi vasfına Subhî

Güşâde tab’ ile ince hayâle müştâkuz

(Çapan, Pervin (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî (Nuhbetu’l-Âsaâr Min Fevâ’idi’i-Eş’âr) İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 344.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NEŞÎT, İbrahîm Efendid. ? - ö. 1679-80Doğum YeriGörüntüle
2GIYÂSÎ, Kadı Mehmed Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3TEVFÎK, Mehmed Tevfîk, Çaylak Tevfîk, Çopur Tevfîk, Mehmed Tevfîk-i Dehlevîd. 1843 - ö. 1892-93Doğum YeriGörüntüle
4NEŞÎT, İbrahîm Efendid. ? - ö. 1679-80Doğum YılıGörüntüle
5GIYÂSÎ, Kadı Mehmed Efendid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6TEVFÎK, Mehmed Tevfîk, Çaylak Tevfîk, Çopur Tevfîk, Mehmed Tevfîk-i Dehlevîd. 1843 - ö. 1892-93Doğum YılıGörüntüle
7NEŞÎT, İbrahîm Efendid. ? - ö. 1679-80Ölüm YılıGörüntüle
8GIYÂSÎ, Kadı Mehmed Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9TEVFÎK, Mehmed Tevfîk, Çaylak Tevfîk, Çopur Tevfîk, Mehmed Tevfîk-i Dehlevîd. 1843 - ö. 1892-93Ölüm YılıGörüntüle
10NEŞÎT, İbrahîm Efendid. ? - ö. 1679-80MeslekGörüntüle
11GIYÂSÎ, Kadı Mehmed Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12TEVFÎK, Mehmed Tevfîk, Çaylak Tevfîk, Çopur Tevfîk, Mehmed Tevfîk-i Dehlevîd. 1843 - ö. 1892-93MeslekGörüntüle
13NEŞÎT, İbrahîm Efendid. ? - ö. 1679-80Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14GIYÂSÎ, Kadı Mehmed Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15TEVFÎK, Mehmed Tevfîk, Çaylak Tevfîk, Çopur Tevfîk, Mehmed Tevfîk-i Dehlevîd. 1843 - ö. 1892-93Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NEŞÎT, İbrahîm Efendid. ? - ö. 1679-80Madde AdıGörüntüle
17GIYÂSÎ, Kadı Mehmed Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18TEVFÎK, Mehmed Tevfîk, Çaylak Tevfîk, Çopur Tevfîk, Mehmed Tevfîk-i Dehlevîd. 1843 - ö. 1892-93Madde AdıGörüntüle