Nurettin Artam

T. İ., Toplu İğne, M. N., Ar-Tam, Mehmet Nurettin, Yelkovan, Çuvaldız, Cımbız
(d. 1900 / ö. 26 Ekim 1958)
Şair, yazar, hikâyeci, gazeteci, öğretmen
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'da doğdu. Tam adı Mehmet Nurettin Artam'dır. Yazılarında "T. İ., M. N., Toplu iğne, Ar-Tam, Mehmet Nurettin, Yelkovan, Çuvaldız, Cımbız" imzalarını da kullandı. I. Dünya Savaşı'nda ihtiyat zabit vekili rütbesi ile Amman'da bulundu. 1918'de Şam'da esir düştü, Mısır'da esir hayatı yaşadı (1919-20). 1920'de İstanbul'a döndü. Yirmi yılı aşkın süre İstanbul ve Ankara liselerinde İngilizce ve edebiyat öğretmenliği yaptı.

Gazeteciliğe Vakit gazetesinde başladı. 1933'te İstanbul'dan Ankara'ya taşındı. Ankara Lisesi'nde İngilizce öğretmeni olarak görev yaparken Yurt gazetesini ve Demiryollar Mecmuası'nı çıkardı, daha sonra Ulus gazetesinde yazmaya başladı. Il. Dünya Savaşı başlarında Basın Yayın Genel Müdürlüğü'ne geçti ve uzunca bir zaman burada görev yaptı. Türk Dil Kurumunun yönetiminde yer aldı. Ankara Radyosunda 12 Ekim 1940'tan itibaren on yıl boyunca "Radyo Gazetesi" adlı programı hazırlayıp sundu. Ankara'da öldü.

Nurettin Artam, bir gazelini on üç yaşındayken İzmir'de yayımlanan Âhenk gazetesinde neşrederek edebiyat hayatına atıldı. İlk gençlik döneminde tasavvufî tarzla gazeller neşreden Nurettin Artam, 1918 yılından sonra hece ölçüsüyle şiirler yazmaya ve yayımlamaya başladı. 1922 yılından itibaren çeşitli gazetelerde fıkralarını yayımladı. İnci mecmuasında şiirlerini, Servet-i Fünun'da, Vakit ve Son Saat gazetelerinde hikâyelerini çıkarmaya devam etti. Vakit gazetesinde "Mısır Çöllerinde Türk Çocukları" başlığı altında esaret hatıralarını ve 1928'de gerçekleştirdiği Londra-Tep seyahatinin notlarını tefrika etti. Ulus gazetesinde "Yankılar" başlığı ve 'T.İ." ve "M. N." imzası ile devamlı olarak yayımladığı fikraları ile tanındı. Artam'ın şiirlerinde lirik ve mistik bir hava görülür. Bununla birlikte Nurettin Artam'ın edebiyat tarihimizde daha çok sade bir dil ve üslupla kaleme aldığı fıkralarıyla ön plana çıktığı söylenebilir.

Kaynakça

Levend, Agâh Sırrı (1958). "Artam'ın Ardından, Nurettin Artam ve Seccade'si". Türk Dili. C. VIII. S. 87. 153-159.

Necatigil, Behçet (1980). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. 10. Baskı. İstanbul: Varlık Yay.

Türk Dili (1958). "Artam'ın Hal Tercümesi". Türk Dili. C.VIII. S.87. 155-156

Yazar, Mehmet Behçet (1941). "Mehmet Nurettin Artam". Yedigün. C.17. S.418 (10.3.1941). 15.

Yalçın, Murat (Ed. ) (2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (3. Baskı). C. 1. ss. 123-124, İstanbul: Yapı Kredi Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. NECATİ TONGA
Yayın Tarihi: 17.05.2018
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Eski Yazıdan Yeni YazıyaSuhulet Kitabhanesi / ?1928Diğer
Avrupa ÇocuklarıAhmet Halit Kitaphanesi / İstanbul1931Çeviri
Boş Saatlerdeİnkılâp Kitaphanesi / İstanbul1933Mensur Şiir
Varım Yoğumİnkılâp Kitaphanesi / İstanbul1933Şiir
Öz Dilimizle SınangılarVakit Matbaası / İstanbul1934Araştırma
Cengel KitabıUlus Basımevi / Ankara1936Çeviri
Plevne Müdafasında Bir İngiliz Zabitinin HatıralarıUlus Basımevi / Ankara1938Çeviri
Şekspir'den HikâyelerUlus Basımevi / Ankara1938Çeviri
Bayrağıma TaziyetUlus Basımevi / Ankara1939Deneme
Nurettin Artam'ın 21/7/1941 Tarihinde Ankara Halk Evinde Montrö Günü Münasebetile Verdiği KonferansDevlet Matbaası / Ankara1941Diğer
Hayır, Paşa Hazretleri!Nebioğlu Yay. / İstanbul1945Fıkra
SeccadeYüksel Yayınevi (Hüseyin Kozazgil Matbaası) / İstanbul1946Şiir
Müslüman Çocuğun KitabıMillî Eğitim Basımevi / İstanbul1948Diğer
Avrupa'daki SavaşımızAkra Kitabevi Yay. / İstanbul1949Çeviri
Müslüman Türkler Ayrılıktan Kaçının!Ulus Basımevi / Ankara1953Deneme
Türkçe SözlükYeni Matbaa / Ankara1955Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Mahmut Sadıkd. 1864 - ö. 28 Temmuz 1936Doğum YeriGörüntüle
2Murat Menteşd. 11 Eylül 1974 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3DÂNİŞÎ, Ahmed Dânişî Efendid. ? - ö. 1650Doğum YeriGörüntüle
4SIDKI/SIDKI BABA, Hacı Gökd. 01.07.1900 - ö. 24.02.1961Doğum YılıGörüntüle
5İHSANÎ, Mevlüt Çalışkand. 1900 - ö. 22.04.1991Doğum YılıGörüntüle
6Ali Kemal Balkanlıd. 1900 - ö. 1992Doğum YılıGörüntüle
7Cemil Cahit Cemd. 1909 - ö. 1958Ölüm YılıGörüntüle
8HEYRANÎ, Muhammet Işıkdemird. 1890 - ö. 1958Ölüm YılıGörüntüle
9Mehmet Halit Bayrıd. 8 Şubat 1896 - ö. 27 Ekim 1958Ölüm YılıGörüntüle
10Nergihan Yeşilyurtd. 07 Nisan 1985 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Şerife Nihal Zeybekd. 1984 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Mümtaz Zeki Taşkınd. 15 Temmuz 1915 - ö. 2001MeslekGörüntüle
13Hüseyin Danişd. 1870 - ö. 1943Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Abdülhalim Memduhd. 1866 - ö. 21 Temmuz 1905Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Mehmet Emin Yurdakuld. 13 Mayıs 1869 - ö. 14 Ocak 1944Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16DERVİŞ OZAN, Mehmet Tahir Sakmand. 1957 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Kemal Tahir Demird. 13 Mart 1910 - ö. 21 Nisan 1973Madde AdıGörüntüle
18Mehmet Emin Bozarsland. 15 Ekim 1934 - ö. ?Madde AdıGörüntüle