Nurettin Artam

T. İ., Toplu İğne, M. N., Ar-Tam, Mehmet Nurettin, Yelkovan, Çuvaldız, Cımbız
(d. 1900 / ö. 26 Ekim 1958)
Şair, yazar, hikâyeci, gazeteci, öğretmen
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'da doğdu. Tam adı Mehmet Nurettin Artam'dır. Yazılarında "T. İ., M. N., Toplu iğne, Ar-Tam, Mehmet Nurettin, Yelkovan, Çuvaldız, Cımbız" imzalarını da kullandı. I. Dünya Savaşı'nda ihtiyat zabit vekili rütbesi ile Amman'da bulundu. 1918'de Şam'da esir düştü, Mısır'da esir hayatı yaşadı (1919-20). 1920'de İstanbul'a döndü. Yirmi yılı aşkın süre İstanbul ve Ankara liselerinde İngilizce ve edebiyat öğretmenliği yaptı.

Gazeteciliğe Vakit gazetesinde başladı. 1933'te İstanbul'dan Ankara'ya taşındı. Ankara Lisesi'nde İngilizce öğretmeni olarak görev yaparken Yurt gazetesini ve Demiryollar Mecmuası'nı çıkardı, daha sonra Ulus gazetesinde yazmaya başladı. Il. Dünya Savaşı başlarında Basın Yayın Genel Müdürlüğü'ne geçti ve uzunca bir zaman burada görev yaptı. Türk Dil Kurumunun yönetiminde yer aldı. Ankara Radyosunda 12 Ekim 1940'tan itibaren on yıl boyunca "Radyo Gazetesi" adlı programı hazırlayıp sundu. Ankara'da öldü.

Nurettin Artam, bir gazelini on üç yaşındayken İzmir'de yayımlanan Âhenk gazetesinde neşrederek edebiyat hayatına atıldı. İlk gençlik döneminde tasavvufî tarzla gazeller neşreden Nurettin Artam, 1918 yılından sonra hece ölçüsüyle şiirler yazmaya ve yayımlamaya başladı. 1922 yılından itibaren çeşitli gazetelerde fıkralarını yayımladı. İnci mecmuasında şiirlerini, Servet-i Fünun'da, Vakit ve Son Saat gazetelerinde hikâyelerini çıkarmaya devam etti. Vakit gazetesinde "Mısır Çöllerinde Türk Çocukları" başlığı altında esaret hatıralarını ve 1928'de gerçekleştirdiği Londra-Tep seyahatinin notlarını tefrika etti. Ulus gazetesinde "Yankılar" başlığı ve 'T.İ." ve "M. N." imzası ile devamlı olarak yayımladığı fikraları ile tanındı. Artam'ın şiirlerinde lirik ve mistik bir hava görülür. Bununla birlikte Nurettin Artam'ın edebiyat tarihimizde daha çok sade bir dil ve üslupla kaleme aldığı fıkralarıyla ön plana çıktığı söylenebilir.

Kaynakça

Levend, Agâh Sırrı (1958). "Artam'ın Ardından, Nurettin Artam ve Seccade'si". Türk Dili. C. VIII. S. 87. 153-159.

Necatigil, Behçet (1980). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. 10. Baskı. İstanbul: Varlık Yay.

Türk Dili (1958). "Artam'ın Hal Tercümesi". Türk Dili. C.VIII. S.87. 155-156

Yazar, Mehmet Behçet (1941). "Mehmet Nurettin Artam". Yedigün. C.17. S.418 (10.3.1941). 15.

Yalçın, Murat (Ed. ) (2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (3. Baskı). C. 1. ss. 123-124, İstanbul: Yapı Kredi Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. NECATİ TONGA
Yayın Tarihi: 17.05.2018
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Eski Yazıdan Yeni YazıyaSuhulet Kitabhanesi / ?1928Diğer
Avrupa ÇocuklarıAhmet Halit Kitaphanesi / İstanbul1931Çeviri
Boş Saatlerdeİnkılâp Kitaphanesi / İstanbul1933Mensur Şiir
Varım Yoğumİnkılâp Kitaphanesi / İstanbul1933Şiir
Öz Dilimizle SınangılarVakit Matbaası / İstanbul1934Araştırma
Cengel KitabıUlus Basımevi / Ankara1936Çeviri
Plevne Müdafasında Bir İngiliz Zabitinin HatıralarıUlus Basımevi / Ankara1938Çeviri
Şekspir'den HikâyelerUlus Basımevi / Ankara1938Çeviri
Bayrağıma TaziyetUlus Basımevi / Ankara1939Deneme
Nurettin Artam'ın 21/7/1941 Tarihinde Ankara Halk Evinde Montrö Günü Münasebetile Verdiği KonferansDevlet Matbaası / Ankara1941Diğer
Hayır, Paşa Hazretleri!Nebioğlu Yay. / İstanbul1945Fıkra
SeccadeYüksel Yayınevi (Hüseyin Kozazgil Matbaası) / İstanbul1946Şiir
Müslüman Çocuğun KitabıMillî Eğitim Basımevi / İstanbul1948Diğer
Avrupa'daki SavaşımızAkra Kitabevi Yay. / İstanbul1949Çeviri
Müslüman Türkler Ayrılıktan Kaçının!Ulus Basımevi / Ankara1953Deneme
Türkçe SözlükYeni Matbaa / Ankara1955Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Gülderen Bilgilid. 1954 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2FÜTÛHÎ, Hüseyin Çelebid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Orhan Kâmil Kahyaoğlud. 11 Ocak 1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Hamdi Üçokd. 1900 - ö. 30 Nisan 1979Doğum YılıGörüntüle
5(ELMACI) AHMED/AHMEDİ, Ahmetd. 1900 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6EMSALÎ, Mustafa Turgutd. 1900 - ö. 29.03.1978Doğum YılıGörüntüle
7Ruhi Naci Sağdıçd. 1895 - ö. 1958Ölüm YılıGörüntüle
8Yahya Kemal Beyatlıd. 2 Aralık 1884 - ö. 1 Kasım 1958Ölüm YılıGörüntüle
9HIFZIZÂDE/KÖYCÜ, Hüseyin Köycüd. 1895 - ö. 31.01.1958Ölüm YılıGörüntüle
10Murat Batmankayad. 07 Temmuz 1968 - ö. ?MeslekGörüntüle
11FUAT, Fuat Türkayd. 1953 - ö. ?MeslekGörüntüle
12MUSTAFA FEVZİ BİN NUMANd. 1871 - ö. 02.08.1924MeslekGörüntüle
13Mehmet Celald. 1867 - ö. 25 Ocak 1912Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ali Nihad Tarland. 1898 - ö. 30 Eylül 1978Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Osman Cemal Kaygılıd. 4 Ekim 1890 - ö. 9 Ocak 1945Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MEHMET/AĞLAYAN ÂŞIK, Mehmet Çetind. 01.02.1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Mehmet Açard. 17 Mayıs 1963 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18MUHAMMED ALİ, Mehmet Ali Arıkand. 1866 - ö. 03.09.1940Madde AdıGörüntüle