Madde Detay
Nurettin Artam
T. İ., Toplu İğne, M. N., Ar-Tam, Mehmet Nurettin, Yelkovan, Çuvaldız, Cımbız
(d. 1900 / ö. 26 Ekim 1958)
Şair, yazar, hikâyeci, gazeteci, öğretmen
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul'da doğdu. Tam adı Mehmet Nurettin Artam'dır. Yazılarında "T. İ., M. N., Toplu iğne, Ar-Tam, Mehmet Nurettin, Yelkovan, Çuvaldız, Cımbız" imzalarını da kullandı. I. Dünya Savaşı'nda ihtiyat zabit vekili rütbesi ile Amman'da bulundu. 1918'de Şam'da esir düştü, Mısır'da esir hayatı yaşadı (1919-20). 1920'de İstanbul'a döndü. Yirmi yılı aşkın süre İstanbul ve Ankara liselerinde İngilizce ve edebiyat öğretmenliği yaptı.
Gazeteciliğe Vakit gazetesinde başladı. 1933'te İstanbul'dan Ankara'ya taşındı. Ankara Lisesi'nde İngilizce öğretmeni olarak görev yaparken Yurt gazetesini ve Demiryollar Mecmuası'nı çıkardı, daha sonra Ulus gazetesinde yazmaya başladı. Il. Dünya Savaşı başlarında Basın Yayın Genel Müdürlüğü'ne geçti ve uzunca bir zaman burada görev yaptı. Türk Dil Kurumunun yönetiminde yer aldı. Ankara Radyosunda 12 Ekim 1940'tan itibaren on yıl boyunca "Radyo Gazetesi" adlı programı hazırlayıp sundu. Ankara'da öldü.
Nurettin Artam, bir gazelini on üç yaşındayken İzmir'de yayımlanan Âhenk gazetesinde neşrederek edebiyat hayatına atıldı. İlk gençlik döneminde tasavvufî tarzla gazeller neşreden Nurettin Artam, 1918 yılından sonra hece ölçüsüyle şiirler yazmaya ve yayımlamaya başladı. 1922 yılından itibaren çeşitli gazetelerde fıkralarını yayımladı. İnci mecmuasında şiirlerini, Servet-i Fünun'da, Vakit ve Son Saat gazetelerinde hikâyelerini çıkarmaya devam etti. Vakit gazetesinde "Mısır Çöllerinde Türk Çocukları" başlığı altında esaret hatıralarını ve 1928'de gerçekleştirdiği Londra-Tep seyahatinin notlarını tefrika etti. Ulus gazetesinde "Yankılar" başlığı ve 'T.İ." ve "M. N." imzası ile devamlı olarak yayımladığı fikraları ile tanındı. Artam'ın şiirlerinde lirik ve mistik bir hava görülür. Bununla birlikte Nurettin Artam'ın edebiyat tarihimizde daha çok sade bir dil ve üslupla kaleme aldığı fıkralarıyla ön plana çıktığı söylenebilir.
Kaynakça
Levend, Agâh Sırrı (1958). "Artam'ın Ardından, Nurettin Artam ve Seccade'si". Türk Dili. C. VIII. S. 87. 153-159.
Necatigil, Behçet (1980). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. 10. Baskı. İstanbul: Varlık Yay.
Türk Dili (1958). "Artam'ın Hal Tercümesi". Türk Dili. C.VIII. S.87. 155-156
Yazar, Mehmet Behçet (1941). "Mehmet Nurettin Artam". Yedigün. C.17. S.418 (10.3.1941). 15.
Yalçın, Murat (Ed. ) (2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (3. Baskı). C. 1. ss. 123-124, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. NECATİ TONGA
Yayın Tarihi: 17.05.2018
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
| Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
|---|---|---|---|
| Eski Yazıdan Yeni Yazıya | Suhulet Kitabhanesi / ? | 1928 | Diğer |
| Avrupa Çocukları | Ahmet Halit Kitaphanesi / İstanbul | 1931 | Çeviri |
| Boş Saatlerde | İnkılâp Kitaphanesi / İstanbul | 1933 | Mensur Şiir |
| Varım Yoğum | İnkılâp Kitaphanesi / İstanbul | 1933 | Şiir |
| Öz Dilimizle Sınangılar | Vakit Matbaası / İstanbul | 1934 | Araştırma |
| Cengel Kitabı | Ulus Basımevi / Ankara | 1936 | Çeviri |
| Plevne Müdafasında Bir İngiliz Zabitinin Hatıraları | Ulus Basımevi / Ankara | 1938 | Çeviri |
| Şekspir'den Hikâyeler | Ulus Basımevi / Ankara | 1938 | Çeviri |
| Bayrağıma Taziyet | Ulus Basımevi / Ankara | 1939 | Deneme |
| Nurettin Artam'ın 21/7/1941 Tarihinde Ankara Halk Evinde Montrö Günü Münasebetile Verdiği Konferans | Devlet Matbaası / Ankara | 1941 | Diğer |
| Hayır, Paşa Hazretleri! | Nebioğlu Yay. / İstanbul | 1945 | Fıkra |
| Seccade | Yüksel Yayınevi (Hüseyin Kozazgil Matbaası) / İstanbul | 1946 | Şiir |
| Müslüman Çocuğun Kitabı | Millî Eğitim Basımevi / İstanbul | 1948 | Diğer |
| Avrupa'daki Savaşımız | Akra Kitabevi Yay. / İstanbul | 1949 | Çeviri |
| Müslüman Türkler Ayrılıktan Kaçının! | Ulus Basımevi / Ankara | 1953 | Deneme |
| Türkçe Sözlük | Yeni Matbaa / Ankara | 1955 | Diğer |
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Ali Paşa | d. 5 Mart 1814 - ö. 7 Eylül 1871 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | RA'ÛFÎ, Şeyh Seyyid Ra'ûfî Ahmed Efendi | d. ? - ö. 1748? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | Nezihe Muhittin | d. 1889 - ö. 10 Şubat 1958 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | Hamdi Üçok | d. 1900 - ö. 30 Nisan 1979 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | KOCA, Koca Kurban Oğlu Kuliyev | d. 1896/1900 - ö. 1942/1957 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | ŞİYELİ MUKADDEM | d. 1900 - ö. 2000 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | Yahya Kemal Beyatlı | d. 2 Aralık 1884 - ö. 1 Kasım 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 8 | Mehmet Halit Bayrı | d. 8 Şubat 1896 - ö. 27 Ekim 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 9 | HEYRANÎ, Muhammet Işıkdemir | d. 1890 - ö. 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 10 | İsmail Karakurt | d. 1964 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 11 | Ahmet Karacan | d. 01 Şubat 1974 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 12 | GÖKKUBBE/GÖKYÜZÜ, Asuman Erkılıç | d. 1971 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 13 | Halikarnas Balıkçısı (Musa Cevat Şakir Kabaağaçlı) | d. 17 Nisan 1890 - ö. 13 Ekim 1973 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 14 | Atıf Ölmez | d. 1895 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 15 | Şakir (Ayaşlı) | d. 1871 - ö. 18 Haziran 1917 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 16 | ATAROĞLU, Mehmet Atar | d. 01.01.1958 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
| 17 | ANAMASLI MEHMET, Mehmet Köse | d. 1960 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
| 18 | HİKMETÎ, Mehmet | d. 1820 - ö. 1899/1911/1914? | Madde Adı | Görüntüle |