SÜLEYMAN ERDOĞMUŞ

(d. 1924 / ö. 11.09.2013)
âşık, işçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Süleyman Erdoğmuş, Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Ortaköy’de 1924'te doğmuştur (Kırcı ve Gözükızıl vd. 1992: 126). İlkokula başlar ancak çok istemesine rağmen geçim sıkıntısı nedeniyle tamamlayamaz. Babasıyla birlikte Adana’ya çalışmaya gider. 1947'ye kadar Adana’ya gidip gelerek çeşitli yerlerde işçi olarak çalışır. 1947'de evlenen âşığın biri kız, üç evladı vardır. 1964'te geçim sıkıntısı iyice artınca ailesiyle birlikte Ankara’ya gelir (Demirel 2011: 427). Ankara'da muhtelif işlerde çalışan âşık, 1984'te emekli olur. 11 Eylül 2013 tarihinde vefat eden Erdoğmuş, vasiyeti üzerine memleketi Sivas Ortaköy’e defnedilir.

Daha küçük yaşlarda gurbetin ve hasretliğin ne olduğunu öğrenen Erdoğmuş, yaşadıklarından etkilenerek şiir yazmaya başlar. Şiir yazmaya başlamadan önce Âşık Garip, Kerem ile Aslı gibi halk hikâyelerini ve Karacaoğlan’ın şiirlerini okur. Ustası yoktur, ancak köyünün büyüklerinden Salih Sağanak, şiir yazmasına destek olmuştur. Şiirlerinde mahlas olarak bazen adını bazen de soyadını kullanır. Rüya gören, ama bade içmeyen Süleyman Erdoğmuş, rüyasında Hz. Peygamberi, Hz. Hasan ile Hüseyin’i, Hz. Muhammed’in eşini ve Celal Abbas’ı gördüğünü söyler (Demirel 2011: 427).

Erdoğmuş’un bir şiirinde yer alan “Şiir çeşmesinden içtim suyumu”, “Erdoğmuş der şiir benim canımdır. Damarda dolaşan kızıl kanımdır” dizeleri şiir yazmaya olan isteğini ve bağlılığını anlatır. Doğan Kaya, Erdoğmuş’un şiir tekniğinin sağlam olduğunu özellikle vurgular (2009: 186). Erdoğmuş, şiirlerini genellikle yaşadıklarından etkilenerek yazar. Şiirlerinin konularını gurbet, memleket özlemi, tabiat, vatan, bayrak sevgisi, Atatürk’e olan sevgi sevda, ayrılık, ölüm ve haksızlıklar oluşturur. İlk yazdığı şiirlerinin bulunduğu defteri ablasına verir, acak defteri ablasının yanlışlıkla yaktığını söyler. Kızı İsmihan Erdoğmuş da âşıklık geleneği içinde yetişmiş, şiirleri olan bir âşıktır. Erdoğmuş, 2005'te Gönül Bahçem adındaki şiir kitabını yayımlar.

Kaynakça

Demirel, Mehtap (2011). “Süleyman Erdoğmuş”. Yaşayan Halk Şairleri Sazın ve Sözün Sultanları. C. VII. Ed: Fatma Ahsen Turan, Özlem Ünalan. Ankara: Gazi Kitabevi. 427-439.

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şairleri. C. V. Sivas: Sivas Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay.

Özhan, Mevlüt, Emine Kırcı vd (1992). Yaşayan Halk Ozanları Antolojisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. FATMA AHSEN TURAN
Yayın Tarihi: 06.01.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Gönül BahçemGenç Ofset / Ankara2005Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KAYMAK, Dursun Kaymakd. 1936 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2GAZİ METİN, Hüseyin Gazi Metind. 1939 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3SÜLEYMAN, Süleyman Sağcıd. 1927 - ö. 1986Doğum YeriGörüntüle
4Muhtar Tevfikoğlud. 1924 - ö. 19 Eylül 2006Doğum YılıGörüntüle
5Alparslan Berktayd. 1924 - ö. 2012Doğum YılıGörüntüle
6Semiha Uçukd. 1 Ocak 1924 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Muhtar Tevfikoğlud. 1924 - ö. 19 Eylül 2006Ölüm YılıGörüntüle
8Alparslan Berktayd. 1924 - ö. 2012Ölüm YılıGörüntüle
9Semiha Uçukd. 1 Ocak 1924 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10Muhtar Tevfikoğlud. 1924 - ö. 19 Eylül 2006MeslekGörüntüle
11Alparslan Berktayd. 1924 - ö. 2012MeslekGörüntüle
12Semiha Uçukd. 1 Ocak 1924 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Muhtar Tevfikoğlud. 1924 - ö. 19 Eylül 2006Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Alparslan Berktayd. 1924 - ö. 2012Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Semiha Uçukd. 1 Ocak 1924 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Muhtar Tevfikoğlud. 1924 - ö. 19 Eylül 2006Madde AdıGörüntüle
17Alparslan Berktayd. 1924 - ö. 2012Madde AdıGörüntüle
18Semiha Uçukd. 1 Ocak 1924 - ö. ?Madde AdıGörüntüle