SÜLEYMAN ERDOĞMUŞ

(d. 1924 / ö. 11.09.2013)
âşık, işçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Süleyman Erdoğmuş, Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Ortaköy’de 1924'te doğmuştur (Kırcı ve Gözükızıl vd. 1992: 126). İlkokula başlar ancak çok istemesine rağmen geçim sıkıntısı nedeniyle tamamlayamaz. Babasıyla birlikte Adana’ya çalışmaya gider. 1947'ye kadar Adana’ya gidip gelerek çeşitli yerlerde işçi olarak çalışır. 1947'de evlenen âşığın biri kız, üç evladı vardır. 1964'te geçim sıkıntısı iyice artınca ailesiyle birlikte Ankara’ya gelir (Demirel 2011: 427). Ankara'da muhtelif işlerde çalışan âşık, 1984'te emekli olur. 11 Eylül 2013 tarihinde vefat eden Erdoğmuş, vasiyeti üzerine memleketi Sivas Ortaköy’e defnedilir.

Daha küçük yaşlarda gurbetin ve hasretliğin ne olduğunu öğrenen Erdoğmuş, yaşadıklarından etkilenerek şiir yazmaya başlar. Şiir yazmaya başlamadan önce Âşık Garip, Kerem ile Aslı gibi halk hikâyelerini ve Karacaoğlan’ın şiirlerini okur. Ustası yoktur, ancak köyünün büyüklerinden Salih Sağanak, şiir yazmasına destek olmuştur. Şiirlerinde mahlas olarak bazen adını bazen de soyadını kullanır. Rüya gören, ama bade içmeyen Süleyman Erdoğmuş, rüyasında Hz. Peygamberi, Hz. Hasan ile Hüseyin’i, Hz. Muhammed’in eşini ve Celal Abbas’ı gördüğünü söyler (Demirel 2011: 427).

Erdoğmuş’un bir şiirinde yer alan “Şiir çeşmesinden içtim suyumu”, “Erdoğmuş der şiir benim canımdır. Damarda dolaşan kızıl kanımdır” dizeleri şiir yazmaya olan isteğini ve bağlılığını anlatır. Doğan Kaya, Erdoğmuş’un şiir tekniğinin sağlam olduğunu özellikle vurgular (2009: 186). Erdoğmuş, şiirlerini genellikle yaşadıklarından etkilenerek yazar. Şiirlerinin konularını gurbet, memleket özlemi, tabiat, vatan, bayrak sevgisi, Atatürk’e olan sevgi sevda, ayrılık, ölüm ve haksızlıklar oluşturur. İlk yazdığı şiirlerinin bulunduğu defteri ablasına verir, acak defteri ablasının yanlışlıkla yaktığını söyler. Kızı İsmihan Erdoğmuş da âşıklık geleneği içinde yetişmiş, şiirleri olan bir âşıktır. Erdoğmuş, 2005'te Gönül Bahçem adındaki şiir kitabını yayımlar.

Kaynakça

Demirel, Mehtap (2011). “Süleyman Erdoğmuş”. Yaşayan Halk Şairleri Sazın ve Sözün Sultanları. C. VII. Ed: Fatma Ahsen Turan, Özlem Ünalan. Ankara: Gazi Kitabevi. 427-439.

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şairleri. C. V. Sivas: Sivas Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay.

Özhan, Mevlüt, Emine Kırcı vd (1992). Yaşayan Halk Ozanları Antolojisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. FATMA AHSEN TURAN
Yayın Tarihi: 06.01.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Gönül BahçemGenç Ofset / Ankara2005Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÇINAR, Tekin Çınard. 1967 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2DERVİŞ/DERVİŞ OZAN, Mahmut Metind. 1955 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3RÛHÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Salih Mehmet Baklacıev (Baklacı)d. 1924 - ö. 14 Şubat 2002Doğum YılıGörüntüle
5Muhtar Tevfikoğlud. 1924 - ö. 19 Eylül 2006Doğum YılıGörüntüle
6HASAN TURANd. 1924 - ö. 29.09.2002Doğum YılıGörüntüle
7Salih Mehmet Baklacıev (Baklacı)d. 1924 - ö. 14 Şubat 2002Ölüm YılıGörüntüle
8Muhtar Tevfikoğlud. 1924 - ö. 19 Eylül 2006Ölüm YılıGörüntüle
9HASAN TURANd. 1924 - ö. 29.09.2002Ölüm YılıGörüntüle
10Salih Mehmet Baklacıev (Baklacı)d. 1924 - ö. 14 Şubat 2002MeslekGörüntüle
11Muhtar Tevfikoğlud. 1924 - ö. 19 Eylül 2006MeslekGörüntüle
12HASAN TURANd. 1924 - ö. 29.09.2002MeslekGörüntüle
13Salih Mehmet Baklacıev (Baklacı)d. 1924 - ö. 14 Şubat 2002Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Muhtar Tevfikoğlud. 1924 - ö. 19 Eylül 2006Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HASAN TURANd. 1924 - ö. 29.09.2002Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Salih Mehmet Baklacıev (Baklacı)d. 1924 - ö. 14 Şubat 2002Madde AdıGörüntüle
17Muhtar Tevfikoğlud. 1924 - ö. 19 Eylül 2006Madde AdıGörüntüle
18HASAN TURANd. 1924 - ö. 29.09.2002Madde AdıGörüntüle