SÜLEYMAN ERDOĞMUŞ

(d. 1924 / ö. 11.09.2013)
âşık, işçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Süleyman Erdoğmuş, Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Ortaköy’de 1924'te doğmuştur (Kırcı ve Gözükızıl vd. 1992: 126). İlkokula başlar ancak çok istemesine rağmen geçim sıkıntısı nedeniyle tamamlayamaz. Babasıyla birlikte Adana’ya çalışmaya gider. 1947'ye kadar Adana’ya gidip gelerek çeşitli yerlerde işçi olarak çalışır. 1947'de evlenen âşığın biri kız, üç evladı vardır. 1964'te geçim sıkıntısı iyice artınca ailesiyle birlikte Ankara’ya gelir (Demirel 2011: 427). Ankara'da muhtelif işlerde çalışan âşık, 1984'te emekli olur. 11 Eylül 2013 tarihinde vefat eden Erdoğmuş, vasiyeti üzerine memleketi Sivas Ortaköy’e defnedilir.

Daha küçük yaşlarda gurbetin ve hasretliğin ne olduğunu öğrenen Erdoğmuş, yaşadıklarından etkilenerek şiir yazmaya başlar. Şiir yazmaya başlamadan önce Âşık Garip, Kerem ile Aslı gibi halk hikâyelerini ve Karacaoğlan’ın şiirlerini okur. Ustası yoktur, ancak köyünün büyüklerinden Salih Sağanak, şiir yazmasına destek olmuştur. Şiirlerinde mahlas olarak bazen adını bazen de soyadını kullanır. Rüya gören, ama bade içmeyen Süleyman Erdoğmuş, rüyasında Hz. Peygamberi, Hz. Hasan ile Hüseyin’i, Hz. Muhammed’in eşini ve Celal Abbas’ı gördüğünü söyler (Demirel 2011: 427).

Erdoğmuş’un bir şiirinde yer alan “Şiir çeşmesinden içtim suyumu”, “Erdoğmuş der şiir benim canımdır. Damarda dolaşan kızıl kanımdır” dizeleri şiir yazmaya olan isteğini ve bağlılığını anlatır. Doğan Kaya, Erdoğmuş’un şiir tekniğinin sağlam olduğunu özellikle vurgular (2009: 186). Erdoğmuş, şiirlerini genellikle yaşadıklarından etkilenerek yazar. Şiirlerinin konularını gurbet, memleket özlemi, tabiat, vatan, bayrak sevgisi, Atatürk’e olan sevgi sevda, ayrılık, ölüm ve haksızlıklar oluşturur. İlk yazdığı şiirlerinin bulunduğu defteri ablasına verir, acak defteri ablasının yanlışlıkla yaktığını söyler. Kızı İsmihan Erdoğmuş da âşıklık geleneği içinde yetişmiş, şiirleri olan bir âşıktır. Erdoğmuş, 2005'te Gönül Bahçem adındaki şiir kitabını yayımlar.

Kaynakça

Demirel, Mehtap (2011). “Süleyman Erdoğmuş”. Yaşayan Halk Şairleri Sazın ve Sözün Sultanları. C. VII. Ed: Fatma Ahsen Turan, Özlem Ünalan. Ankara: Gazi Kitabevi. 427-439.

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şairleri. C. V. Sivas: Sivas Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay.

Özhan, Mevlüt, Emine Kırcı vd (1992). Yaşayan Halk Ozanları Antolojisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. FATMA AHSEN TURAN
Yayın Tarihi: 06.01.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Gönül BahçemGenç Ofset / Ankara2005Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HUSREV, Şeyhülislâm Mollâ Husrev Mehmed bin Ferâmurz bin Alîd. ? - ö. 1480Doğum YeriGörüntüle
2ZAMANÎ, Mehmet Halife Tırpand. 1926 - ö. 2001Doğum YeriGörüntüle
3Namık Doymuşd. 08 Mart 1948 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Ahmet Miskioğlud. 9 Kasım 1924 - ö. 25 Ağustos 2015Doğum YılıGörüntüle
5Ahmet Şentürkd. 1924 - ö. 19 Mart 2009Doğum YılıGörüntüle
6Nurettin Uytund. 13 Temmuz 1924 - ö. 18 Ağustos 2020Doğum YılıGörüntüle
7Ahmet Miskioğlud. 9 Kasım 1924 - ö. 25 Ağustos 2015Ölüm YılıGörüntüle
8Ahmet Şentürkd. 1924 - ö. 19 Mart 2009Ölüm YılıGörüntüle
9Nurettin Uytund. 13 Temmuz 1924 - ö. 18 Ağustos 2020Ölüm YılıGörüntüle
10Ahmet Miskioğlud. 9 Kasım 1924 - ö. 25 Ağustos 2015MeslekGörüntüle
11Ahmet Şentürkd. 1924 - ö. 19 Mart 2009MeslekGörüntüle
12Nurettin Uytund. 13 Temmuz 1924 - ö. 18 Ağustos 2020MeslekGörüntüle
13Ahmet Miskioğlud. 9 Kasım 1924 - ö. 25 Ağustos 2015Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ahmet Şentürkd. 1924 - ö. 19 Mart 2009Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Nurettin Uytund. 13 Temmuz 1924 - ö. 18 Ağustos 2020Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ahmet Miskioğlud. 9 Kasım 1924 - ö. 25 Ağustos 2015Madde AdıGörüntüle
17Ahmet Şentürkd. 1924 - ö. 19 Mart 2009Madde AdıGörüntüle
18Nurettin Uytund. 13 Temmuz 1924 - ö. 18 Ağustos 2020Madde AdıGörüntüle