TÂHİR, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi

(d. ?/? - ö. 11 Zilkade 1137/27 Ekim 1716)
Divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Mekkî Mehmed Efendi’nin oğlu ve Esad Efendi’nin kardeşidir. Künyesi, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi b. Mehmed Emin Efendi b. Şeyh Mehmed Efendi b. Mekkî-zâde İbrahim Efendi şeklindedir. İlk eğitimini Şeyhülislam Minkarî-zâde Yahya Efendi’den alarak mülazım oldu. Daha sonra müderris olarak göreve başladı. Kırk akçeli müderris iken azl edildi. 1099 Rebiülevvel / 1688 yılı ocak ayında Halilpaşa-zâde İbrahim Efendi yerine Abdullah Ağa Medresesi’ne, 1108 Zilkade / 1697 Mayıs ayında Kâmî Mehmed Efendi yerine Behramiye Medresesi’ne, 1110 Cemaziyelahir / 1698 Aralık ayında Benli Abdurrahman Efendi yerine Mimar Sinan Medresesi’ne atandı. 1115 Cemaziyel / 1703 yılı Ekim ayında Mu‘abbir İsmail Efendi yerine Hacı Hasan-zâde Darülifadesi’ne, 1116 Rebiülahir /1704 yılı Ağustos ayında Sadreddin-zâde Kassâm Mehmed Efendi yerine Şeyhülislam Zekeriya Efendi ikinci medresesine, 1117 Receb / 1705 yılı Ekim ayında Hasan Paşa imamı Ahmed Efendi yerine Sahn-ı Semân Medreselerinden birinde görev aldı. Aynı yıl içinde Ahmed Efendi yerine Rüstem Paşa Medresesi, bir yıl sonra Feyzullah Efendi yerine Kasım Paşa Medresesi müderrisi oldu. 1120 / 1708 yılında emir-i fetva Mehmed Efendi yerine Kalenderhane Medresesi’ne, 1122 Rebiülevvel / 1710 yılı Nisan ayında İsmail Efendi yerine Ayasofya Medresesi’ne, aynı yıl Paşmakçı-zâde Seyyid Abdullah Efendi yerine Sultan Ahmed Han Medresesi’ne atandı. 1123 / 1711/1712 yılında Kudüs kadısı oldu. 1110/ 1713 yılı Ocak ayında azledilip İstanbul’a döndü. 11 Zilkade 1128 / 27 Ekim 1716 yılında İstanbul’da vefat etti. Edirnekapı haricinde Emir Buhari Zaviyesi civarına defnedildi. Kendini her alanda yetiştirmiş âlim bir şahsiyetti. Üç dilde nazım ve nesir ustası idi. İhlas Suresi’nin Türkçe ve Arapça tefsirini yapmıştır. Şiirlerini Tâhir mahlasıyla yazmıştır.

Kaynakça

Aktan, Ali, vd. (hzl) (1995). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmânî. İstanbul: Sebil Yay.

Arif Hikmet. Arif Hikmet Tezkiresi. Millet Kütüphanesi. No.789.

Bursalı Mehmed Tâhir (2009). Osmanlı Müellifleri. Ankara: Bizim Büro Yay.

İnce, Adnan (2005). Sâlim Efendi Tezkiretü’ş-Şuarâ. Ankara: AKM Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Müstakim-zade Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım) Ankara: KB Yay.

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakaik-ı Nu‘maniye ve Zeyilleri Vekayiü’l-Fudalâ II-III Şeyhi Mehmed Efendi.İstanbul: Çağrı Yay. 391
 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. HÜSEYİN GÖNEL
Yayın Tarihi: 17.12.2014
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Güzellikde nazîrim yok diyü magrûr iken her bâr

Görüp âyînede aks-i ruhın bir dahı oldı yâr

(Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakaik-ı Nu‘maniye ve Zeyilleri Vekayiü’l-Fudalâ II-III Şeyhi Mehmed Efendi. İstanbul: Çağrı Yay. 391.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Zaven Biberyand. 1921 - ö. 04 Ekim 1984Doğum YeriGörüntüle
2ZUHÛRÎ, Kara Çelebi-zâde Mehmed Zuhûrî Efendid. 1562-63 - ö. 14 Haziran 1633Doğum YeriGörüntüle
3Örikağasızade Hasan Sırrıd. 9 Ocak 1861 - ö. 1933Doğum YeriGörüntüle
4Zaven Biberyand. 1921 - ö. 04 Ekim 1984Doğum YılıGörüntüle
5ZUHÛRÎ, Kara Çelebi-zâde Mehmed Zuhûrî Efendid. 1562-63 - ö. 14 Haziran 1633Doğum YılıGörüntüle
6Örikağasızade Hasan Sırrıd. 9 Ocak 1861 - ö. 1933Doğum YılıGörüntüle
7Zaven Biberyand. 1921 - ö. 04 Ekim 1984Ölüm YılıGörüntüle
8ZUHÛRÎ, Kara Çelebi-zâde Mehmed Zuhûrî Efendid. 1562-63 - ö. 14 Haziran 1633Ölüm YılıGörüntüle
9Örikağasızade Hasan Sırrıd. 9 Ocak 1861 - ö. 1933Ölüm YılıGörüntüle
10Zaven Biberyand. 1921 - ö. 04 Ekim 1984MeslekGörüntüle
11ZUHÛRÎ, Kara Çelebi-zâde Mehmed Zuhûrî Efendid. 1562-63 - ö. 14 Haziran 1633MeslekGörüntüle
12Örikağasızade Hasan Sırrıd. 9 Ocak 1861 - ö. 1933MeslekGörüntüle
13Zaven Biberyand. 1921 - ö. 04 Ekim 1984Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ZUHÛRÎ, Kara Çelebi-zâde Mehmed Zuhûrî Efendid. 1562-63 - ö. 14 Haziran 1633Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Örikağasızade Hasan Sırrıd. 9 Ocak 1861 - ö. 1933Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Zaven Biberyand. 1921 - ö. 04 Ekim 1984Madde AdıGörüntüle
17ZUHÛRÎ, Kara Çelebi-zâde Mehmed Zuhûrî Efendid. 1562-63 - ö. 14 Haziran 1633Madde AdıGörüntüle
18Örikağasızade Hasan Sırrıd. 9 Ocak 1861 - ö. 1933Madde AdıGörüntüle