TÂHİR, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi

(d. ?/? - ö. 11 Zilkade 1137/27 Ekim 1716)
Divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Mekkî Mehmed Efendi’nin oğlu ve Esad Efendi’nin kardeşidir. Künyesi, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi b. Mehmed Emin Efendi b. Şeyh Mehmed Efendi b. Mekkî-zâde İbrahim Efendi şeklindedir. İlk eğitimini Şeyhülislam Minkarî-zâde Yahya Efendi’den alarak mülazım oldu. Daha sonra müderris olarak göreve başladı. Kırk akçeli müderris iken azl edildi. 1099 Rebiülevvel / 1688 yılı ocak ayında Halilpaşa-zâde İbrahim Efendi yerine Abdullah Ağa Medresesi’ne, 1108 Zilkade / 1697 Mayıs ayında Kâmî Mehmed Efendi yerine Behramiye Medresesi’ne, 1110 Cemaziyelahir / 1698 Aralık ayında Benli Abdurrahman Efendi yerine Mimar Sinan Medresesi’ne atandı. 1115 Cemaziyel / 1703 yılı Ekim ayında Mu‘abbir İsmail Efendi yerine Hacı Hasan-zâde Darülifadesi’ne, 1116 Rebiülahir /1704 yılı Ağustos ayında Sadreddin-zâde Kassâm Mehmed Efendi yerine Şeyhülislam Zekeriya Efendi ikinci medresesine, 1117 Receb / 1705 yılı Ekim ayında Hasan Paşa imamı Ahmed Efendi yerine Sahn-ı Semân Medreselerinden birinde görev aldı. Aynı yıl içinde Ahmed Efendi yerine Rüstem Paşa Medresesi, bir yıl sonra Feyzullah Efendi yerine Kasım Paşa Medresesi müderrisi oldu. 1120 / 1708 yılında emir-i fetva Mehmed Efendi yerine Kalenderhane Medresesi’ne, 1122 Rebiülevvel / 1710 yılı Nisan ayında İsmail Efendi yerine Ayasofya Medresesi’ne, aynı yıl Paşmakçı-zâde Seyyid Abdullah Efendi yerine Sultan Ahmed Han Medresesi’ne atandı. 1123 / 1711/1712 yılında Kudüs kadısı oldu. 1110/ 1713 yılı Ocak ayında azledilip İstanbul’a döndü. 11 Zilkade 1128 / 27 Ekim 1716 yılında İstanbul’da vefat etti. Edirnekapı haricinde Emir Buhari Zaviyesi civarına defnedildi. Kendini her alanda yetiştirmiş âlim bir şahsiyetti. Üç dilde nazım ve nesir ustası idi. İhlas Suresi’nin Türkçe ve Arapça tefsirini yapmıştır. Şiirlerini Tâhir mahlasıyla yazmıştır.

Kaynakça

Aktan, Ali, vd. (hzl) (1995). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmânî. İstanbul: Sebil Yay.

Arif Hikmet. Arif Hikmet Tezkiresi. Millet Kütüphanesi. No.789.

Bursalı Mehmed Tâhir (2009). Osmanlı Müellifleri. Ankara: Bizim Büro Yay.

İnce, Adnan (2005). Sâlim Efendi Tezkiretü’ş-Şuarâ. Ankara: AKM Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Müstakim-zade Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım) Ankara: KB Yay.

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakaik-ı Nu‘maniye ve Zeyilleri Vekayiü’l-Fudalâ II-III Şeyhi Mehmed Efendi.İstanbul: Çağrı Yay. 391
 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. HÜSEYİN GÖNEL
Yayın Tarihi: 17.12.2014
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Güzellikde nazîrim yok diyü magrûr iken her bâr

Görüp âyînede aks-i ruhın bir dahı oldı yâr

(Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakaik-ı Nu‘maniye ve Zeyilleri Vekayiü’l-Fudalâ II-III Şeyhi Mehmed Efendi. İstanbul: Çağrı Yay. 391.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Enver Behnan Şapolyod. 25 Şubat 1900 - ö. 1 Haziran 1972Doğum YeriGörüntüle
2ZÜHDÎ, Ahmed Zühdî Efendid. 1832 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Güzide Taranoğlud. 29 Ocak 1922 - ö. 30 Aralık 2013Doğum YeriGörüntüle
4Enver Behnan Şapolyod. 25 Şubat 1900 - ö. 1 Haziran 1972Doğum YılıGörüntüle
5ZÜHDÎ, Ahmed Zühdî Efendid. 1832 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Güzide Taranoğlud. 29 Ocak 1922 - ö. 30 Aralık 2013Doğum YılıGörüntüle
7Enver Behnan Şapolyod. 25 Şubat 1900 - ö. 1 Haziran 1972Ölüm YılıGörüntüle
8ZÜHDÎ, Ahmed Zühdî Efendid. 1832 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Güzide Taranoğlud. 29 Ocak 1922 - ö. 30 Aralık 2013Ölüm YılıGörüntüle
10Enver Behnan Şapolyod. 25 Şubat 1900 - ö. 1 Haziran 1972MeslekGörüntüle
11ZÜHDÎ, Ahmed Zühdî Efendid. 1832 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Güzide Taranoğlud. 29 Ocak 1922 - ö. 30 Aralık 2013MeslekGörüntüle
13Enver Behnan Şapolyod. 25 Şubat 1900 - ö. 1 Haziran 1972Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ZÜHDÎ, Ahmed Zühdî Efendid. 1832 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Güzide Taranoğlud. 29 Ocak 1922 - ö. 30 Aralık 2013Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Enver Behnan Şapolyod. 25 Şubat 1900 - ö. 1 Haziran 1972Madde AdıGörüntüle
17ZÜHDÎ, Ahmed Zühdî Efendid. 1832 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Güzide Taranoğlud. 29 Ocak 1922 - ö. 30 Aralık 2013Madde AdıGörüntüle