Madde Detay
Tarık Mümtaz Göztepe
(d. 1893 / ö. 24 Ocak 1977)
Asker, Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul’da doğan Tarık Mümtaz Göztepe (Yazganalp) Bahriye Miralayı Mümtaz Bey’in oğludur. (Payas-Duman, 2014: 969). Harbiye’yi bitirdikten sonra Teğmen olarak Osmanlı Ordusu’na katıldı. Göztepe, 1924'te Damat Ferit Paşa’nın yaverliğini yapmak ve Kuva-yı İnzibatiye’ye dâhil olmak sebepleriyle 150’likler listesine eklendi. 1927'de vatandaşlıktan çıkarıldı (Halıcı, 1998: 92). Mütarekeden sonra çıkardığı Ümit gazetesind ve çeşitli dergilerde Ulusal Kurtuluş Hareketi aleyhine yazdığı yazılar da bu listeye dâhil edilmesinde önemli rol oynadı (Karaca, 2004: 63). Göztepe, önce Silistre’ye, daha sonra Berlin’e ve nihayetinde Padişah Vahdettin’in bulunduğu San Remo’ya geçerek Vahdettin’in ölümüne kadar (1926) burada ikamet etti (Halıcı, 1998: 63).Vahdettin’in ölümünden sonra Şam’a geçen Göztepe, burada Çerkesce, Arapça, Türkçe ve Fransızca’dan oluşan Març, Hamra gibi gazetelerle, Musavver Sahra isimli haftalık edebî bir dergi yayınladı. Bir süre sonra Antakya gazetesinin başına geçti daha sonra Karagöz adlı gazeteyi çıkardı. Bu yayın faaliyetlerinin ilk dönemlerinde TBMM aleyhine yazılar yazan Göztepe, daha sonra tam tersi bir tutum takınarak Antakya’nın Türkiye’ye katılmasını destekleyen yazılar kaleme aldı (Halıcı, 1998: 95). 28 Haziran 1938'de TBMM tarafından çıkan aftan sonra yurda dönen Göztepe, Modern Türkiye dergisinde, Yeni Sabah, Zafer, Yeni İstanbul, Tasvir ve Yeni Köylü gibi gazetelerde çalıştı. Bu tarihten sonra Hatay’da Hacivat-Karagöz, İskenderun’da Ayyıldız ve Ankara’da Kadı Emmi gazetelerinde yazılar yazdı. (Payas-Duman, 2014: 972). 24 Ocak 1977’de İstanbul’da öldü.
Padişah Vahdettin hakkında iki eser, Gazi Osman Paşa'yı anlatan bir eser ve İmam Şamil'in efsanevi hayatı hakkında önce tefrika hâlinde yayınlanan bir eser kaleme alan yazar, 1933 yılından sonra Milli Mücadeleyi destekleyenler safında yer almış özellikle Çizgiler ve Bilgiler adlı güncesinde, Hatay Albümü adlı eserinde bu tavrını kesin olarak göstermiştir (Payaslı-Duman,2014: 967). Yazarın İstanbul'un Fikir ve İşadamları adlı eserinin ise bazı kaynaklarda adı geçmesine rağmen baskısı bulunamamaktadır.
Kaynakça
Halıcı, Şaduman (1998). Yüzellilikler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Karaca, Emin (2004). 150’likler. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Payaslı, Volkan- Olcay, Özkaya Duman (2014). “Bir Yüzelliliğin Halep Gezi Notlarından Günceler: Tarık Mümtaz Yazganalp (Göztepe), Turkish Studies. Volume 9/4. Ankara. 967-983.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FERDA ATLIYayın Tarihi: 17.05.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 17.05.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Çizgiler ve Bilgiler | - / Halep | 1936 | Gezi Yazısı |
Hatay Albümü | Ülkü Matbaa / İstanbul | 1940 | Hatıra |
Gazi Osman Paşa İstanbul Kollarında | Sinan Matbaası / İstanbul | 1946 | Biyografi |
Osmanoğullarının Son padişahı Vahideddin Gurbet Cehenneminde | Sebil Yayınları / İstanbul | 1968 | Hatıra |
Dağıstan Aslanı İmam Şamil | Sebil Yayınları / İstanbul | 1969 | Biyografi |
Osmanoğullarının Son Padişahı Vahideddin Mütareke Gayyasında | Sebil Yayınları / İstanbul | 1969 | Hatıra |
Ulu Camilerimiz | Bedir Yayınevi / Ankara | 1973 | İnceleme |
İstanbul\'un Fikir ve İş Adamları | - / - | - | İnceleme |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | M. Hulusi Dosdoğru | d. 1915 - ö. 02 Ağustos 2002 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ÂFİTÂBÎ, Hasan Çelebi | d. ? - ö. 1573 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HÂMİD, Enserî-zâde Ahmed Hâmid Efendi | d. ? - ö. 23 Nisan 1768 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ŞEMİSTAN PAŞAYEV | d. 1893 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Mağcan Cumabayulı | d. 25 Haziran 1893 - ö. 11 Mart 1938 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Bekir Çobanzade | d. 1893 - ö. 13 Ekim 1937 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Fazlı Ertekin | d. 1911 - ö. 17 Şubat 1977 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Ali Dehri Dilçin | d. 1901 - ö. 17 Kasım 1977 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Abdülkadir Noyan | d. 1886 - ö. 1977 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Burhanettin Muz | d. 01 Ocak 1939 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Osman Sarı | d. 1947 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Nusret Kemal Otyam | d. 11 Eylül 1922 - ö. 2 Şubat 2015 | Meslek | Görüntüle |
13 | Mehmet Nuri Gençosmanoğlu | d. 1897 - ö. 1976 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Sabiha Sertel | d. 1895 - ö. 1968 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ayanzade Namık Ekrem | d. 1878 - ö. 1917 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Nuri Pakdil | d. 1934 - ö. 18 Ekim 2019 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Fakir Baykurt | d. 15 Haziran 1929 - ö. 11 Ekim 1999 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Nazım Hikmet Ran | d. 20 Kasım 1901 - ö. 3 Haziran 1963 | Madde Adı | Görüntüle |