Tarık Mümtaz Göztepe

(d. 1893 / ö. 24 Ocak 1977)
Asker, Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğan Tarık Mümtaz Göztepe (Yazganalp) Bahriye Miralayı Mümtaz Bey’in oğludur. (Payas-Duman, 2014: 969). Harbiye’yi bitirdikten sonra Teğmen olarak Osmanlı Ordusu’na katıldı. Göztepe, 1924'te Damat Ferit Paşa’nın yaverliğini yapmak ve Kuva-yı İnzibatiye’ye dâhil olmak sebepleriyle 150’likler listesine eklendi. 1927'de vatandaşlıktan çıkarıldı (Halıcı, 1998: 92). Mütarekeden sonra çıkardığı Ümit gazetesind ve çeşitli dergilerde Ulusal Kurtuluş Hareketi aleyhine yazdığı yazılar da bu listeye dâhil edilmesinde önemli rol oynadı (Karaca, 2004: 63). Göztepe, önce Silistre’ye, daha sonra Berlin’e ve nihayetinde Padişah Vahdettin’in bulunduğu San Remo’ya geçerek Vahdettin’in ölümüne kadar (1926) burada ikamet etti (Halıcı, 1998: 63).Vahdettin’in ölümünden sonra Şam’a geçen Göztepe, burada Çerkesce, Arapça, Türkçe ve Fransızca’dan oluşan Març, Hamra gibi gazetelerle, Musavver Sahra isimli haftalık edebî bir dergi yayınladı. Bir süre sonra Antakya gazetesinin başına geçti daha sonra Karagöz adlı gazeteyi çıkardı. Bu yayın faaliyetlerinin ilk dönemlerinde TBMM aleyhine yazılar yazan Göztepe, daha sonra tam tersi bir tutum takınarak Antakya’nın Türkiye’ye katılmasını destekleyen yazılar kaleme aldı (Halıcı, 1998: 95). 28 Haziran 1938'de TBMM tarafından çıkan aftan sonra yurda dönen Göztepe, Modern Türkiye dergisinde, Yeni Sabah, Zafer, Yeni İstanbul, Tasvir ve Yeni Köylü gibi gazetelerde çalıştı. Bu tarihten sonra Hatay’da Hacivat-Karagöz, İskenderun’da Ayyıldız ve Ankara’da Kadı Emmi gazetelerinde yazılar yazdı. (Payas-Duman, 2014: 972). 24 Ocak 1977’de İstanbul’da öldü.

Padişah Vahdettin hakkında iki eser, Gazi Osman Paşa'yı anlatan bir eser ve İmam Şamil'in efsanevi hayatı hakkında önce tefrika hâlinde yayınlanan bir eser kaleme alan yazar, 1933 yılından sonra Milli Mücadeleyi destekleyenler safında yer almış özellikle Çizgiler ve Bilgiler adlı güncesinde, Hatay Albümü adlı eserinde bu tavrını kesin olarak göstermiştir (Payaslı-Duman,2014: 967). Yazarın İstanbul'un Fikir ve İşadamları adlı eserinin ise bazı kaynaklarda adı geçmesine rağmen baskısı bulunamamaktadır.

Kaynakça

Halıcı, Şaduman (1998). Yüzellilikler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Karaca, Emin (2004). 150’likler. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.

Payaslı, Volkan- Olcay, Özkaya Duman (2014). “Bir Yüzelliliğin Halep Gezi Notlarından Günceler: Tarık Mümtaz Yazganalp (Göztepe), Turkish Studies. Volume 9/4. Ankara. 967-983.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FERDA ATLI
Yayın Tarihi: 17.05.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Çizgiler ve Bilgiler- / Halep1936Gezi Yazısı
Hatay AlbümüÜlkü Matbaa / İstanbul1940Hatıra
Gazi Osman Paşa İstanbul KollarındaSinan Matbaası / İstanbul1946Biyografi
Osmanoğullarının Son padişahı Vahideddin Gurbet CehennemindeSebil Yayınları / İstanbul1968Hatıra
Dağıstan Aslanı İmam ŞamilSebil Yayınları / İstanbul1969Biyografi
Osmanoğullarının Son Padişahı Vahideddin Mütareke GayyasındaSebil Yayınları / İstanbul1969Hatıra
Ulu CamilerimizBedir Yayınevi / Ankara1973İnceleme
İstanbul\'un Fikir ve İş Adamları- / --İnceleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1M. Hulusi Dosdoğrud. 1915 - ö. 02 Ağustos 2002Doğum YeriGörüntüle
2ÂFİTÂBÎ, Hasan Çelebid. ? - ö. 1573Doğum YeriGörüntüle
3HÂMİD, Enserî-zâde Ahmed Hâmid Efendid. ? - ö. 23 Nisan 1768Doğum YeriGörüntüle
4ŞEMİSTAN PAŞAYEVd. 1893 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Mağcan Cumabayulıd. 25 Haziran 1893 - ö. 11 Mart 1938Doğum YılıGörüntüle
6Bekir Çobanzaded. 1893 - ö. 13 Ekim 1937Doğum YılıGörüntüle
7Fazlı Ertekind. 1911 - ö. 17 Şubat 1977Ölüm YılıGörüntüle
8Ali Dehri Dilçind. 1901 - ö. 17 Kasım 1977Ölüm YılıGörüntüle
9Abdülkadir Noyand. 1886 - ö. 1977Ölüm YılıGörüntüle
10Burhanettin Muzd. 01 Ocak 1939 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Osman Sarıd. 1947 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Nusret Kemal Otyamd. 11 Eylül 1922 - ö. 2 Şubat 2015MeslekGörüntüle
13Mehmet Nuri Gençosmanoğlud. 1897 - ö. 1976Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Sabiha Serteld. 1895 - ö. 1968Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ayanzade Namık Ekremd. 1878 - ö. 1917Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Nuri Pakdild. 1934 - ö. 18 Ekim 2019Madde AdıGörüntüle
17Fakir Baykurtd. 15 Haziran 1929 - ö. 11 Ekim 1999Madde AdıGörüntüle
18Nazım Hikmet Rand. 20 Kasım 1901 - ö. 3 Haziran 1963Madde AdıGörüntüle