Tarık Mümtaz Göztepe

(d. 1893 / ö. 24 Ocak 1977)
Asker, Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğan Tarık Mümtaz Göztepe (Yazganalp) Bahriye Miralayı Mümtaz Bey’in oğludur. (Payas-Duman, 2014: 969). Harbiye’yi bitirdikten sonra Teğmen olarak Osmanlı Ordusu’na katıldı. Göztepe, 1924'te Damat Ferit Paşa’nın yaverliğini yapmak ve Kuva-yı İnzibatiye’ye dâhil olmak sebepleriyle 150’likler listesine eklendi. 1927'de vatandaşlıktan çıkarıldı (Halıcı, 1998: 92). Mütarekeden sonra çıkardığı Ümit gazetesind ve çeşitli dergilerde Ulusal Kurtuluş Hareketi aleyhine yazdığı yazılar da bu listeye dâhil edilmesinde önemli rol oynadı (Karaca, 2004: 63). Göztepe, önce Silistre’ye, daha sonra Berlin’e ve nihayetinde Padişah Vahdettin’in bulunduğu San Remo’ya geçerek Vahdettin’in ölümüne kadar (1926) burada ikamet etti (Halıcı, 1998: 63).Vahdettin’in ölümünden sonra Şam’a geçen Göztepe, burada Çerkesce, Arapça, Türkçe ve Fransızca’dan oluşan Març, Hamra gibi gazetelerle, Musavver Sahra isimli haftalık edebî bir dergi yayınladı. Bir süre sonra Antakya gazetesinin başına geçti daha sonra Karagöz adlı gazeteyi çıkardı. Bu yayın faaliyetlerinin ilk dönemlerinde TBMM aleyhine yazılar yazan Göztepe, daha sonra tam tersi bir tutum takınarak Antakya’nın Türkiye’ye katılmasını destekleyen yazılar kaleme aldı (Halıcı, 1998: 95). 28 Haziran 1938'de TBMM tarafından çıkan aftan sonra yurda dönen Göztepe, Modern Türkiye dergisinde, Yeni Sabah, Zafer, Yeni İstanbul, Tasvir ve Yeni Köylü gibi gazetelerde çalıştı. Bu tarihten sonra Hatay’da Hacivat-Karagöz, İskenderun’da Ayyıldız ve Ankara’da Kadı Emmi gazetelerinde yazılar yazdı. (Payas-Duman, 2014: 972). 24 Ocak 1977’de İstanbul’da öldü.

Padişah Vahdettin hakkında iki eser, Gazi Osman Paşa'yı anlatan bir eser ve İmam Şamil'in efsanevi hayatı hakkında önce tefrika hâlinde yayınlanan bir eser kaleme alan yazar, 1933 yılından sonra Milli Mücadeleyi destekleyenler safında yer almış özellikle Çizgiler ve Bilgiler adlı güncesinde, Hatay Albümü adlı eserinde bu tavrını kesin olarak göstermiştir (Payaslı-Duman,2014: 967). Yazarın İstanbul'un Fikir ve İşadamları adlı eserinin ise bazı kaynaklarda adı geçmesine rağmen baskısı bulunamamaktadır.

Kaynakça

Halıcı, Şaduman (1998). Yüzellilikler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Karaca, Emin (2004). 150’likler. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.

Payaslı, Volkan- Olcay, Özkaya Duman (2014). “Bir Yüzelliliğin Halep Gezi Notlarından Günceler: Tarık Mümtaz Yazganalp (Göztepe), Turkish Studies. Volume 9/4. Ankara. 967-983.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FERDA ATLI
Yayın Tarihi: 17.05.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Çizgiler ve Bilgiler- / Halep1936Gezi Yazısı
Hatay AlbümüÜlkü Matbaa / İstanbul1940Hatıra
Gazi Osman Paşa İstanbul KollarındaSinan Matbaası / İstanbul1946Biyografi
Osmanoğullarının Son padişahı Vahideddin Gurbet CehennemindeSebil Yayınları / İstanbul1968Hatıra
Dağıstan Aslanı İmam ŞamilSebil Yayınları / İstanbul1969Biyografi
Osmanoğullarının Son Padişahı Vahideddin Mütareke GayyasındaSebil Yayınları / İstanbul1969Hatıra
Ulu CamilerimizBedir Yayınevi / Ankara1973İnceleme
İstanbul\'un Fikir ve İş Adamları- / --İnceleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Serpil Gülgûnd. 1958 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ŞÂNÎ, Şânî Çelebid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HÂLETÎ, Azmî-zâded. 1570 - ö. 1631Doğum YeriGörüntüle
4ŞEMİSTAN PAŞAYEVd. 1893 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5HIFZI, Recep Hıfzıd. 1893 - ö. 1918Doğum YılıGörüntüle
6ŞEYH CÜNEYDd. 1893 - ö. 1958Doğum YılıGörüntüle
7Fazlı Ertekind. 1911 - ö. 17 Şubat 1977Ölüm YılıGörüntüle
8Fikret Ürgüpd. 23 Mayıs 1914 - ö. 8 Mart 1977Ölüm YılıGörüntüle
9Ahmed Rıfat Moralıd. 8 Temmuz 1900 - ö. 6 Mayıs 1977Ölüm YılıGörüntüle
10Neriman Calapd. 14 Kasım 1956 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Berna Durmazd. 1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Ali Külebid. 13 Mart 1945 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Hüseyin Rahmi Gürpınard. 17 Ağustos 1864 - ö. 8 Mart 1944Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Tevfik Tanyolaçd. 1897 - ö. 1975Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Gülistan İsmet Hanımd. 21 Mart 1874 - ö. 1948Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Mümtaz Zeki Taşkınd. 15 Temmuz 1915 - ö. 2001Madde AdıGörüntüle
17Tarık Binatd. 1915 - ö. 2001Madde AdıGörüntüle
18Kenan Mümtaz Akışıkd. 1925 - ö. 25 Ağustos 2017Madde AdıGörüntüle