Tarık Mümtaz Göztepe

(d. 1893 / ö. 24 Ocak 1977)
Asker, Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğan Tarık Mümtaz Göztepe (Yazganalp) Bahriye Miralayı Mümtaz Bey’in oğludur. (Payas-Duman, 2014: 969). Harbiye’yi bitirdikten sonra Teğmen olarak Osmanlı Ordusu’na katıldı. Göztepe, 1924'te Damat Ferit Paşa’nın yaverliğini yapmak ve Kuva-yı İnzibatiye’ye dâhil olmak sebepleriyle 150’likler listesine eklendi. 1927'de vatandaşlıktan çıkarıldı (Halıcı, 1998: 92). Mütarekeden sonra çıkardığı Ümit gazetesind ve çeşitli dergilerde Ulusal Kurtuluş Hareketi aleyhine yazdığı yazılar da bu listeye dâhil edilmesinde önemli rol oynadı (Karaca, 2004: 63). Göztepe, önce Silistre’ye, daha sonra Berlin’e ve nihayetinde Padişah Vahdettin’in bulunduğu San Remo’ya geçerek Vahdettin’in ölümüne kadar (1926) burada ikamet etti (Halıcı, 1998: 63).Vahdettin’in ölümünden sonra Şam’a geçen Göztepe, burada Çerkesce, Arapça, Türkçe ve Fransızca’dan oluşan Març, Hamra gibi gazetelerle, Musavver Sahra isimli haftalık edebî bir dergi yayınladı. Bir süre sonra Antakya gazetesinin başına geçti daha sonra Karagöz adlı gazeteyi çıkardı. Bu yayın faaliyetlerinin ilk dönemlerinde TBMM aleyhine yazılar yazan Göztepe, daha sonra tam tersi bir tutum takınarak Antakya’nın Türkiye’ye katılmasını destekleyen yazılar kaleme aldı (Halıcı, 1998: 95). 28 Haziran 1938'de TBMM tarafından çıkan aftan sonra yurda dönen Göztepe, Modern Türkiye dergisinde, Yeni Sabah, Zafer, Yeni İstanbul, Tasvir ve Yeni Köylü gibi gazetelerde çalıştı. Bu tarihten sonra Hatay’da Hacivat-Karagöz, İskenderun’da Ayyıldız ve Ankara’da Kadı Emmi gazetelerinde yazılar yazdı. (Payas-Duman, 2014: 972). 24 Ocak 1977’de İstanbul’da öldü.

Padişah Vahdettin hakkında iki eser, Gazi Osman Paşa'yı anlatan bir eser ve İmam Şamil'in efsanevi hayatı hakkında önce tefrika hâlinde yayınlanan bir eser kaleme alan yazar, 1933 yılından sonra Milli Mücadeleyi destekleyenler safında yer almış özellikle Çizgiler ve Bilgiler adlı güncesinde, Hatay Albümü adlı eserinde bu tavrını kesin olarak göstermiştir (Payaslı-Duman,2014: 967). Yazarın İstanbul'un Fikir ve İşadamları adlı eserinin ise bazı kaynaklarda adı geçmesine rağmen baskısı bulunamamaktadır.

Kaynakça

Halıcı, Şaduman (1998). Yüzellilikler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Karaca, Emin (2004). 150’likler. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.

Payaslı, Volkan- Olcay, Özkaya Duman (2014). “Bir Yüzelliliğin Halep Gezi Notlarından Günceler: Tarık Mümtaz Yazganalp (Göztepe), Turkish Studies. Volume 9/4. Ankara. 967-983.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FERDA ATLI
Yayın Tarihi: 17.05.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Çizgiler ve Bilgiler- / Halep1936Gezi Yazısı
Hatay AlbümüÜlkü Matbaa / İstanbul1940Hatıra
Gazi Osman Paşa İstanbul KollarındaSinan Matbaası / İstanbul1946Biyografi
Osmanoğullarının Son padişahı Vahideddin Gurbet CehennemindeSebil Yayınları / İstanbul1968Hatıra
Dağıstan Aslanı İmam ŞamilSebil Yayınları / İstanbul1969Biyografi
Osmanoğullarının Son Padişahı Vahideddin Mütareke GayyasındaSebil Yayınları / İstanbul1969Hatıra
Ulu CamilerimizBedir Yayınevi / Ankara1973İnceleme
İstanbul\'un Fikir ve İş Adamları- / --İnceleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KOCA RÂGIB PAŞAd. 1698-99 - ö. 8 Nisan 1763Doğum YeriGörüntüle
2ENVERÎ, Hâce-zâde Mehmed Enverî Efendid. ? - ö. 1694Doğum YeriGörüntüle
3Bora Abdod. 1977 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4DÖNEd. 1893 - ö. 1992Doğum YılıGörüntüle
5ALİ KAZAKLId. 1893 - ö. 1957Doğum YılıGörüntüle
6Melek Hiçd. 1893? - ö. 6 Ocak 1964Doğum YılıGörüntüle
7Yılmaz Dokuzoğuzd. 1887 - ö. 04 Ekim 1977Ölüm YılıGörüntüle
8Güner Sümerd. 18 Mart 1936 - ö. 27 Nisan 1977Ölüm YılıGörüntüle
9YUSUF YERGANLId. ? - ö. 1977Ölüm YılıGörüntüle
10Sema Maraşlıd. 19 Temmuz 1969 - ö. ?MeslekGörüntüle
11İpek S. Burnettd. 1980 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Adem Kandemird. 2 Ocak 1956 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Hamdullah Suphi Tanrıöverd. 1885 - ö. 19 Haziran 1966Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ahmet Hamit Ongunsud. 1885 - ö. 29 Ağustos 1967Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Akın Tahir Karauğuzd. 1898 - ö. 4 Haziran 1982Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Tarık Günerseld. 27 Haziran 1953 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Tarık Sipahid. 25 Kasım 1946 - ö. 23 Ekim 2018Madde AdıGörüntüle
18Tarık Şerbetçioğlud. 11 Ağustos 1969 - ö. ?Madde AdıGörüntüle