Madde Detay

19. asır âşıklarından olan Tal’at, Zileli olup hayatı hakkında çok fazla bilgi yoktur. Asıl adının Tal'at olup olmadığı bilinmeyen âşık, şiirlerinde “Tal'at ve Tal'atî” mahlaslarını kullanmıştır: “Gönülden muntazırdır Tal'atî candan sever hayrı/Şecaatle bu ruz şirâne hoş geldin safa geldin”. Tal’at, Zileli âşıklardan Ârif’in arkadaşı olup aynı yolda bir “Kalem Şuarası”dır. Cahit Öztelli, “Zileli Ârifî”nin hayatından bahsederken ayrıca Tal'at ile Ârifî’nin ilişkisine değinir. Arzuhalcilik yaptığı söylenen âşığın tam olarak ne zaman öldüğü bilinmemektedir. (Öztelli 1944: 76; TDEA 1998: 212)

Cahit Öztelli’nin Zileli Şairler (1944) adlı eserinde üç şiiri verilmektedir Zileli ünlü âşıklardan Arifî, yaşı elliyi geçtikten sonra Remzî, Lütfî, Tal’at ve diğer arkadaşları arasında reis olmuş, şiirlerine nazire söylemişlerdir. Onun da Tal'at’a hitaben söylediği manzumeler vardır (Öztelli 1944:66-67). Tespit edilen üç şiiri gayet sade ve anlaşılır olup hece ölçüsü ile kaleme alınmıştır.

Öztelli, Talat(1944). Zileli Şairler. Samsun: Vilayet Matbaası.

Yaz. Krl. (2007). “Tal’at”, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 8. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay. 163.

“Talât, Zileli” (1998). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 8. İstanbul: Dergâh Yay. 212.

Güzelleme

Dilerim Hüdadan vefasız yârin

Solsun gül cemali hep günden güne

Bana cevr ü cefa etti amma

Son deminde etti kendi kendine

 

Ezelden bendeye vermişti ikrar

Şimdi meğer eyledi gözleri mekkâr

Görmedim ben öyle zalim gaddar

Kimseler düşmesin anın fendine

 

Vücudum şehrini yaktı nâr etti

Beni bülbül gibi âh ı zâr etti

Meydan-ı aşk içre giriftar etti

Bağladı bendesin zülf ü bendine

 

Hâl i perişanım söyledim ana

Gam leşkeri gulv etti dört yana

Havale eyledi zülfünü bana

Neyleyim tutuldum yar kemendine

 

Talat der, bu sinem büsbütün yâre

Bir deva eylesin söylen ol yâre

Aşka düşende yok mudur çare

Divane mi, oldum noldum ben gine?

Öztelli, Talat(1944). Zileli Şairler. Samsun: Vilayet Matbaası.  76-77.

 

Koşma

Talat’ı perişan eyleyen dilber

Dilerim Mevlâ’dan perişan olsun

Beni koyup gurbet ele giderse

Yolunun üstü boz duman olsun

 

Penbe vücuduna açılsın yâre

Bulmasın tabibler derdine çare

Gece gündüz daim başlasın zâre

Bülbül gibi şi pür figan olsun

 

Etrafın kuşatsın büsbütün ağyar

Namerde ahvalin eylesin iş’ar

Bir kimse zahmini etmesin timar

Günden güne hali pek yaman olsun

 

Talat’in sualin kabirde veresin

Duam budur her murada eresin

Cümlesinden evvel cennete giresin

Mekânın firdevs-i âşiyan olsun

Öztelli, Talat(1944). Zileli Şairler. Samsun: Vilayet Matbaası. 77-78.