TAVLUSUNLU HİCRANÎ, Mehmet Selim Karaca

(d. 1916 / ö. 12.07.1984)
âşık, öğretmen
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmet Selim Karaca'dır. Mahlası Tavlusunlu Hicranî'dir. 1916'da Kayseri'nin Tavlusun köyünde doğmuştur (Kalkan 1988: 116; Kalkan 1996: 114). Babası Filistin'in Nablus şehrinde yaşamış Hüseyinüzzade Şeyh Hasan Efendi El Rufaî'nin oğlu olan Hamid Selim Karaca'dır. Ailesi o zaman askerlikten muaf tutulduğu için gönüllü olarak orduya giren Hamid Efendi, kolağası rütbesindeyken emekliye ayrılarak Tavlusun'a yerleşmiş ve 1934'te vefat etmiştir (Satoğlu 1970: 138-139). Selim Karaca, ilk tahsilini Tavlusun İlkokulu'nda tamamlar, ardından İstanbul Pertevniyal Lisesi'ne kaydolur, ancak babasının ölümü üzerine Kayseri'ye döner. Burada bir yandan Kayseri Lisesi'nde öğrenimine devam ederken bir yandan da ailesinin geçimi için çeşitli işlerde çalışır. 1940'ta liseden mezun olur ve bir süre Tayyare Fabrikası ve Halkevi Kütüphanesi'nde memur olarak çalışır. Lisede okurken mahallî gazetelerde şiir ve hikâyeleri yayımlanır. 1942'de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkoloji Bölümü'ne girmiştir. Fakülteye devam ettiği sırada maddi sıkıntılar nedeniyle Beşiktaş Belediyesi'nde tahsildarlık ve Vakit Gazetesi'nde musahhihlik yapar. Üniversiteden mezun olduktan sonra askerliğini yedek subay olarak tamamlar. Yaklaşık otuz yıl öğretmenlik yapar ve 1979'da emekli olur. Karaca, 12 Temmuz 1984 tarihinde İstanbul'da vefat etmiştir (Satoğlu 1970: 138-139; Satoğlu 2002: 206; Satoğlu 2008: 80-85; Işık 2007: 1975; Koçak 2012: 118-119; Özer 2018: 70-71; Feyzioğlu 1982: 14; Yedekçioğlu 1983: 24-25).

Tavlusunlu Hicranî, genellikle halk şiiri geleneğine bağlı olarak şiirler yazar. Şiirlerinde genellikle hece ölçüsünü kullanmasının yanı sıra zaman zaman serbest ölçü ve aruz ölçüsüyle de şiirler yazar. Hecenin daha çok kısa şekillerini tercih eder. Şiirlerinde genellikle aşk, sevgi, mazi, sıla hasreti, dünyanın geçiciliği ve ahlâki konuları ele alır. Bunların yanında Kayseri, Tavlusun ve Erciyes de ele aldığı konulardandır. Bazı şiirleri bestelenmiştir. Sade ve samimi bir üslubu vardır (Kalkan 1988: 116; Kalkan 1996: 114; Satoğlu 2008: 80-85).

Tavlusunlu Hicranî, çok yönlü bir sanatçı kişiliğine sahiptir. Çeşitli dergi ve gazetelerde Murad İğneci, Selim Demirhan, Cemaleddin Erkan, Selçuk Selman gibi imzalarla edebi yazılar ve şiirler yayımlar (Satoğlu 1970: 138-139). Şiirlerini Dertli Dertli (1962), Sevmek (1962), Kördüğüm (1970) ve Bir Dostluk Vardı (1973) adını verdiği şiir kitaplarında toplar. Şiir kitaplarının yanında Kayseri Fıkraları, İzahlı Edebi Sanatlar Antolojisi, Akif'e ve Fikret'e Dair ile Hürriyet Şehitlerine Ağıtlar adlı eserleri de vardır (Koçak 2012: 118-119; Satoğlu 2002: 206; Satoğlu 2008: 80-85; Işık 2007: 1975; Özer 2018: 70-71; Feyzioğlu 1982: 14; Yedekçioğlu 1983: 24-25).

Kaynakça

Feyzioğlu, Muin (1982). "Mehmet Selim Karaca". Erciyes. 58: 14.

Işık, İhsan (2007). "Mehmet Selim Karaca". Resimli ve Örnek Metinli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C. 5. Ankara: Elvan Yay. 1975.

Kalkan, Emir (1988). Çağlar Boyunca Kayseri Şairleri. Kayseri: Kayseri İli Özel İdare Müdürlüğü ve Kayseri Belediyesi Birliği Yay.

Kalkan, Emir (1996). Kayseri Şairleri. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yay.

Koçak, Serhat (2012). Kayseri'de Âşıklık Geleneği ve Âşık İsmail Karslıoğlu. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Özer, Sait (2018). "Tavlusunlu Hicrânî Mehmet Selim Karaca ve Şiirleri". Şehir Kültür-Sanat. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Yay. 14: 70-72.

Satoğlu, Abdullah (1970). Kayseri Şairleri -Başlangıçtan Bugüne Kadar-. Ankara: As Matbaası.

Satoğlu, Abdullah (2002). "Mehmet Selim Karaca". Kayseri Ansiklopedisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. 206.

Satoğlu, Abdullah (2008). "Tavlusunlu Hirânî-Mehmet Selim Karaca". Edebiyat Dünyamızdan Hoş Sedâlar II. Ankara: Akçağ Yay. 80-85.

Yedekçioğlu, Kazım (1983). "Tavlusunlu Hirânî". Erciyes. 71: 24-28.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EROL AKSOY
Yayın Tarihi: 07.01.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Kayseri FıkralarıAhmet İhsan Basımevi / İstanbul1944Fıkra
İzahlı Edebî Sanatlar AntolojisiGün Matbaası / İstanbul1960Antoloji
Dertli DertliZuhal Matbaası / İstanbul1962Şiir
Sevmek- / -1962Şiir
KördüğümBayraktar Yay. / İstanbul1970Şiir
Akif'e ve Fikret'e Dair- / İstanbul1971İnceleme
Bir Dostluk VardıGencay Matbaası / İstanbul1973Şiir
Hürriyet Şehitlerine Ağıtlar- / --Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KOYUN ABDALd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2DUŞARİ/AVŞAR, Durdu Demireld. 1953 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3H. Ömer Kirazoğlud. 1916 - ö. 19 Temmuz 1989Doğum YeriGörüntüle
4OLİYA GULİ YEGÂNEHd. 1916 - ö. 1986Doğum YılıGörüntüle
5MÜEZZİN/ZİYA/MÜEZZİN ZİYA/MÜEZZİNOĞLU, Ziya Çağırıcıd. 1916 - ö. 1992Doğum YılıGörüntüle
6Salahaddin Karakayand. 1916 - ö. 1966Doğum YılıGörüntüle
7OLİYA GULİ YEGÂNEHd. 1916 - ö. 1986Ölüm YılıGörüntüle
8MÜEZZİN/ZİYA/MÜEZZİN ZİYA/MÜEZZİNOĞLU, Ziya Çağırıcıd. 1916 - ö. 1992Ölüm YılıGörüntüle
9Salahaddin Karakayand. 1916 - ö. 1966Ölüm YılıGörüntüle
10OLİYA GULİ YEGÂNEHd. 1916 - ö. 1986MeslekGörüntüle
11MÜEZZİN/ZİYA/MÜEZZİN ZİYA/MÜEZZİNOĞLU, Ziya Çağırıcıd. 1916 - ö. 1992MeslekGörüntüle
12Salahaddin Karakayand. 1916 - ö. 1966MeslekGörüntüle
13OLİYA GULİ YEGÂNEHd. 1916 - ö. 1986Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MÜEZZİN/ZİYA/MÜEZZİN ZİYA/MÜEZZİNOĞLU, Ziya Çağırıcıd. 1916 - ö. 1992Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Salahaddin Karakayand. 1916 - ö. 1966Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16OLİYA GULİ YEGÂNEHd. 1916 - ö. 1986Madde AdıGörüntüle
17MÜEZZİN/ZİYA/MÜEZZİN ZİYA/MÜEZZİNOĞLU, Ziya Çağırıcıd. 1916 - ö. 1992Madde AdıGörüntüle
18Salahaddin Karakayand. 1916 - ö. 1966Madde AdıGörüntüle