TOGANÎ, Şeyh Toganî Ahmed Dede

(d. ?/? - ö. 1040/1630-31)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Aksaray'da doğdu. Asıl adı Ahmed'dir. Zenginliğiyle tanınırken iken her şeyi bırakarak Konya Mevlevî dergahında Bostani-i Evvel Dede'ye intisap etmiştir.Mevlevî'dir.Doğan ile av avladığı için şiirlerinde Toganî mahlasını kullanmıştır. Zeamet sahibidir. Kemâl Ahmed Dede vefâtında Bâb-ı Cedîde gönderilmiş, Yenikapı’daki tekkesinde otuz yıl şeyhlik yapmıştır. İstanbul'da bulunduğu sırada, Sultân Murâd'ın teveccühünü kazanmış, sultan onun hiç evlenmediğinden haberdar olunca saraya yakın bir hanımla evlendirmek ister ancak Toganî kabul etmez. Bu durumdan kurtulmak için Toganî Dede, Hâcı Muhammed Dede adlı kişinin kızlarıyla evlenir. Bu hanımdan bir oğlu olur ancak iki haftalıkken vefat eder. 1040/1630-31'de vefat etti. Yeni kapı Mevlevihanesi'nde Kemal Ahmed Dede'nin kabri yanında medfundur.

Kaynakça

Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrar Dede Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 318.

Kurnaz, Cemal ve M. Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay. 593.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 27.12.2014
Güncelleme Tarihi: 23.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Beyt-i aleyhi’t-tahiyye

Sûret-i rûha cemâleşrâ nihâb

Û muhît u în taayyunhâ habâb

 

***

 

Ser râ külâh u hırka be dûşet besest zîb

Ser bâr-ı hod mekân çü kedû în ammâme râ

(Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrar Dede Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 318).

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RIZÂÎ, Hasan Rızâî-i Aksarayîd. 1599 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2CEMÂL-İ HALVETÎd. ? - ö. 1497Doğum YeriGörüntüle
3Nahit Eruzd. 20 Ekim 1936 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4RIZÂÎ, Hasan Rızâî-i Aksarayîd. 1599 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5CEMÂL-İ HALVETÎd. ? - ö. 1497Doğum YılıGörüntüle
6Nahit Eruzd. 20 Ekim 1936 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7RIZÂÎ, Hasan Rızâî-i Aksarayîd. 1599 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8CEMÂL-İ HALVETÎd. ? - ö. 1497Ölüm YılıGörüntüle
9Nahit Eruzd. 20 Ekim 1936 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10RIZÂÎ, Hasan Rızâî-i Aksarayîd. 1599 - ö. ?MeslekGörüntüle
11CEMÂL-İ HALVETÎd. ? - ö. 1497MeslekGörüntüle
12Nahit Eruzd. 20 Ekim 1936 - ö. ?MeslekGörüntüle
13RIZÂÎ, Hasan Rızâî-i Aksarayîd. 1599 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14CEMÂL-İ HALVETÎd. ? - ö. 1497Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Nahit Eruzd. 20 Ekim 1936 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16RIZÂÎ, Hasan Rızâî-i Aksarayîd. 1599 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17CEMÂL-İ HALVETÎd. ? - ö. 1497Madde AdıGörüntüle
18Nahit Eruzd. 20 Ekim 1936 - ö. ?Madde AdıGörüntüle