TOGANÎ, Şeyh Toganî Ahmed Dede

(d. ?/? - ö. 1040/1630-31)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Aksaray'da doğdu. Asıl adı Ahmed'dir. Zenginliğiyle tanınırken iken her şeyi bırakarak Konya Mevlevî dergahında Bostani-i Evvel Dede'ye intisap etmiştir.Mevlevî'dir.Doğan ile av avladığı için şiirlerinde Toganî mahlasını kullanmıştır. Zeamet sahibidir. Kemâl Ahmed Dede vefâtında Bâb-ı Cedîde gönderilmiş, Yenikapı’daki tekkesinde otuz yıl şeyhlik yapmıştır. İstanbul'da bulunduğu sırada, Sultân Murâd'ın teveccühünü kazanmış, sultan onun hiç evlenmediğinden haberdar olunca saraya yakın bir hanımla evlendirmek ister ancak Toganî kabul etmez. Bu durumdan kurtulmak için Toganî Dede, Hâcı Muhammed Dede adlı kişinin kızlarıyla evlenir. Bu hanımdan bir oğlu olur ancak iki haftalıkken vefat eder. 1040/1630-31'de vefat etti. Yeni kapı Mevlevihanesi'nde Kemal Ahmed Dede'nin kabri yanında medfundur.

Kaynakça

Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrar Dede Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 318.

Kurnaz, Cemal ve M. Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay. 593.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 27.12.2014
Güncelleme Tarihi: 23.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Beyt-i aleyhi’t-tahiyye

Sûret-i rûha cemâleşrâ nihâb

Û muhît u în taayyunhâ habâb

 

***

 

Ser râ külâh u hırka be dûşet besest zîb

Ser bâr-ı hod mekân çü kedû în ammâme râ

(Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrar Dede Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 318).

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NÛRÎ, Kadı Nurullah Efendid. ? - ö. 1552-53Doğum YeriGörüntüle
2VASSAF, Osmanzâde Hüseyin Vassafd. 08.03.1872 - ö. 22.10.1929Doğum YeriGörüntüle
3RÜKNÎ, Süleyman Rüknî Efendid. ? - ö. 1742-43Doğum YeriGörüntüle
4NÛRÎ, Kadı Nurullah Efendid. ? - ö. 1552-53Doğum YılıGörüntüle
5VASSAF, Osmanzâde Hüseyin Vassafd. 08.03.1872 - ö. 22.10.1929Doğum YılıGörüntüle
6RÜKNÎ, Süleyman Rüknî Efendid. ? - ö. 1742-43Doğum YılıGörüntüle
7NÛRÎ, Kadı Nurullah Efendid. ? - ö. 1552-53Ölüm YılıGörüntüle
8VASSAF, Osmanzâde Hüseyin Vassafd. 08.03.1872 - ö. 22.10.1929Ölüm YılıGörüntüle
9RÜKNÎ, Süleyman Rüknî Efendid. ? - ö. 1742-43Ölüm YılıGörüntüle
10NÛRÎ, Kadı Nurullah Efendid. ? - ö. 1552-53MeslekGörüntüle
11VASSAF, Osmanzâde Hüseyin Vassafd. 08.03.1872 - ö. 22.10.1929MeslekGörüntüle
12RÜKNÎ, Süleyman Rüknî Efendid. ? - ö. 1742-43MeslekGörüntüle
13NÛRÎ, Kadı Nurullah Efendid. ? - ö. 1552-53Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14VASSAF, Osmanzâde Hüseyin Vassafd. 08.03.1872 - ö. 22.10.1929Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15RÜKNÎ, Süleyman Rüknî Efendid. ? - ö. 1742-43Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NÛRÎ, Kadı Nurullah Efendid. ? - ö. 1552-53Madde AdıGörüntüle
17VASSAF, Osmanzâde Hüseyin Vassafd. 08.03.1872 - ö. 22.10.1929Madde AdıGörüntüle
18RÜKNÎ, Süleyman Rüknî Efendid. ? - ö. 1742-43Madde AdıGörüntüle