TOGANÎ, Şeyh Toganî Ahmed Dede

(d. ?/? - ö. 1040/1630-31)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Aksaray'da doğdu. Asıl adı Ahmed'dir. Zenginliğiyle tanınırken iken her şeyi bırakarak Konya Mevlevî dergahında Bostani-i Evvel Dede'ye intisap etmiştir.Mevlevî'dir.Doğan ile av avladığı için şiirlerinde Toganî mahlasını kullanmıştır. Zeamet sahibidir. Kemâl Ahmed Dede vefâtında Bâb-ı Cedîde gönderilmiş, Yenikapı’daki tekkesinde otuz yıl şeyhlik yapmıştır. İstanbul'da bulunduğu sırada, Sultân Murâd'ın teveccühünü kazanmış, sultan onun hiç evlenmediğinden haberdar olunca saraya yakın bir hanımla evlendirmek ister ancak Toganî kabul etmez. Bu durumdan kurtulmak için Toganî Dede, Hâcı Muhammed Dede adlı kişinin kızlarıyla evlenir. Bu hanımdan bir oğlu olur ancak iki haftalıkken vefat eder. 1040/1630-31'de vefat etti. Yeni kapı Mevlevihanesi'nde Kemal Ahmed Dede'nin kabri yanında medfundur.

Kaynakça

Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrar Dede Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 318.

Kurnaz, Cemal ve M. Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay. 593.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 27.12.2014
Güncelleme Tarihi: 23.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Beyt-i aleyhi’t-tahiyye

Sûret-i rûha cemâleşrâ nihâb

Û muhît u în taayyunhâ habâb

 

***

 

Ser râ külâh u hırka be dûşet besest zîb

Ser bâr-ı hod mekân çü kedû în ammâme râ

(Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrar Dede Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 318).

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RÜKNÎ, Süleyman Rüknî Efendid. ? - ö. 1742-43Doğum YeriGörüntüle
2HAKÎKÎ, Yûsuf-ı Hakîkî Baba, Şeyh Yûsuf , Gül Babad. ? - ö. 1487-1488Doğum YeriGörüntüle
3Nahit Eruzd. 20 Ekim 1936 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4RÜKNÎ, Süleyman Rüknî Efendid. ? - ö. 1742-43Doğum YılıGörüntüle
5HAKÎKÎ, Yûsuf-ı Hakîkî Baba, Şeyh Yûsuf , Gül Babad. ? - ö. 1487-1488Doğum YılıGörüntüle
6Nahit Eruzd. 20 Ekim 1936 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7RÜKNÎ, Süleyman Rüknî Efendid. ? - ö. 1742-43Ölüm YılıGörüntüle
8HAKÎKÎ, Yûsuf-ı Hakîkî Baba, Şeyh Yûsuf , Gül Babad. ? - ö. 1487-1488Ölüm YılıGörüntüle
9Nahit Eruzd. 20 Ekim 1936 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10RÜKNÎ, Süleyman Rüknî Efendid. ? - ö. 1742-43MeslekGörüntüle
11HAKÎKÎ, Yûsuf-ı Hakîkî Baba, Şeyh Yûsuf , Gül Babad. ? - ö. 1487-1488MeslekGörüntüle
12Nahit Eruzd. 20 Ekim 1936 - ö. ?MeslekGörüntüle
13RÜKNÎ, Süleyman Rüknî Efendid. ? - ö. 1742-43Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HAKÎKÎ, Yûsuf-ı Hakîkî Baba, Şeyh Yûsuf , Gül Babad. ? - ö. 1487-1488Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Nahit Eruzd. 20 Ekim 1936 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16RÜKNÎ, Süleyman Rüknî Efendid. ? - ö. 1742-43Madde AdıGörüntüle
17HAKÎKÎ, Yûsuf-ı Hakîkî Baba, Şeyh Yûsuf , Gül Babad. ? - ö. 1487-1488Madde AdıGörüntüle
18Nahit Eruzd. 20 Ekim 1936 - ö. ?Madde AdıGörüntüle