TOGANÎ, Şeyh Toganî Ahmed Dede

(d. ?/? - ö. 1040/1630-31)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Aksaray'da doğdu. Asıl adı Ahmed'dir. Zenginliğiyle tanınırken iken her şeyi bırakarak Konya Mevlevî dergahında Bostani-i Evvel Dede'ye intisap etmiştir.Mevlevî'dir.Doğan ile av avladığı için şiirlerinde Toganî mahlasını kullanmıştır. Zeamet sahibidir. Kemâl Ahmed Dede vefâtında Bâb-ı Cedîde gönderilmiş, Yenikapı’daki tekkesinde otuz yıl şeyhlik yapmıştır. İstanbul'da bulunduğu sırada, Sultân Murâd'ın teveccühünü kazanmış, sultan onun hiç evlenmediğinden haberdar olunca saraya yakın bir hanımla evlendirmek ister ancak Toganî kabul etmez. Bu durumdan kurtulmak için Toganî Dede, Hâcı Muhammed Dede adlı kişinin kızlarıyla evlenir. Bu hanımdan bir oğlu olur ancak iki haftalıkken vefat eder. 1040/1630-31'de vefat etti. Yeni kapı Mevlevihanesi'nde Kemal Ahmed Dede'nin kabri yanında medfundur.

Kaynakça

Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrar Dede Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 318.

Kurnaz, Cemal ve M. Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay. 593.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 27.12.2014
Güncelleme Tarihi: 23.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Beyt-i aleyhi’t-tahiyye

Sûret-i rûha cemâleşrâ nihâb

Û muhît u în taayyunhâ habâb

 

***

 

Ser râ külâh u hırka be dûşet besest zîb

Ser bâr-ı hod mekân çü kedû în ammâme râ

(Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrar Dede Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 318).

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ahmet Aytaçd. 1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2RIZÂÎ, Hasan Rızâî-i Aksarayîd. 1599 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3CEMÂL-İ HALVETÎd. ? - ö. 1497Doğum YeriGörüntüle
4Ahmet Aytaçd. 1960 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5RIZÂÎ, Hasan Rızâî-i Aksarayîd. 1599 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6CEMÂL-İ HALVETÎd. ? - ö. 1497Doğum YılıGörüntüle
7Ahmet Aytaçd. 1960 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8RIZÂÎ, Hasan Rızâî-i Aksarayîd. 1599 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9CEMÂL-İ HALVETÎd. ? - ö. 1497Ölüm YılıGörüntüle
10Ahmet Aytaçd. 1960 - ö. ?MeslekGörüntüle
11RIZÂÎ, Hasan Rızâî-i Aksarayîd. 1599 - ö. ?MeslekGörüntüle
12CEMÂL-İ HALVETÎd. ? - ö. 1497MeslekGörüntüle
13Ahmet Aytaçd. 1960 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14RIZÂÎ, Hasan Rızâî-i Aksarayîd. 1599 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15CEMÂL-İ HALVETÎd. ? - ö. 1497Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ahmet Aytaçd. 1960 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17RIZÂÎ, Hasan Rızâî-i Aksarayîd. 1599 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18CEMÂL-İ HALVETÎd. ? - ö. 1497Madde AdıGörüntüle