Madde Detay

Duran Özaydın, 1938'de Kayseri'nin Sarıoğlan ilçesine bağlı Karpınar köyünde dünyaya gelmiştir. İlkokulu köyünde bitirdikten sonra ortaokul ve astsubay okulunu Konya’da okumuştur. Askerî okuldan bazı sebeplerden dolayı ayrılmıştır. Köye geldikten bir süre sonra ilkokul öğretmenliği yapmıştır. 1968 yılında ise Almanya’ya işçi olarak gitmiştir (Ulu 2015: 18). Köyde öğretmenlik yaptığı sıralarda Eskiyurt köyünden İnci Kılıç ile tanışıp 1957 yılında evlenmiştir ve üç oğlu dünyaya gelmiştir (Ulu 2015: 20). Eşini kanserden kaybettikten sonra Ankaralı Fatma Cebecioğlu ile ikinci evliliğini gerçekleştirmiştir (Bolçay 2012: 19) .

Duran Özaydın, ilkokul sıralarında çevre köylerdeki âşıklardan etkilenmiş ve bağlamaya merak sarmıştır. Yaşadığı bölgede yetişmiş âşıkların eserlerine büyük ilgi duyan Özaydın, öğrenciliği esnasında Ergun, Zorlutuna ve Eşref Yazgan’dan müzik ve nota dersleri alırken 1957 yılında Ankara’da Halk Eğitim Merkezinde Ahmet Gazi Ayhan ile Bayram Aracı’dan bağlama dersi almıştır. İlk deyişini söylemesi çocukluk yıllarında armut ağacından düşmesi ile olmuştur (Ulu 2015: 16). İlk bestesini Âşık Ali İzzet Özkan’a çalıp okuyan aşığa Ali İzzet, “Türanî” mahlasını vermiştir. Aradan bir süre geçtikten sonra Türanî Baba, Karaözü kasabasındaki bir ortaokulun açılışında Âşık Veysel ile tanışmıştır. Âşık Veysel: “Türanî’de nerden çıktı Karaoğlan, ben “ü” harfinin noktasını kaldırıyorum. Senin adın bundan sonra "Turanî" olsun.” demiştir. Böylece mahlasını alan âşığa daha sonra çağdaşı olan âşıklar “Baba” sıfatını eklemişlerdir ve mahlası son şeklini alarak “Turanî Baba” olmuştur (Ulu 2015: 19). Âşığın yetişmesinde Alevi Bektaşi geleneğine bağlı ozanların etkisi büyük olmuştur. Turanî Baba'nın etkilendiği âşıklar Âşık Veysel başta olmak üzere Ali İzzet Özkan, Âşık Mihmani, Aziz Üstün, Âşık Halil İbrahim, Zülfikar Baba, Âşık İsmail ve Merdan Ali Baba’dır. Şiirlerinde aşk, sevgili, ayrılık, özlem, gurbet, ölüm, yiğitlik, tabiat, insan sevgisi ve toplumsal olayları sıkça işlemiştir. Şiirlerinde teşbih başta olmak üzere teşhis, istiare, kinaye, tariz, yineleme ve tenasüp gibi söz sanatlarına başvurmuştur. Turanî Baba, hecenin en çok 8’li ve 11’li kalıplarını kullanmıştır. Şiirlerinin nazım birimi ise genellikle dörtlüktür. İrticalen söyleme yeteneğine sahiptir. Şiirleri müzikle iç içe ve belli bir ezgiyle söylenebilir. Şiirlerinde genellikle yarım veya tam uyak kullanılmıştır. Redifler ile de ses benzerliği yakalanmaya çalışılmıştır (Ulu 2015: 24). Şiirlerinin dili günlük konuşma dilinin sadeliğini ve canlılığını taşır.