VAHDETİ BABA

(d. ?/? - ö. ?/1598)
tekke şairi
(Tekke / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Bir Bektaşi ozanı olan Vahdeti, Fazullah Hurufî’nin görüşlerini benimsemiş, Sersem Ali Baba’dan el almıştır. Hurufi ve melamet neş’esindedir. 1598 tarihinde vefat etmiştir. Eserleri öğretici içeriklidir. İnancını şiirlerinde büyük bir beceriyle işlemiştir. Vahdeti’nin şiirlerinde odak sorun insandır. Ona göre insan birtakım gizemli yazılardan, harflerden oluşan bir bütündür. Özünde Tanrı’yı yansıtır. Tanrı’yı ve insanı anlayabilmek için bu gizemli yazıları iyi okumak, çözümlemek gerekir. Vahdeti’de derin bir Ali sevgisi bulunduğu açıktır. Yaratılış yoktan var olma değil, bir düzenleme bir biçimlemedir. Ona göre, Tanrı üstün gücü ile toprağı, yeli, odu, suyu yoğurdu ve hamurundan varlık türlerini oluşturdu. Şiirlerinde bir inanç ve felsefe sergilemiştir. Ona göre, Hacı Bektaş Veli, Ali gizlerinin toplandığı yerdir. Muhammed ışığının da görünüş alanıdır. Vahdeti’nin dili yumuşak, yer yer ağdalı, akıcı ve içtendir. Kırsal kesim ozanı değildir, daha çok kentlerde tanınmaktadır.

Kaynakça

Koca, Turgut (1990). Bektaşi Nefesleri ve Şairleri. İstanbul: Maarif Kitaphanesi Matbaası.

Özmen, İsmail (1995). Alevi Bektaşi Şiir Antolojisi. C. 2. Ankara: Saypa Yayın Dağıtım. 

"Vahdeti" (1998). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 8. İstanbul: Dergâh Yay. 497.

 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZÜLFİKAR BAYRAKTAR
Yayın Tarihi: 17.02.2015
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Terci-i Bend

Baş çeküp burc- i felekten yeşine ruz- i ezeli

Doğdu hurşid- i kemal- i ezel- i Lemyezeli

Menzil idindi meğer hane- i burc- i hameli

Şem’i bahtın uyarub eyledi ruşen Zuhal’i

Gün gibi şu’le salub aleme ilm ü ameli

Alemi altına aldı kamu nur u zıleli

Bin güneş doğsa bulunmaz anın asla bedeli

Bir nazarda edüb asude niçe kur u şeli

Döşeyüb han- i velayetle keramatı eli

Hak çırağın uğrayub eyledi izhar veli

Mazhar- ı nur- i Nebi mahzen- i esrar- ı

Ali Pir- i erkan- ı tarikat Hacı Bektaş- ı Veli

Nokta- i nun- i nebi nüsha- i Kur’an oldur

Ba- i Bismillah ile sure- i Rahman oldur

Ehl-i inkar olanın küfrüne iman oldur

Şeb- i zulmette güneş tek meh- i taban oldur

Ruz- i mahşerde dila mihr- i dirahşan oldur

Haste dil canına can derdine derman oldur

Fukara askerine server- i sultan oldur

, Huccet- i katı’ ile ayet- i burhan oldur

Fail- i kavl- i makalat- ı azizan oldur

Ser- i piran- ı Acem Şah- ı Horasan oldur

Mazhar- ı nur- i Nebi mahzen- i esrar- ı

Ali Pir- i erkan- ı tarikat Hacı Bektaş- ı Veli


Özmen, İsmail (1995). Alevi Bektaşi Şiir Antolojisi. C. 2. Ankara: Saypa Yayın Dağıtım. 553-554.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Gülistan İsmet Hanımd. 21 Mart 1874 - ö. 1948Doğum YeriGörüntüle
2NİHADÎ, Muhammedd. ? - ö. 1587Doğum YeriGörüntüle
3Sâmi'î, Zorba (?) Hasan Ağa-zâde Abdülkerîm Efendid. ? - ö. 1684-85Doğum YeriGörüntüle
4Gülistan İsmet Hanımd. 21 Mart 1874 - ö. 1948Doğum YılıGörüntüle
5NİHADÎ, Muhammedd. ? - ö. 1587Doğum YılıGörüntüle
6Sâmi'î, Zorba (?) Hasan Ağa-zâde Abdülkerîm Efendid. ? - ö. 1684-85Doğum YılıGörüntüle
7Gülistan İsmet Hanımd. 21 Mart 1874 - ö. 1948Ölüm YılıGörüntüle
8NİHADÎ, Muhammedd. ? - ö. 1587Ölüm YılıGörüntüle
9Sâmi'î, Zorba (?) Hasan Ağa-zâde Abdülkerîm Efendid. ? - ö. 1684-85Ölüm YılıGörüntüle
10Gülistan İsmet Hanımd. 21 Mart 1874 - ö. 1948Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11NİHADÎ, Muhammedd. ? - ö. 1587Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Sâmi'î, Zorba (?) Hasan Ağa-zâde Abdülkerîm Efendid. ? - ö. 1684-85Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Gülistan İsmet Hanımd. 21 Mart 1874 - ö. 1948Madde AdıGörüntüle
14NİHADÎ, Muhammedd. ? - ö. 1587Madde AdıGörüntüle
15Sâmi'î, Zorba (?) Hasan Ağa-zâde Abdülkerîm Efendid. ? - ö. 1684-85Madde AdıGörüntüle