Madde Detay
VAHDETİ BABA
(d. ?/? - ö. ?/1598)
tekke şairi
(Tekke / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Bir Bektaşi ozanı olan Vahdeti, Fazullah Hurufî’nin görüşlerini benimsemiş, Sersem Ali Baba’dan el almıştır. Hurufi ve melamet neş’esindedir. 1598 tarihinde vefat etmiştir. Eserleri öğretici içeriklidir. İnancını şiirlerinde büyük bir beceriyle işlemiştir. Vahdeti’nin şiirlerinde odak sorun insandır. Ona göre insan birtakım gizemli yazılardan, harflerden oluşan bir bütündür. Özünde Tanrı’yı yansıtır. Tanrı’yı ve insanı anlayabilmek için bu gizemli yazıları iyi okumak, çözümlemek gerekir. Vahdeti’de derin bir Ali sevgisi bulunduğu açıktır. Yaratılış yoktan var olma değil, bir düzenleme bir biçimlemedir. Ona göre, Tanrı üstün gücü ile toprağı, yeli, odu, suyu yoğurdu ve hamurundan varlık türlerini oluşturdu. Şiirlerinde bir inanç ve felsefe sergilemiştir. Ona göre, Hacı Bektaş Veli, Ali gizlerinin toplandığı yerdir. Muhammed ışığının da görünüş alanıdır. Vahdeti’nin dili yumuşak, yer yer ağdalı, akıcı ve içtendir. Kırsal kesim ozanı değildir, daha çok kentlerde tanınmaktadır.
Kaynakça
Koca, Turgut (1990). Bektaşi Nefesleri ve Şairleri. İstanbul: Maarif Kitaphanesi Matbaası.
Özmen, İsmail (1995). Alevi Bektaşi Şiir Antolojisi. C. 2. Ankara: Saypa Yayın Dağıtım.
"Vahdeti" (1998). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 8. İstanbul: Dergâh Yay. 497.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZÜLFİKAR BAYRAKTAR
Yayın Tarihi: 17.02.2015
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
Eserlerinden Örnekler
Terci-i Bend
Baş çeküp burc- i felekten yeşine ruz- i ezeli
Doğdu hurşid- i kemal- i ezel- i Lemyezeli
Menzil idindi meğer hane- i burc- i hameli
Şem’i bahtın uyarub eyledi ruşen Zuhal’i
Gün gibi şu’le salub aleme ilm ü ameli
Alemi altına aldı kamu nur u zıleli
Bin güneş doğsa bulunmaz anın asla bedeli
Bir nazarda edüb asude niçe kur u şeli
Döşeyüb han- i velayetle keramatı eli
Hak çırağın uğrayub eyledi izhar veli
Mazhar- ı nur- i Nebi mahzen- i esrar- ı
Ali Pir- i erkan- ı tarikat Hacı Bektaş- ı Veli
Nokta- i nun- i nebi nüsha- i Kur’an oldur
Ba- i Bismillah ile sure- i Rahman oldur
Ehl-i inkar olanın küfrüne iman oldur
Şeb- i zulmette güneş tek meh- i taban oldur
Ruz- i mahşerde dila mihr- i dirahşan oldur
Haste dil canına can derdine derman oldur
Fukara askerine server- i sultan oldur
, Huccet- i katı’ ile ayet- i burhan oldur
Fail- i kavl- i makalat- ı azizan oldur
Ser- i piran- ı Acem Şah- ı Horasan oldur
Mazhar- ı nur- i Nebi mahzen- i esrar- ı
Ali Pir- i erkan- ı tarikat Hacı Bektaş- ı Veli
Özmen, İsmail (1995). Alevi Bektaşi Şiir Antolojisi. C. 2. Ankara: Saypa Yayın Dağıtım. 553-554.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ŞÂNÎ, Tarak-zâde Salih Şânî Efendi | d. ? - ö. 1602-03 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | TEVEKKÜLÎ DEDE | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HASBÎ, Mehmed Hasîb, Çoko | d. ? - ö. 1850 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ŞÂNÎ, Tarak-zâde Salih Şânî Efendi | d. ? - ö. 1602-03 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | TEVEKKÜLÎ DEDE | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HASBÎ, Mehmed Hasîb, Çoko | d. ? - ö. 1850 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ŞÂNÎ, Tarak-zâde Salih Şânî Efendi | d. ? - ö. 1602-03 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | TEVEKKÜLÎ DEDE | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | HASBÎ, Mehmed Hasîb, Çoko | d. ? - ö. 1850 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | ŞÂNÎ, Tarak-zâde Salih Şânî Efendi | d. ? - ö. 1602-03 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | TEVEKKÜLÎ DEDE | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | HASBÎ, Mehmed Hasîb, Çoko | d. ? - ö. 1850 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | ŞÂNÎ, Tarak-zâde Salih Şânî Efendi | d. ? - ö. 1602-03 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | TEVEKKÜLÎ DEDE | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | HASBÎ, Mehmed Hasîb, Çoko | d. ? - ö. 1850 | Madde Adı | Görüntüle |