VÂLİHÎ, Kadı-zâde Ahmed Vâlihî Çelebi

(d. ?/? - ö. 1008/1599)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Üsküp doğumlu Vâlihî’nin asıl adı Ahmed’dir. Babası kadı olduğu için kendisi de Kadı-zâde Ahmed Çelebi olarak bilinir. Bâkî ve Nev’î’nin de aralarında olduğu Hoca Sadeddin, Cevrî, Muhyî, Câmî ve Mecdî gibi dönemin ünlü âlim ve şairleriyle birlikte Sahn Medresesi’nde Ahaveyn lakaplı Karamanlı Mehmed Efendi’den dersler aldı. Daha sonra Edirne Sultan Bayezid Medresesi’nde Karamanlı Mehmed Efendi’den mülazım olup kadılık yaptı. Tasavvufla da meşgul olan Vâlihî, bu konudaki eserler üzerinde yaptığı incelemelerle meşhurdu. Özlü sözlerle dolu, muhayyel, sanatlı ve beğenilen şiirleri vardır.

Bir süre Vâlihî’nin hizmetinde bulunan Ahdî, tezkiresinde onun gazellerine yazdığı nazirelere yer verir (Solmaz 2009: 298). Âşık Çelebi de Vâlihî’nin Emrî ve bazı Edirneli şairlerle karşılıklı söyledikleri şiirlerinin olduğunu söyler (Kılıç 2010: 549). 1008/1599 yılında ölen Vâlihî’nin mezarı Üsküp’te bulunan Şeyh Lütfullah zaviyesindedir.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Çeltik, Halil (2008). Divan Sahibi Rumeli Şairlerinin Şiir Dünyası, Ankara: MEB Yay.

Gültekin, Hasan (2010). "Düzenleyeni Bilinmeyen Bir Nazire Mecmuası: Mecmu’a-i Nezâyir". Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 27(1): 107-122. 

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâirü'ş-şuarâ. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Solmaz, Süleyman (hzl.) (2009). Gülşen-i Şu’arâ (Bağdatlı Ahdî) http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10730,aggpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 23.01.2014]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. KADRİ HÜSNÜ YILMAZ
Yayın Tarihi: 23.02.2014
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gözüm pür-nem dil-i sad-pâre mihnet pâymâlidür

Beni firkat deminde â cemâli aglamalıdur

 

Dokunmaz dost um öz onmaduk başına dermânı

Ne çâre zahm-ı dil bir agzı açık baglamalıdur

 

Şerâr-ı nâr-ı âha sâk-ı ‘arşı yakdıran yir yir

O mâhun gerden-i sîmîni üzre saçma hâlidür

 

Sana dil kıssa-i Mecnûn’ı takrîr eyledi sanma

Nezâketle begüm ‘arz itdi kendü hasb-i hâlidür

 

Dolaşursa eger kim Vâlihî zencîr-i zülfünle

Sen ana kılma bir dîvâne meşreb-i laubâlidür 

Solmaz, Süleyman (hzl.) (2009). Gülşen-i Şu’arâ (Bağdatlı Ahdî) http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10730,aggpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 23.01.2014] 297.

 



İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1DÜRRÎ, Dürrî Çelebid. ? - ö. 1494-5’ten sonraDoğum YeriGörüntüle
2HULÛSÎ, Hulûsî Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Mustafa Karahasand. 14 Temmuz 1920 - ö. 11 Mart 2002Doğum YeriGörüntüle
4DÜRRÎ, Dürrî Çelebid. ? - ö. 1494-5’ten sonraDoğum YılıGörüntüle
5HULÛSÎ, Hulûsî Efendid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Mustafa Karahasand. 14 Temmuz 1920 - ö. 11 Mart 2002Doğum YılıGörüntüle
7DÜRRÎ, Dürrî Çelebid. ? - ö. 1494-5’ten sonraÖlüm YılıGörüntüle
8HULÛSÎ, Hulûsî Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Mustafa Karahasand. 14 Temmuz 1920 - ö. 11 Mart 2002Ölüm YılıGörüntüle
10DÜRRÎ, Dürrî Çelebid. ? - ö. 1494-5’ten sonraMeslekGörüntüle
11HULÛSÎ, Hulûsî Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12Mustafa Karahasand. 14 Temmuz 1920 - ö. 11 Mart 2002MeslekGörüntüle
13DÜRRÎ, Dürrî Çelebid. ? - ö. 1494-5’ten sonraAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HULÛSÎ, Hulûsî Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Mustafa Karahasand. 14 Temmuz 1920 - ö. 11 Mart 2002Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16DÜRRÎ, Dürrî Çelebid. ? - ö. 1494-5’ten sonraMadde AdıGörüntüle
17HULÛSÎ, Hulûsî Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Mustafa Karahasand. 14 Temmuz 1920 - ö. 11 Mart 2002Madde AdıGörüntüle