Madde Detay
VÂSIF, Mehmed Emîn
(d. ?/? - ö. 1137/1724-25)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
XVIII. yüzyılın meşhur bir hekimi olmakla beraber edebiyat sahasında şiirleriyle tanınmış olan Vâsıf’ın asıl adı Mehmed Emin’dir. Babası Süleymaniye Dârüşşifâsı başhekimi ve II. Ahmed zamanında 1103 / 1691 yılında sarayda hekimbaşı olan, İstanbul payesi ve Rumeli Kazaskerliği payesi kazanmış Tablî Hasan Efendi’dir.
Vâsıf Mehmed, ilk öğrenimini medrese yolu ile yaptıktan sonra devrinin büyük üstadlarından feyz almış, Salim Tezkiresi’ne göre 1101/1689-90 tarihinde, Şeyhî’nin Vekayiü’l-Fudalâ’sında yazdığına göre de 1103/1691-92 yılında Şeyhülislam Ebu Said-zade Feyzullah Efendi’den müderris oldu (İnce 2005:691; Özcan 1989: 4 / 588). Kırk akça medreseden azledildi. 1119 / 1707-08 tarihinde Firuz Ağa Medresesi'nde hariç payesi aldı. 1123 Receb'inde/Ağustos-Eylül 1711 Manisalı Çelebi Medresesi'nde ve 1127 Muharremi'nde / Ocak-Şubat 1715 Abdurrahman Paşa Medresesi'nde ders verdi. 1127 senesi sonlarında (1715) Hasan Paşa ve Cedide-i Osman Efendi medresine geldi (İnce 2005:691) Aynı sene Hadım Ali Paşa ve 1130 Şevval /Ağustos-Eylül 1718'de Feyziyye Medresesi, 1131 Safer / Aralık-Oçak 1718-19'da Cafer Ağa Medresesine atanıp 1133 Zilhicce / Eylül-Ekim 1721'da Sahn-ı Seman'dan birine atandı. 1134 Şaban / Mayıs-Haziran 1722'de Rum Mehmet Paşa Medresesi'ne atandı 1136 Zilhiccesi'nde / Ağustos-Eylül 1724’te Şah Sultan Medresesi’nde müderris oldu. Rum Mehmet Paşa Medresesi'nde öğretim yaparken 1137 yılı Şevvali'nin 17. günü (29 Haziran 1725)öldü. Mezarı Eyüp’te Nişancı Paşa-yı Atîk Camii civarında Şeyh Murad Efendi Türbesi’ndedir (Özcan 1989: 4 / 588).
Vâsıf’ın vefatına dair dostlarından Şeyh-zade Yümnî Efendi’nin söylediği tarih:
Âb-ı rûyı idi etibbânın / Vâsıf-ı hoş-nihâd ü hoş-sohbet
Gitdi dârü’ş-şifâ-yı ukbâya / Hâk-i fânîden eyleyüp rıhlet
Cürmünü eyleyüp Hudâ magfûr / Eyleye cilvegâhını cennet
Dedi Yümnî vefâtına târih / Rûh-ı Vâsıf Muhammed’e rahmet 1137/1724 (Erdem 1985: 279).
Kaynakça
Erdem, Sadık (1985). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı. Ankara: AKM Yay.
İnce, Adnan (2005). Tezkiretü’ş-Şuara - Salim Efendi. Ankara: AKM Yay.
İpekten, Halûk vd. (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.
Kurnaz, Cemal-Mustafa Tatcı (hzl.). (2001). Tuhfe-i Nâilî, Mehmet Nail Tuman. Ankara: Bizim Büro Yay. II/1137.
M. Şemseddin Sami (1996). Kâmûsü'l-Alam. C.VI. İstanbul: Kaşgar Neşriyat. 4661.
Mehmed Süreyya (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî IV. İstanbul: Matbaa-i Âmire. 599.
Özcan, Abdülkadir (hzl. ) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi, Vekayiü’l-Fuzelâ. Şakayık-ı Numaniye ve Zeyilleri 5 C. Çağrı Yay. İstanbul. C. 4/588.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAKYayın Tarihi: 14.06.2014Güncelleme Tarihi: 12.11.2020Eserlerinden Örnekler
O şûh-ı ser-keşi bana yâr olur sandım
O âhu-beççe-i vahşî şikâr olur sandım
Yem-i belâya düşürdüm dirîg fülk-i dili
Biraz müsâ'ade-i rûzgâr olur sandım
Hayâl-i kaddini etdim derûnda perverde
O nahl-ı ar‘arı ben meyvedâr olur sandım
(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.). (2001). Tuhfe-i Nâilî, Mehmet Nail Tuman. Ankara: Bizim Büro Yay. II/1137.)
Uşşakî-zade Seyyid Efendi’nin gazeline bir naziresi:
Perîşânlıgımı baştan başa ben yâre gösterdim
Velî tîg-i elemle şâneveş sad-pâre gösterdim
Sipâh-i hattı mülk-i hüsnüne kasdetdiğin gördüm
Çü mir’ât-i Sikender dilde aks-i yâre gösterdim
Yed-i kudretle yakdım sînem üzre dâg-ı hasretler
Bu şeb ol mâh-rûya seb’a-i seyyâre gösterdim
Uçurdu murg-ı aklın gülsitânda gördügü demde
O gül-ruhsârı bir kez andelîb-i zâre gösterdim
Kenâr-ı bezm-i meyde çeşm-i mest-i yâr ey Vâsıf
Şüküfte nergisâsâ âşık-ı bîmâra gösterdim
(Erdem, Sadık (1985). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı. Ankara: AKM Yay. 279.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 14.06.2014Güncelleme Tarihi: 12.11.2020Eserlerinden Örnekler
O şûh-ı ser-keşi bana yâr olur sandım
O âhu-beççe-i vahşî şikâr olur sandım
Yem-i belâya düşürdüm dirîg fülk-i dili
Biraz müsâ'ade-i rûzgâr olur sandım
Hayâl-i kaddini etdim derûnda perverde
O nahl-ı ar‘arı ben meyvedâr olur sandım
(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.). (2001). Tuhfe-i Nâilî, Mehmet Nail Tuman. Ankara: Bizim Büro Yay. II/1137.)
Uşşakî-zade Seyyid Efendi’nin gazeline bir naziresi:
Perîşânlıgımı baştan başa ben yâre gösterdim
Velî tîg-i elemle şâneveş sad-pâre gösterdim
Sipâh-i hattı mülk-i hüsnüne kasdetdiğin gördüm
Çü mir’ât-i Sikender dilde aks-i yâre gösterdim
Yed-i kudretle yakdım sînem üzre dâg-ı hasretler
Bu şeb ol mâh-rûya seb’a-i seyyâre gösterdim
Uçurdu murg-ı aklın gülsitânda gördügü demde
O gül-ruhsârı bir kez andelîb-i zâre gösterdim
Kenâr-ı bezm-i meyde çeşm-i mest-i yâr ey Vâsıf
Şüküfte nergisâsâ âşık-ı bîmâra gösterdim
(Erdem, Sadık (1985). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı. Ankara: AKM Yay. 279.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 12.11.2020Eserlerinden Örnekler
O şûh-ı ser-keşi bana yâr olur sandım
O âhu-beççe-i vahşî şikâr olur sandım
Yem-i belâya düşürdüm dirîg fülk-i dili
Biraz müsâ'ade-i rûzgâr olur sandım
Hayâl-i kaddini etdim derûnda perverde
O nahl-ı ar‘arı ben meyvedâr olur sandım
(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.). (2001). Tuhfe-i Nâilî, Mehmet Nail Tuman. Ankara: Bizim Büro Yay. II/1137.)
Uşşakî-zade Seyyid Efendi’nin gazeline bir naziresi:
Perîşânlıgımı baştan başa ben yâre gösterdim
Velî tîg-i elemle şâneveş sad-pâre gösterdim
Sipâh-i hattı mülk-i hüsnüne kasdetdiğin gördüm
Çü mir’ât-i Sikender dilde aks-i yâre gösterdim
Yed-i kudretle yakdım sînem üzre dâg-ı hasretler
Bu şeb ol mâh-rûya seb’a-i seyyâre gösterdim
Uçurdu murg-ı aklın gülsitânda gördügü demde
O gül-ruhsârı bir kez andelîb-i zâre gösterdim
Kenâr-ı bezm-i meyde çeşm-i mest-i yâr ey Vâsıf
Şüküfte nergisâsâ âşık-ı bîmâra gösterdim
(Erdem, Sadık (1985). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı. Ankara: AKM Yay. 279.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
O şûh-ı ser-keşi bana yâr olur sandım
O âhu-beççe-i vahşî şikâr olur sandım
Yem-i belâya düşürdüm dirîg fülk-i dili
Biraz müsâ'ade-i rûzgâr olur sandım
Hayâl-i kaddini etdim derûnda perverde
O nahl-ı ar‘arı ben meyvedâr olur sandım
(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.). (2001). Tuhfe-i Nâilî, Mehmet Nail Tuman. Ankara: Bizim Büro Yay. II/1137.)
Uşşakî-zade Seyyid Efendi’nin gazeline bir naziresi:
Perîşânlıgımı baştan başa ben yâre gösterdim
Velî tîg-i elemle şâneveş sad-pâre gösterdim
Sipâh-i hattı mülk-i hüsnüne kasdetdiğin gördüm
Çü mir’ât-i Sikender dilde aks-i yâre gösterdim
Yed-i kudretle yakdım sînem üzre dâg-ı hasretler
Bu şeb ol mâh-rûya seb’a-i seyyâre gösterdim
Uçurdu murg-ı aklın gülsitânda gördügü demde
O gül-ruhsârı bir kez andelîb-i zâre gösterdim
Kenâr-ı bezm-i meyde çeşm-i mest-i yâr ey Vâsıf
Şüküfte nergisâsâ âşık-ı bîmâra gösterdim
(Erdem, Sadık (1985). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı. Ankara: AKM Yay. 279.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Jale Sancak | d. 3 Aralık 1958 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Yusuf Ziya Ortaç | d. 23 Ocak 1895 - ö. 11 Mart 1967 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Alper Uygur | d. 15 Ocak 1956 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Jale Sancak | d. 3 Aralık 1958 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Yusuf Ziya Ortaç | d. 23 Ocak 1895 - ö. 11 Mart 1967 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Alper Uygur | d. 15 Ocak 1956 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Jale Sancak | d. 3 Aralık 1958 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Yusuf Ziya Ortaç | d. 23 Ocak 1895 - ö. 11 Mart 1967 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Alper Uygur | d. 15 Ocak 1956 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Jale Sancak | d. 3 Aralık 1958 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Yusuf Ziya Ortaç | d. 23 Ocak 1895 - ö. 11 Mart 1967 | Meslek | Görüntüle |
12 | Alper Uygur | d. 15 Ocak 1956 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Jale Sancak | d. 3 Aralık 1958 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Yusuf Ziya Ortaç | d. 23 Ocak 1895 - ö. 11 Mart 1967 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Alper Uygur | d. 15 Ocak 1956 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Jale Sancak | d. 3 Aralık 1958 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Yusuf Ziya Ortaç | d. 23 Ocak 1895 - ö. 11 Mart 1967 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Alper Uygur | d. 15 Ocak 1956 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |