Madde Detay

İstanbul’da doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı Mehmed’dir. Bayezid Câmii şeyhi olan Osman Efendi’nin oğlu olduğundan Osmanzâde/Şeyhzâde Mehmed Yümnî Efendi olarak tanındı. Yümnî, Tuhfe-i Nâilî (Kurnaz ve Tatçı 2001: 70)’nin şairler dizininde Yahya olarak yazılmıştır. Medrese öğrenimi gördü. 1119/1707-08 yılında Şeyhülislâm Ebezâde’den mülâzım oldu. Yenişehirli Abdullah Efendi’nin mektupçuluğuna getirildi. Muharrem 1130/1717-18 yılında haric medreselerinde müderrisliğe başladı. 1137/1724-25 yılında Papasoğlu Ahmet Paşa Medresesi, sonra da Hacı Hasanzâde Medresesi’ne atandı. Rebiyülâhır 1141/Kasım-Aralık 1728’de Sahn-ı Seman’dan birinde, Şevval 1141/Nisan-Mayıs 1729’da ibtida altmışlıdan bir medresede, 4 Şevval 1146/10 Mart 1734’te Haseki Sultan Medresesi’nde görevlendirildi. Süleymaniye medreselerinden birinde de müderrislik yaptıktan sonra 1152/1739-40 yılında Yenişehir kadısı oldu. Aynı yıl içinde bu görevde iken vefat etti.

Râmiz (Erdem 1994: 282)’e göre ilmiyle tanınmaktaydı; şiir ve inşada mahirdi; talik hattı güzel, usta bir şairdi. Eserlerine dair bir bilgi bulunmamaktadır. Salim (İnce 2005: 710-711), Râmiz (Erdem 1994: 282-283) ve Esad (Oğraş 2001: 193-194) tezkirelerinde şiirlerinden örnekler bulunmaktadır. 

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 5. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 1703.

Cunbur, Müjgân (2007). “Yümnî”. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 8. Ankara: AKM Yay. 687.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 281-282.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 709-711.

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 539.

Kurnaz, Cemâl, M. Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 70, 1225.

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Esad Mehmed Efendi ve Bağçe-i Safâ-Endûz’u İnceleme-Metin. Burdur: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10734,bahcepdf.pdf?0 [erişim tarihi: 03.06.2014]. 192-193.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1998). “Yümnî Mehmed Efendi (Şeyhzâde)”. C. 8. İstanbul: Dergâh Yay. 627.

Gazel

Çün kim hevâ-yı aşk u mahabbet serindedir

Dil düşse hâk-i kûyına yârin yerindedir

Hâl-i gam-ı mahabbeti bizden edin su’âl

Menzilgeh-i safâda gönül kişverindedir

Seyr et izâr-ı dil-beri anda cihân cihân

Âlem bu bezmin âyîne-i sâgarındadır

Yüz sür gubâr-ı kûy-ı dil-ârâya kim devâ

Çeşm-i alîle sürme-i hâk-i derindedir

Âlem yıkılsa hâtırına gelmeye gubâr

Reşkim bu deyr-i köhnede Yümnî o rindedir

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 709-711.)