ZİHNÎ, Mehmed Zihnî Efendi

(d. ?/? - ö. 1080/1699)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Kaynaklarda hayatına dair fazla bilgi bulunmamaktadır. Bilgi bulunan kaynaklarda da Halepli olduğu ve Yenişehir Fenârî kadılığı yaptığı yazılmaktır . Safâyî (Çapan 2005: 198)’de İstanbullu olduğu belirtilmiştir. Ancak hayatına dair bilgi bulunan diğer kaynaklar, Halebli olduğu hususunda görüş birliğindedirler. Asıl adı Mehmed’dir ve Mehmed Zihnî Efendi olarak tanınmıştır. Medrese öğrenimi görmüştür. Anadolu’da bazı kasabalarda kadılık yapmıştır. Yenişehir’de Bâb Nâibi iken 1080/1669’da ölmüştür. (Çapan 2005: 198-199). Mezarı Yenişehir Fenar’dadır (Kurnaz, M. Tatçı: 2001: 290).

Şiirlerinde Zihnî mahlasını kullanan şairin eserlerine dair bir bilgi sahibi değiliz. Sadece asrın şairlerinden olduğu belirtilmektedir (Çapan 2005: 199; Akbayar 1996: 1714).

Kaynakça

Abdülkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdetü’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî, C. 5. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 1714.

Cunbur, Müjgân (2007). “Zihnî”. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 8. Ankara: AKM Yay. 728.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî, İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kurnaz, Cemâl ve M. Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri, C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 290.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakaik-ı Nu’mâniye ve Zeyilleri-Vekâyiü’l-Fudalâ-I. İstanbul: Çağrı Yay. 667.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1998). C. 8. “Zihnî Mehmed Efendi (Halepli)”. İstanbul: Dergâh Yay. 657.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 15.02.2014
Güncelleme Tarihi: 21.11.2020

Eserlerinden Örnekler

(Gazel)

Şevk-i ruhunla âhını dil kim kemend ider

Bâm-ı felekde âhu-yı hurşîdi bend ider

Olsun fütâde kadd-i bâlâya var ise

‘Uşşâk içinde himmetini ser-bülend ider

Hindû-yı hâlî ki âteş-i ruhsârı üzredür

Cân u dilini ‘âşık-ı zârun sipend ister

Zâhid olursa beste-i zünnâr-ı zülf-i yâr

Pîş-i sanemde secde-i kâfir pesend ister

(Abdülkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdetü’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 83-84.)

Beyt

Dilâ sabr et sakın dûr olma yârün âsitânından

Düşürmez murg-ı zîrek-peççe kendin âşiyânından

(Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakaik-ı Nu’mâniye ve Zeyilleri-Vekâyiü’l-Fudalâ-I. İstanbul: Çağrı Yay. 667.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1FETHÎ, Fethullah Çelebid. ? - ö. 1694-95Doğum YeriGörüntüle
2AHMED, Ahmed Efendid. ? - ö. 1582Doğum YeriGörüntüle
3ŞEVKÎ, Sâhib-zâde Ahmed Çelebid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4FETHÎ, Fethullah Çelebid. ? - ö. 1694-95Doğum YılıGörüntüle
5AHMED, Ahmed Efendid. ? - ö. 1582Doğum YılıGörüntüle
6ŞEVKÎ, Sâhib-zâde Ahmed Çelebid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7FETHÎ, Fethullah Çelebid. ? - ö. 1694-95Ölüm YılıGörüntüle
8AHMED, Ahmed Efendid. ? - ö. 1582Ölüm YılıGörüntüle
9ŞEVKÎ, Sâhib-zâde Ahmed Çelebid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10FETHÎ, Fethullah Çelebid. ? - ö. 1694-95MeslekGörüntüle
11AHMED, Ahmed Efendid. ? - ö. 1582MeslekGörüntüle
12ŞEVKÎ, Sâhib-zâde Ahmed Çelebid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13FETHÎ, Fethullah Çelebid. ? - ö. 1694-95Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14AHMED, Ahmed Efendid. ? - ö. 1582Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ŞEVKÎ, Sâhib-zâde Ahmed Çelebid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16FETHÎ, Fethullah Çelebid. ? - ö. 1694-95Madde AdıGörüntüle
17AHMED, Ahmed Efendid. ? - ö. 1582Madde AdıGörüntüle
18ŞEVKÎ, Sâhib-zâde Ahmed Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle