Madde Detay
ZİHNÎ, Sâlih Zihni Efendi
(d. ?/? - ö. 14 Recep 1092/30 Temmuz 1681)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbullu Tâcir Mustafa Efendi’nin oğludur. Doğum tarihi bilinmemektedir. Çeşitli medreselerde öğrenim görerek devrin önemli âlimlerinden A’rec Mustafa Efendi'den dersler almıştır. Ders-i Âm Sâlih Efendi olarak tanınmıştır. Bu unvanla Sultan Mehmed Han ve Dâver Paşa camilerinde, Yûsuf Paşa mescidinde ders-i âmlık/câmi hocalığı yapmıştır. Muharrem 1082/Mayıs 1671’de Sadi Efendi, Muharrem 1083/Mayıs 1672’de Abdulhalim, Ramazan 1085/Kasım 1674’te Şeyhülislâm Zekeriyâ Efendi, Şaban 1087/Ekim 1676’da Rüstem Paşa, Şaban 1089/Eylül 1678’de Sahn medreselerinden birine müderris olarak atanmıştır. Son görevi Muharrem 1091/Şubat 1680’de atandığı Âyişe Sultan Medresesi müderrisliğidir. Bu görevde iken yakalandığı hastalıktan kurtulamamış ve 14 Recep 1092/30 Temmuz 1681’de ölmüştür. Mezarı Edirnekapı’sı haricinde Emir Buhârî Zaviyesi civarındadır. Ölümüne öğrencilerinden Şeyh Himmet Efendizâde Abdullah Efendi “Kad mâte üstâdü’l-küll” ibaresini ve Nâzım Mehmed Efendi ise “Sâlih’i Rabb’im ide medrese-ârâ-yı na’îm” mısraını tarih düşürmüşlerdir (Özcan 1989: 482-483; Kurnaz, M. Tatçı 2001: 290-291; Ünver 2007: 728).
Sâlih Zihnî Efendi; ilmi, bilgi ve becerisiyle tanınmış bir müderristir. Hazır cevap, sert mizaçlı ve keskin dillidir. Vermiş olduğu derslerle ilgili yazıları vardır. Şiirlerinde Zihnî mahlasını kullanmıştır. Şiirleri cezbedicidir (Özcan 1989: 483).
Kaynakça
Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. V. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 1475.
Kurnaz, Cemâl ve M. Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri, C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 290-291.
Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakaik-ı Nu’mâniye ve Zeyilleri-Vekâyiü’l-Fudalâ-I. İstanbul: Çağrı Yay. 482-483.
Ünver, Niyazi (2007). “Zihnî”. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 8. Ankara: AKM Yay. 728.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİKYayın Tarihi: 15.02.2014Güncelleme Tarihi: 21.11.2020Eserlerinden Örnekler
Cây-ı râhat gûşe-i ebrû-yı yâr olmış bana
Ol sebebden sîne-i gam dâgdâr olmış bana
Mahz-ı nûr iken cemâl-i âfitâb-ı tal’atı
Hayretüm oldur kim ol âsâr-ı nâr olmış bana
Rahne-dârum kehkeşân pây-ı felekden Zihniyâ
Hayret efendi gam-ı dil-ber medâr olmış bana
(Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakaik-ı Nu’mâniye ve Zeyilleri-Vekâyiü’l-Fudalâ-I. İstanbul: Çağrı Yay. 483.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 15.02.2014Güncelleme Tarihi: 21.11.2020Eserlerinden Örnekler
Cây-ı râhat gûşe-i ebrû-yı yâr olmış bana
Ol sebebden sîne-i gam dâgdâr olmış bana
Mahz-ı nûr iken cemâl-i âfitâb-ı tal’atı
Hayretüm oldur kim ol âsâr-ı nâr olmış bana
Rahne-dârum kehkeşân pây-ı felekden Zihniyâ
Hayret efendi gam-ı dil-ber medâr olmış bana
(Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakaik-ı Nu’mâniye ve Zeyilleri-Vekâyiü’l-Fudalâ-I. İstanbul: Çağrı Yay. 483.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 21.11.2020Eserlerinden Örnekler
Cây-ı râhat gûşe-i ebrû-yı yâr olmış bana
Ol sebebden sîne-i gam dâgdâr olmış bana
Mahz-ı nûr iken cemâl-i âfitâb-ı tal’atı
Hayretüm oldur kim ol âsâr-ı nâr olmış bana
Rahne-dârum kehkeşân pây-ı felekden Zihniyâ
Hayret efendi gam-ı dil-ber medâr olmış bana
(Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakaik-ı Nu’mâniye ve Zeyilleri-Vekâyiü’l-Fudalâ-I. İstanbul: Çağrı Yay. 483.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Cây-ı râhat gûşe-i ebrû-yı yâr olmış bana
Ol sebebden sîne-i gam dâgdâr olmış bana
Mahz-ı nûr iken cemâl-i âfitâb-ı tal’atı
Hayretüm oldur kim ol âsâr-ı nâr olmış bana
Rahne-dârum kehkeşân pây-ı felekden Zihniyâ
Hayret efendi gam-ı dil-ber medâr olmış bana
(Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakaik-ı Nu’mâniye ve Zeyilleri-Vekâyiü’l-Fudalâ-I. İstanbul: Çağrı Yay. 483.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | EMİN KÖSESİ YAHYA, Yahya Efendi | d. 1487 - ö. 1560 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Ziya Hanhan | d. 27 Mayıs 1906 - ö. 26 Temmuz 1977 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | KÂMİL, Cerrâh Kâmil Efendi | d. 1819 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | EMİN KÖSESİ YAHYA, Yahya Efendi | d. 1487 - ö. 1560 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ziya Hanhan | d. 27 Mayıs 1906 - ö. 26 Temmuz 1977 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | KÂMİL, Cerrâh Kâmil Efendi | d. 1819 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | EMİN KÖSESİ YAHYA, Yahya Efendi | d. 1487 - ö. 1560 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Ziya Hanhan | d. 27 Mayıs 1906 - ö. 26 Temmuz 1977 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | KÂMİL, Cerrâh Kâmil Efendi | d. 1819 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | EMİN KÖSESİ YAHYA, Yahya Efendi | d. 1487 - ö. 1560 | Meslek | Görüntüle |
11 | Ziya Hanhan | d. 27 Mayıs 1906 - ö. 26 Temmuz 1977 | Meslek | Görüntüle |
12 | KÂMİL, Cerrâh Kâmil Efendi | d. 1819 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | EMİN KÖSESİ YAHYA, Yahya Efendi | d. 1487 - ö. 1560 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Ziya Hanhan | d. 27 Mayıs 1906 - ö. 26 Temmuz 1977 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | KÂMİL, Cerrâh Kâmil Efendi | d. 1819 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | EMİN KÖSESİ YAHYA, Yahya Efendi | d. 1487 - ö. 1560 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Ziya Hanhan | d. 27 Mayıs 1906 - ö. 26 Temmuz 1977 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | KÂMİL, Cerrâh Kâmil Efendi | d. 1819 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |