Abdülaziz Halis Çıkıntaş

Hâlis
(d. 1867 / ö. 6 Şubat 1935)
Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl Adı Abdülaziz’dir. Şiirlerinde Hâlis mahlasını kullandı. Diyarbakır’da doğdu. Abdülhamid Niyazi Çıkıntaş’ın küçük kardeşidir. Diyarbakır ve İstanbul’daki kesintili öğrenim yıllarının ardından 1890-1909 yılları arasında muhtelif kaza ve sancaklarda nâiplik görevlerinde bulundu. 31 Mart Vak’ası’nı müteakip, Erganimadeni sancağı nâibiyken İttihatçılar tarafından irtica suçlamasıyla önce Rodos’a, ardından Sinop’a sürüldü. 1914’te Birinci Dünya Savaşı nedeniyle çıkarılan genel aftan yararlanarak önce İstanbul’a, sonra Diyarbakır’a gitti. İttihatçıların iktidardan düşmesiyle, abisinin siyasi nüfuzundan yararlanarak sırasıyla Savur, Çermik ve Derik kaymakam vekilliği görevlerine tayin edildi. Malatya Asliye Mahkemesi üyeliği görevinden 1927’de emekli oldu. 6 Şubat 1935'te vefat eden şair, Mardinkapı mezarlığına defnedildi.

HâltercümesindeTürkçe ve Arapçaya hâkim olduğunu, Kürtçeyi ise Türkçeye mealen manzum çeviriler yapacak kadar bildiğini belirten Çıkıntaş, Tuhfetü’l-Kuds adında basılmamış bir eseri bulunduğundan da söz eder. Daha çok hicviyyeleri ile tanınan şairin, şiir ve inşâ alanında takdire şayan bir yeteneğe ve dil becerisine sahip olduğu kaynaklar tarafından aktarılmaktadır (Beysanoğlu 1997: 242). Dîvânçe’si ve Mem u Zîn tercümesi bulunmaktadır. Şevket Beysanoğlu (1997: 242), Çıkıntaş’ın tercümesinin Türkçe’de yapılmış ikinci Mem u Zîn tercümesi olduğunu elindeki kaynaklara dayandırarak belirtir. 131 sahife ve 58 bahisten oluşan tercümenin mukaddimesinde kaynak eserin yazarı, konusu ve tercüme usulü hakkında bilgiler verilmiştir.

Kaynakça

Beysanoğlu, Şevket (2003). Anıtları ve Kitabeleri ile Diyarbakır Tarihi. Diyarbakır: Diyarbakır B.B. Yay.

Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları. Ankara: San Matbaası.

Işık, İhsan (2013). Diyarbakır Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: Elvan Yayınları.

Işık, İhsan (2006). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, C. 3. Ankara: Elvan Yay.

Şanlı, Bilal (2013). Osmanlı Dönemi Diyarbakırlı Divân Şairleri. Yüksek Lisans Tezi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA KARADENİZ
Yayın Tarihi: 29.03.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Dîvânçe- / --Şiir
Mem u Zîn Tercümesi- / -1906Çeviri
Tuhfetü'l-Kuds- / --Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Bekir Sıtkı Ocakd. 1885 - ö. 11 Ocak 1936Doğum YeriGörüntüle
2İBRÂHÎM, Diyarbakırlıd. ? - ö. 1839Doğum YeriGörüntüle
3EMÎRÎ, Seyyid Mehmed Emîrî Çelebid. 1625-26 - ö. 29 Nisan 1725Doğum YeriGörüntüle
4CEMÂL, Yûsuf Cemâl Molla Beyd. 1867 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Hüseyin Suat Yalçınd. 1284 (1867) - ö. 21 Mart 1942Doğum YılıGörüntüle
6ŞEMSÎ, Mehmed Şemseddin Ulusoyd. 1867 - ö. 1936Doğum YılıGörüntüle
7SÂKİNE HATUN, Sakine Bacıd. 1840 - ö. 1935?Ölüm YılıGörüntüle
8SEFİLÎ/HABİLÎ/LÜTFÎ, Habil Öztürkd. 1865? - ö. 1935Ölüm YılıGörüntüle
9SIRRI BABA, Hüseyind. 1865 - ö. 1935Ölüm YılıGörüntüle
10Kaan İnced. 02 Şubat 1971 - ö. 11 Ağustos 1992MeslekGörüntüle
11Todur Zanetd. 14 Haziran 1958 - ö. ?MeslekGörüntüle
12NAKİYYE, Hadîce Nakiyye Hanım, Nakiyye Hanımd. 1845-46 - ö. 1899MeslekGörüntüle
13Abdullah Sabrid. 1 Temmuz 1867 - ö. 21 Temmuz 1939Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Muhiddin Raif Yengind. 1880 - ö. 30 Aralık 1955Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Akın Tahir Karauğuzd. 1898 - ö. 4 Haziran 1982Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Asım Bezircid. 1927/8 - ö. 2 Temmuz 1993Madde AdıGörüntüle
17HALİS/BİÇARE HALİS/SEFİL HALİS, Halis Ekicid. 1941 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18HALİSd. 1819 - ö. 1881Madde AdıGörüntüle