Yusuf Mardin

Yusuf S. Mardin, Yusuf Sıtkı Mardin, Garip Mustafa
(d. 16 Mart 1916 / ö. 6 Ocak 1995)
Şair, Yazar, Öğretmen, Milletvekili, Avukat, Basın Danışmanı, Basın Ataşesi
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Tam adı Yusuf Sıtkı Mardin'dir. Dedesi Necmettin Kocataş, zamanın ünlü bilginlerinden Şeyhülislam Turşucuzâde Ahmet Muhtar Efendi'nin oğludur. Necmeddin Kocataş'ın da dedesi Safranbolulu Bahaeddin Zâde Hacı Mehmet Efendi'nin oğlu Turşucular Kethüdası İbrahim Ağa'dır.

Yusuf Sıtkı Mardin, Hukukçu Ali Zeynel Abidin (Ebül'ula Mardin) Bey ile Fatma Bedrünisa Hanım'ın oğlu olarak İstanbul'da doğdu. Çocukluğunun ilk yıllarını Sultanahmet’te geçiren Mardin, dedesi Necmettin Kocataş'ın Sarıyer’de büyük bir yalı almasından sonra bu yalıya yerleşmiş; çocukluk ve gençlik yıllarını burada geçirmiştir (Mardin 1988: 17). Beyazıt Fevziye Okulu'nda başladığı ilköğrenimine Kayalar İlkokulu'nda, daha sonra Şişli Terakki Lisesinde devam etmiş, yatılı okuduğu Robert Koleji'nden mezun olmuştur (1936). 1940'ta İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Aylık fikir ve sanat dergisi Yücel'in kurucuları arasında yer aldı (1935). Bir süre turistik Boğaziçi dergisini çıkardı. 1941 yılında Seniha Hanım'la evlendi, bu evlilikten Zerrin ve Ebülula Muti adlı iki çocukları dünyaya geldi.

Robert Kolej'de öğretmen, genel sekreter ve hukuk danışmanı olarak görev aldı. Bu arada İstanbul şehir meclisi üyeliğine seçildi. 1949 ara seçimlerinde Mardin milletvekili olarak TBMM'ye girdi. Bir süre serbest avukatlık yaptı. Türk Eğitim Derneği Yenişehir Lisesi'nin Ankara Koleji hâline getirilmesi planını hazırladı ve kolejin eğitim danışmanlığını yürüttü. 1957'de Londra basın ataşeliğine atandı. Daha sonra Ankara'da turizm müdürlüğü yaptı. Londra Turizm ve Tanıtma Bürosu müdürlüğüne, 1969'da Washington Büyükelçiliği basın danışmanlığına atandı. 1970-72 yılları arasında Ankara'da genel müdür danışmanlığı ve yardımcılığı, üç ay da genel müdür vekilliği yaptı. Son görevi olan Bonn basın danışmanlığını iki yıl yürüttükten sonra kendi isteğiyle emekliye ayrıldı (1975). Emekliye ayrıldıktan sonra yaşamını Londra'da sürdürdü, oradaki enstitülerde Türkçe dersleri verdi. İyi derecede İngilizce ve Fransızca bilen Yusuf Sıtkı Mardin, geçirdiği kalp krizi neticesinde Londra'da öldü.

Yücel, Çınaraltı, Boğaziçi, Hisar, Dolunay dergilerinde şiirleri çıkan Yusuf Sıtkı Mardin, ilk şiir kitabı Bir Ad Bulamadım'ı 1934 yılında henüz 18 yaşında iken yayımlamıştır. Şair, daha sonra şiirlerini Mezar Taşları (1946), İki Damla Yaş (1947), Üç Yaprak (1948), Bir Semtini Sevmek (1972), Sonelerle Seneler (1981) adlı kitaplarında bir araya getirmiştir. Şiirlerinde yalnızlık, karamsarlık, aşk, geçmişe özlem, hüzün, tarih, ölüm, kader, İstanbul gibi temalara yoğunlaşan şairin çoğu şiirini aruz ölçüsüyle yazdığı, bazı şiirlerinde ise hece ölçüsünü ve serbest ölçüyü, "sone" ve "rondeau" nazım şekillerini kullandığı görülmektedir.

Bütün şiirlerinde "gelenekçi şiiri" savunduğu, ses ve ahenge önem veren "saf şiir"in peşinde olduğu söylenebilir. Aruzla şiir yazması, tarihine ve köklerine sıkı sıkıya bağlı olması, şiirlerinde sözcük seçiminde titiz olması ve ahenge önem vermesi gibi yönleriyle Yahya Kemal’i kendisine örnek almıştır. Yahya Kemal'le görüşüp, şiirleri hakkında fikrini alma imkânı da bulmuştur (Mardin 1988: 250-259).

Sade bir Türkçe ile kaleme aldığı şiirlerle dikkat çeken Yusuf Mardin, hatıralarını Kocataş Yalısı Anılarım (1988) adıyla kitaplaştırmıştır. Türkçeden İngilizceye, İngilizceden Türkçeye çeşitli çeviriler yayımlayan şair, Namık Kemal'in Londra Yılları (1974), Abdülhak Hâmid'in Londra'sı (1976) ve Şair Şeref Hanım (1994) adlı inceleme kitaplarına da imza atmış, antolojiler neşretmiştir.

Kaynakça

Erdoğan, Elif (2012). Yusuf Sıtkı Mardin'in Hayat ve Eserleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Mardin, Yusuf (1981). Sonelerle Seneler. Ankara: Ajans Türk Matbaası.

Mardin, Yusuf (1988). Kocataş Yalısı Anılarım. İstanbul: Güryay Matbaacılık.

Necatigil, Behçet (1999). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. Baskı). İstanbul: Varlık Yay. s. 245.

Sönmez, Nejat (1947). "Yusuf Mardin ve Şiirleri". Yücel. C. 12. S. 139. s.161-163.

Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2002). "Yusuf Mardin Maddesi". Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay. C. 6. s. 145-146.

Yalçın, Murat (Ed., 2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (3. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yay. C. 2. s. 698.

Yazar, Mehmet Behçet (22.10.1940). "Yusuf Sıtkı Mardin". Yedigün. C. 16. S. 398. s.11.

Yıldırım, Sema; Zeynel, Behçet Kemal (2010). TBMM Albümü 1920-2010. Ankara: TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yay. C. 1. s. 492.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. NECATİ TONGA
Yayın Tarihi: 17.07.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Bir Ad BulamadımŞirketi Mürettibiye Matbaası / İstanbul1934Şiir
Romeo ve JulietMEB Yay. / Ankara1945Çeviri
Mezar TaşlarıNebioğlu Yay. / İstanbul1946Şiir
İki Damla YaşYücel Yayınevi / İstanbul1947Şiir
Üç YaprakÇiturus Matbaası / İstanbul1948Şiir
Colloquial TurkishRoutledge and Kegan Paul Yay. / Londra1961Diğer
Turkish Phrase BookRoutledge and Kegan Paul Yay. / Londra1970Diğer
Bir Semtini SevmekAjans Türk Matbaası / Ankara1972Şiir
Namık Kemal'in Londra YıllarıMilliyet Yay. / İstanbul1974Araştırma
Abdülhak Hâmid'in Londra'sıİş Bankası Kültür Yay / İstanbul1976Araştırma
Sonelerle SenelerAjans Türk Yay. / Ankara1981Şiir
Kocataş Yalısı AnılarımGüryay Matbaacılık / İstanbul1988Hatıra
The Pocket Book of Twentieth Century Turkish PoetryKültür Bakanlığı Yay. / Ankara1990Antoloji
Şair Şeref HanımKültür Bakanlığı Yay. / Ankara1994İnceleme
Bosphorus Through The AgesKültür Bakanlığı Yay. / Ankara1995İnceleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Nedim Ertürkd. 1923 - ö. 1984Doğum YeriGörüntüle
2VAHÎD/ RESMÎ, Vahîd Mehmed Efendid. ? - ö. Ağustos 1677Doğum YeriGörüntüle
3NEDÎM-İ KADÎM, Mehmedd. ? - ö. 1670Doğum YeriGörüntüle
4TAVLUSUNLU HİCRANÎ, Mehmet Selim Karacad. 1916 - ö. 12.07.1984Doğum YılıGörüntüle
5MUHAMMET HÜSEYİN KEYANÎ KAŞKAYÎd. 1916 - ö. 17.04.2009Doğum YılıGörüntüle
6İffet Evind. 1916 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ALİ FEYZULLAHÎ VAHİDd. 1899 - ö. 06.05.1995Ölüm YılıGörüntüle
8İSLAM, İslam Erdenerd. 1921 - ö. 25.11.1995Ölüm YılıGörüntüle
9HASAN ÖZCANd. 1913 - ö. 23.01.1995Ölüm YılıGörüntüle
10Tevfik Tanyolaçd. 1897 - ö. 1975MeslekGörüntüle
11Emine Semiyed. 28 Mart 1864 - ö. 1944MeslekGörüntüle
12Şaban Abakd. 01 Mart 1966 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Süleyman Akbulutd. 1970 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Edip Gönençd. 14 Ocak 1953 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Mustafa Armağand. 24 Şubat 1961 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SİPAHÎ /SİYAHÎ, Mustafad. ? - ö. 1651-52Madde AdıGörüntüle
17TÂLİB, Seyyid Mustafa Tâlib Efendid. 1788 - ö. 1853Madde AdıGörüntüle
18BEHCET, Ser-etibba Mustafa Behcet Efendid. 1774-75 - ö. 1833-34Madde AdıGörüntüle