Madde Detay
Can Akengin
A. Melih, Projektör
(d. 1892 / ö. 31 Ağustos 1942)
Şair, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Ömer Avni'dir. Bazı yazılarında "A. Melih" ve "Projektör" imzalarını da kullandı. Can Akengin, 1892 yılında Giresun'un Sultan Selim Mahallesi'nde doğdu. İlkokulu Kapukahve İptidaisinde okudu. Trabzon İdadisi'nde başladığı lise öğrenimini İstanbul'da tamamladı (1908). Bir yıl Edebiyat Fakültesi'nde okudu (1912), buradaki eğitimini I. Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine yarıda bıraktı, yedek subay olarak askere alındı (1914). Askerlik dönüşü edebiyat ve tiyatro çevrelerinin içinde yer aldı. Bursa'ya gitti, akrabalarının bulunduğu bu şehirde 1919 yılına kadar yaşadı. 1919 yılında memleketi Giresun'a döndü ve ömrünün geri kalan kısmını bu şehirde sürdürdü. Tedavi için gittiği İstanbul'da öldü, naaşı Giresun'da Yeni Mezarlık'a defnedildi.
Can Akengin, 1910 yılında Giresun ve Karadeniz adlı yerel gazetelerde yazdığı şiir ve düzyazılar ile edebiyat hayatına adım attı. Yerel lehçeyle bezenmiş şiirleriyle bir "Karadeniz şairi" olarak tanındı. Servet-i Fünun ve Milli Edebiyat dönemlerinin izlerini taşıyan ve sağlam bir edebi tekniğe sahip olan şiir ve yazılarındaki üslup rahatlığıyla dikkat çekti.
Akengin, hemen bütün şiirlerinde hece ölçüsüne ve uyağa sıkı sıkıya bağlı kalmıştır. Ölümünden birkaç yıl sonra Giresun'a gelip onun şiirleriyle tanışan Behçet Necatigil şair hakkında şu değerlendirmede bulunur: "Can, kafiye ve vezin düşkünlüğünden kurtulsaydı bugünkü şiirimizin tabii deyişine yaklaşacaktı diyebilirim. Can, bir bakıma devrinin tesirine esir kalmış, ruhunun hürriyetine serbest ifadeyi reva görmemiştir. [...] Nesirleri içinde Servetifünuncuların, hele Halit Ziya ve Mehmet Rauf edasıyla yazılmış bir hayli yazı mevcut. Ahmet Rasim'deki münakkahiyet ve enstantaneciliği kendi intibaklarına kuvvetle tatbik etmiş olan Can'ın hususi nesri, kendini asıl böyle yerli yazılarda belli ediyor." (Necatigil, 2016: 71-76).
Kaynakça
Aldan, Mehmet (1986). "Giresunlu Şair Can Akengin", Kemalist Ülkü, C.18 , S. 207, ss. 27-30.
İmzasız (1971)."Bir İçli Şair Can Akengin", Halkevleri Dergisi, C. 5 , S. 56, ss. 10-11.
Musaoğlu, Refik (1945). "Can Akengin 1892-1942", Kaynak, S.150, ss. 460-461.
Necatigil, Behçet (1999), Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, 18. Baskı, s. 27, İstanbul: Varlık Yay.
Necatigil, Behçet (2016). Düzyazılar 1. 3. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Yalçın, Murat (Ed., 2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, 3. Baskı, C.1, s. 58, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. İSMAİL ALPER KUMSARYayın Tarihi: 18.05.2018Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 18.05.2018Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Can Akengin'in Şiirleri | Yeşil Gireson Matbaası / Giresun | 1944 | Şiir |
Can Akengin'in Nesirleri | Yeşil Gireson Matbaası / Giresun | 1946 | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | FERDî | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | MECBURİ/SALİH/SALİH MECBURİ, Salih Kaya | d. 1942 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Necati Yazgan | d. 14 Mayıs 1932 - ö. 23 Eylül 2014 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ÂYET, Âyetullah Kurutluoğlu | d. 25.07.1892 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | İskender Fahrettin Sertelli | d. 1892 - ö. 29 Mayıs 1943 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Burhan Cahit Morkaya | d. 1892 - ö. 20 Ocak 1949 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Rüştü Onur | d. 3 Ağustos 1920 - ö. 2 Aralık 1942 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ZEKERRİYE HACIOĞLU SÜLEYMANOV | d. 1880 - ö. 1942 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Hüseyin Suat Yalçın | d. 1284 (1867) - ö. 21 Mart 1942 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Güzide Taranoğlu | d. 29 Ocak 1922 - ö. 30 Aralık 2013 | Meslek | Görüntüle |
11 | Hayrettin İvgin | d. 03 Mart 1943 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Solmaz Kamuran | d. 2 Mart 1954 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Sadettin Nüzhet Ergun | d. 1899/1901 - ö. 25 Nisan 1946 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Muazzez Tahsin Berkand | d. 1899 - ö. 4 Ekim 1984 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Hakkı Tarık Us | d. 1889 - ö. 21 Ekim 1956 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | EMİN CAN | d. 1942 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Bülent Özcan | d. 25 Şubat 1973 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | HÜSEYİN CAN | d. ? - ö. 1695-96 | Madde Adı | Görüntüle |