Madde Detay

Aşir Kayabaşı doğum yılı daha erken tarihlerde olsa da kimlik bilgisine göre 1956 yılında Şanlıurfa’nın (o zamanki adıyla Urfa) Kısas köyünde (bugün merkez Haliliye ilçesine bağlı mahalle) dünyaya gelmiştir. Ailesinin lakabı Aliağalar’dır. Şeyho/Şeyh Müslüm ile Fatma’nın evliliklerinden dünyaya gelen Kayabaşı, öz anneden ikisi erkek biri kız üç kardeş, üvey annesinden ise sekiz kardeşi vardır. Muharrem Ayı’nın onuncu günü doğduğu için adını Aşir olarak almıştır. İlkokulu Kısas’ta okur. Babasının memurluk görevi dolayısıyla eğitimine Urfa Siverek’te devam eder. 1972 yılında Siverek Lisesi Edebiyat Bölümü’nü birincilikle bitirir. Aynı yıl Hacettepe Üniversitesi Sosyal ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bölümü’nü kazanır. Hacettepe Üniversitesi’nde hazırladığı “Kısas Köyü’nün Toplumsal Yapısı ve Nüfus Hareketleri” adlı yüksek lisans bitirme tezi ile 1977 yılında mezun olur. Mezuniyetinin ardından 1978 yılında Urfa Kapalı ve Açık Cezaevi’ne Sosyal Hizmet Uzmanı olarak atanır. Ardından Samsun Kapalı ve Isparta Kapalı ve Açık Cezaevi’nde görev yapar. Hâlihazırda Şanlıurfa E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda çalışmaktadır (Aran 2014:55; İlhan 2019).

Küçük yaşlardan itibaren Cemlerdeki ve muhabbet meclislerindeki saz ve söz ortamından etkilenmiştir ancak hem geleneğine hem de kendisine dönük şairane farkındalık, cezaevlerindeki görevleri dolayısıyla inşa olur. Kendi ifadesiyle “diyalektik çelişki ve yaşanmış acılara ilişkin farkındalık” sonucu şiir söylemeye başlar. Aşir Kayabaşı kendi çağındaki âşıklarla birlikte meşk ortamlarında bulunmuş ve söz söylemiştir (İlhan 2019).

1976 yılında Hüsne/Hüsniye Hanım ile evlenen Kayabaşı’nın Hüseyin, Serpil, Selçuk, Sevilay Can ve Mehmet Şah adında beş çocuğu vardır (İlhan 2019).

Aşir Kayabaşı, kendisini âşık olarak değil şair olarak tanımlamaktadır. Diyalektik çelişkiler, toplumsal sorunlar, tarihi, coğrafi ve tasavvufi konularda açıklayıcı izahatlar ve vurgulamaları esas almaya çalıştığını ifade etmektedir. Şiirlerinde Kısas âşıklık geleneğinin birikiminin yanında Ahmet Arif, Orhan Veli Kanık, Ümit Yaşar Oğuzcan, Âşık Veysel ve diğer bazı isimlerden etkilenir. Şiirleri tür olarak ekseriyetle toplumsal meseleler olsa da güzellemeleri ve deyişleri de vardır. Şiirleri büyük ölçüde serbest biçimli hece ölçüsündedir (İlhan 2019).

Mahlas kullandığında Aşirî mahlasını kullanmaktadır. Alevi-Bektaşi geleneğine atıfla “Aşiri, aşirden aşure yapar/ Dağıtır canlara nur iman ile/ Kerbela’da Şah Hüseyin aşkına Aşure çorbası yemez misiniz?” mısraları buna örnektir (İlhan 2019).

Usta malı olarak Kısaslı aşıkların deyişlerinin yanında Teslim Abdal, Kul Himmet, Pir Sultan Abdal, Nesimi, Şah Hatayi, Virani ve Yemini gibi isimlerden deyişler okumaktadır (İlhan 2019). Şiirlerinin büyük bir bölümü Cem dergisinde, makale ve araştırma yazıları Şanlıurfa’nın yerel gazetelerinden Hizmet, Güneydoğu, Halkın Sesi ve Anadolu Gazetesi’nde yayımlanır (İlhan 2019).

Hakkındaki bilgilere özellikle dört kitapta ulaşmak mümkündür (Aran 2014; Atılgan 1992; Atılgan-Acet 2001; Kolektif 2007). 2012 yılında yayımlanmış Urfa Dağlarında Köroğlu Esemoğlu Kuloğlu adında bir inceleme kitabı bulunmaktadır. Halil Atılgan’ın Kısaslı Âşıklar kitabının giriş şiirinin de adı olan “Kısaslıdır Bizim Aslımız” adlı şiir kitabı baskıya hazır durumda olup yakın tarihte basılacaktır.