Madde Detay
AZİZ TOPRAK
(d. 1873 / ö. 1946)
?
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Aziz Toprak olan âşık, şiirlerinde Aziz Toprak mahlasını kullanır. 1873'te Sivas'ın Divriği ilçesine bağlı Çamşıhı yöresi köylerinden Balova'da dünyaya gelir. Dedesi Balo Ağa, aynı zamanda Balova köyünün kurucularındandır. Babası Haydar Bey, annesi Sultan Hanım'dır. Sultan Hanım, Kangal'ın İğdeli köyündendir. Aziz'in Süleyman adında bir de kardeşi vardır. Çocukluğu sıkıntılar içerisinde geçer. Okuma imkânı bulamamıştır. Askerliğini Yemen'de yedi yıl yapar. Memleketine gazi olarak döner, zira bir gözünü kaybeder. Çevresinde "Kör Aziz" diye de bilinir. Başından iki evlilik geçer. İlk evliliğini Çamoağa köyünden Tamiş Hanım ile gerçekleştirir. İkinci evliliğini ise Baloağalı Süleyman Ağa'nın kızı Gülbahar Hanım ile yapar. Evliliklerinden Haydar, Beset, Mustafa, Süleyman, Hatun, Şerey ve Rabia adlarında yedi çocuğu dünyaya gelir. Hayatı boyunca Çamşıhı çevresinden pek dışarı çıkmayarak dedelik yapmıştır. Çok sayıda cem yönetmiştir. 1946'da Balova köyünde vefat eden Aziz Toprak'ın mezarı Balova köyü eski mezarlığındadır (Kaya 2002: 56; Kaya 2009: 384).
Aziz Toprak'ın edebî kişiliğiyle ilgili çok fazla yorum yapmak mümkün değildir, zira bugün elimizde "Hey Erenler" isimli şiirinin dışında başka şiiri yoktur. Yöredeki sözlü kaynaklardan alınan bilgilere göre iyi derecede saz çalabilen ve pek çok usta malı şiiri ezbere bilen bir âşıktır. Çok sayıda heceli şiiri olduğu ve nazım birimi olarak genellikle dörtlükleri tercih ettiği söylenir, ancak "Hey Erenler", divani nazım şekliyle beyit nazım birimiyle üretilmiştir. Şiirlerinde genellikle Alevi-Bektaşi inanç sistemiyle paralel konuları işlediği de söylenir (Kaya 2002: 56; Kaya 2009: 384).
Kaynakça
Kaya, Doğan (2002). Çamşık Ozanları. Ankara: Çamşık Hüseyin Abdal Derneği Yay.
Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şâirleri. C. I. Sivas: Önder Matbaacılık.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARANYayın Tarihi: 07.01.2019Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 07.01.2019Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | BURHANÎ, Burhan Yıldız | d. 1940 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ZÜLBİYE, Zülbiye Sığırcı | d. 1962 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Tanju Cılızoğlu | d. 1936 - ö. 23 Ocak 2021 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | HULUSİ (ŞEYH HULUSİ) | d. 1873 - ö. 1935 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | HEVÂYÎ, İbrâhim | d. 1873 - ö. 1916 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | KURBANÎ, Sivaslı | d. 1873 - ö. 1914 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Hasan Basri Lostar | d. 1890 - ö. 25 Ekim 1946 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Ömer Bedrettin Uşaklı | d. 1904 - ö. 24 Şubat 1946 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Hüseyin Avni Ozan | d. 1881 - ö. 26 Mart 1946 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | HALİL, Halil Aydoğar | d. 1894 - ö. 2001 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | FİKRİ/EDNA FİKRİ, Ahmet | d. 1864 - ö. 1954 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | DERMANÎ | d. 1966 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | HAMİD-İ BÎNEVA | d. ? - ö. 1771?/1880? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | HİDÂYET, Emîr Efsâhuddîn Hidâyetullâh Bey | d. ? - ö. 1497’den önce | Madde Adı | Görüntüle |
15 | ZEYNÎ, Şeyh Mehmed Zeynî b. Mehmed Hamdullah Efendi | d. 1491-92 - ö. 1569-70 | Madde Adı | Görüntüle |