AZİZ TOPRAK

(d. 1873 / ö. 1946)
?
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Aziz Toprak olan âşık, şiirlerinde Aziz Toprak mahlasını kullanır. 1873'te Sivas'ın Divriği ilçesine bağlı Çamşıhı yöresi köylerinden Balova'da dünyaya gelir. Dedesi Balo Ağa, aynı zamanda Balova köyünün kurucularındandır. Babası Haydar Bey, annesi Sultan Hanım'dır. Sultan Hanım, Kangal'ın İğdeli köyündendir. Aziz'in Süleyman adında bir de kardeşi vardır. Çocukluğu sıkıntılar içerisinde geçer. Okuma imkânı bulamamıştır. Askerliğini Yemen'de yedi yıl yapar. Memleketine gazi olarak döner, zira bir gözünü kaybeder. Çevresinde "Kör Aziz" diye de bilinir. Başından iki evlilik geçer. İlk evliliğini Çamoağa köyünden Tamiş Hanım ile gerçekleştirir. İkinci evliliğini ise Baloağalı Süleyman Ağa'nın kızı Gülbahar Hanım ile yapar. Evliliklerinden Haydar, Beset, Mustafa, Süleyman, Hatun, Şerey ve Rabia adlarında yedi çocuğu dünyaya gelir. Hayatı boyunca Çamşıhı çevresinden pek dışarı çıkmayarak dedelik yapmıştır. Çok sayıda cem yönetmiştir. 1946'da Balova köyünde vefat eden Aziz Toprak'ın mezarı Balova köyü eski mezarlığındadır (Kaya 2002: 56; Kaya 2009: 384).

Aziz Toprak'ın edebî kişiliğiyle ilgili çok fazla yorum yapmak mümkün değildir, zira bugün elimizde "Hey Erenler" isimli şiirinin dışında başka şiiri yoktur. Yöredeki sözlü kaynaklardan alınan bilgilere göre iyi derecede saz çalabilen ve pek çok usta malı şiiri ezbere bilen bir âşıktır. Çok sayıda heceli şiiri olduğu ve nazım birimi olarak genellikle dörtlükleri tercih ettiği söylenir, ancak "Hey Erenler", divani nazım şekliyle beyit nazım birimiyle üretilmiştir. Şiirlerinde genellikle Alevi-Bektaşi inanç sistemiyle paralel konuları işlediği de söylenir (Kaya 2002: 56; Kaya 2009: 384).

Kaynakça

Kaya, Doğan (2002). Çamşık Ozanları. Ankara: Çamşık Hüseyin Abdal Derneği Yay.

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şâirleri. C. I. Sivas: Önder Matbaacılık.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARAN
Yayın Tarihi: 07.01.2019
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İZZET, Ali İzzet Özbekd. 1885 - ö. 1969Doğum YeriGörüntüle
2DERVİŞ VELİd. 1760 - ö. 1840Doğum YeriGörüntüle
3EMİNE, Emine Özlerd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Mehmet Akif Ersoyd. Kasım/Aralık 1873 - ö. 27 Aralık 1936Doğum YılıGörüntüle
5HEVÂYÎ, İbrâhimd. 1873 - ö. 1916Doğum YılıGörüntüle
6Mirze Ali Möcüz Şebisterîd. 29 Mart 1873 - ö. 25 Eylül 1934Doğum YılıGörüntüle
7Sadettin Nüzhet Ergund. 1899/1901 - ö. 25 Nisan 1946Ölüm YılıGörüntüle
8DERUNÎ, Hüseyin Avni Başokd. ? - ö. 1946Ölüm YılıGörüntüle
9Hasan Basri Lostard. 1890 - ö. 25 Ekim 1946Ölüm YılıGörüntüle
10FEYZULLAH BABA, Feyzullah Çınard. 15.11.1937 - ö. 23.10.1983Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11GÜLSÜM/GÜLSÜN, Gülsüm Kahramand. 1969 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ELİBOL/İSMAİL, İsmail Elibold. 08.04.1930 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13NÂFİ', Abdünnâfi' İffet Efendid. 1823 - ö. 1891Madde AdıGörüntüle
14ŞEYHÎ, Şeyh Salmand. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15HİLÂLÎ, Hilâlî Çelebid. ? - ö. 1525Madde AdıGörüntüle