Madde Detay
CABBAR YURT/HOCA, Abdülcabbar Yurt
(d. 1940 / ö. 2000)
Şoför, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Abdülcabbar Yurt, 1940 yılında Adana'nın Ceyhan ilçesine bağlı Çatalhöyük köyünde doğmuştur. Âşık Cabbar'ın babasının adı Nurettin, annesinin adı ise Perişan’dır. İlkokul mezunu olan Âşık Cabbar Yurt, çocukluk ve gençlik yıllarında çiftçilikle uğraşmış; sonrasında ise şoförlük yaparak geçimini sağlamıştır. Âşık Abdülcabbar Yurt'un akrabaları ve yakın çevresindeki arkadaşları onu, Hoca lakabı ile tanımaktadırlar (Arı 2009: 496). Bu durum âşığın dini-tasavvufi konulardaki bilgisi ve çevresindeki insanlara bu konularda nasihat vermesi, onları din, ahlak ve tasavvuf konularında bilgilendirmesinden kaynaklanmaktadır (Arı 2009: 502).
Âşık Abdülcabbar Yurt, -yukarıda da sözü edildiği üzere- şoförlük ve âşıklık mesleklerini yapmak üzere, köyünden Ceyhan'a göç etmiş, ölümüne kadar burada yaşamıştır (Arı 2009: 496). 2000 yılında vefat eden âşığın mezarı Çatalhöyük köyündedir.
Abdülcabbar Yurt, yöredeki Karacaoğlan geleneği etkisi ile âşıklığa küçük yaşlarda heves etmiş ve saz çalmayı öğrenmiştir. Âşık, rüyasında bade içtiğini söylemekte; ama -bu durumun bir sır olduğunu düşündüğü için- rüyanın nasıl olduğu ve içtiği badenin niteliği hakkında bilgi vermemektedir (Arı 2009: 496). O, usta-çırak ilişkisi içerisinde yetişmemiştir. Şiirlerinde adını tapşırmış (Cabbar olarak) ya da "Hoca" mahlasını kullanmıştır.
Âşığın elimizde bulunan 34 şiiri incelendiğinde, bunların genellikle 11’li hece ölçüsü ile yazıldığı görülmektedir. Âşık Cabbar, şiirlerini koşma kafiye örgüsü ile güzelleme, nasihat, destan, taşlama ve ilahi türlerinde söylemiş ve genellikle yarım ile tam kafiyeyi kullanmıştır. Âşığın şiirlerinde çoğu kez anlatım tekniklerinden doğrudan anlatım, nasihat-hitap yolu ile anlatım ve hikâye etme yöntemini kullandığı dikkati çekmektedir (Arı 2009: 497). O, yine şiirlerinde tekrirlere, deyimlere ve halk söyleyişlerine sıklıkla yer vermiştir . Âşığın şiirlerinde millî bilinç, yurt-doğa sevgisi, köy, iyi insan olma, tasavvuf ve din büyükleri (Yunus Emre, Mevlana...) konuları işlenmiştir: "Şu yalan dünyada garip göç eden/ Rahmeti Rahman eren Yunus'tur/ Mürşidine bağlı deruni dilden/ Kefenle dergaha giren Yunus'tur" (Arı 2009: 503; Artun Özel Arşivi. -Hoca- No: 029).
Kaynakça
Arı, Bülent (2009). Adana'da Geçmişten Bugüne Âşıklık Geleneği (Karacaoğlan-1966). Adana: Altınkoza Yay.
Artun Özel Arşivi. -Hoca- No: 029.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. BÜLENT ARIYayın Tarihi: 06.01.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 06.01.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Semrin Şahin | d. 03 Ağustos 1981 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | HAZIM/DELİ DOLU/DELİ HAZIM, Hazım Demirci | d. 1925 - ö. 1996 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Salih Bolat | d. 03 Temmuz 1956 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | İslam Beytullah Erdi | d. 25 Nisan 1940 - ö. 6 Ocak 2014 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Hikmet Recai Atalay | d. 05 Ocak 1940 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Turhan Rasiev | d. 1940 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Mina Urgan | d. 01 Mayıs 1915 - ö. 15 Haziran 2000 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Mehmet Akif İnan | d. 12 Temmuz 1940 - ö. 6 Ocak 2000 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | HÜSEYİN/NAMVERî, Hüseyin Namverî | d. 1922 - ö. 2000 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | ALİ SOYDAN | d. 1888 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | RAFET, Rafet Yayan | d. 1960 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | SEBÛRÎ, Emir Hüseyin | d. ? - ö. 19. yy. | Meslek | Görüntüle |
13 | KARA MEHMET, Mehmet Siligünlü | d. 1934 - ö. 09.09.2014 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | HÜSEYİN ÇALIŞ | d. 08.04.1957? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | RAHMANÎ, Ali Çırçır | d. 17.02.1942 - ö. 25.10.1993 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | KAHRAMAN | d. 1865-1870 (?) - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ALİ/AK OZAN, Ali Ak | d. 01.01.1956 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | MEKNÛNÎ, Niğdeli | d. ? - ö. 1879/1882? | Madde Adı | Görüntüle |