Madde Detay

İstanbul’da dünyaya gelir. Babası, Hazine-i Hassa başmüfettişi Süleyman Nâfiz Bey, annesi Fatma Ruhiye Hanım’dır. İlk ve orta öğrenimini Bakırköy Rüşdiyesi ile Hadȋka-i Meşveret İdâdȋsi’nde tamamlar. Tıp fakültesinden dördüncü sınıfta ayrılır. 1918’de İleri gazetesinin yazı heyetinde çalışmaya başlar, 1922’de gazetenin temsilcisi olarak Ankara’da bulunur. 1922-1924 yılları arasında Kayseri Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği yapar. Öğretmenlik mesleğini Ankara Muallim Mektebinde (1924), Ankara Kız ve Erkek liselerinde (1924-1932), Vefa ve Kabataş liseleri ile Arnavutköy Kız Koleji’nde (1932-1946) sürdürür. 1946 yılında Demokrat Parti’den İstanbul milletvekili seçilir. 27 Mayıs 1960 İhtilali’nde tutuklanarak Yassıada’ya gönderilir. Haziran 1960-Eylül 1961 arasında tutuklu kalır, suçsuz bulunarak serbest bırakılır. Hayatının son yılları Arnavutköy’deki evinde geçer. Azize Çamlıbel ile olan evliliğinden Okyay ve Yeliz Belgin isimli iki çocuğu olur. (Bulut 1991: 22). 8 Kasım 1973 tarihinde Fethiye yakınlarında vefat eden şair Karacaahmet’e defnedilir.

Faruk Nafiz ilk şiirlerini Peyâm (1913-1914), Edebiyât-ı Umûmiyye (1916-1919), Yeni Mecmua (1918), Ümid (1919-1921), Şâir (1918-1919), Büyük Mecmua (1919), Nedim (1919) dergilerinde, Birinci Kitap, İkinci Kitap, vb. adlarıyla sekiz sayı olarak çıkan dergide (1920-1921) ve Yarın (1921-1922) dergisinde yayımlar. Aruzla yazdığı aşk temalı ilk şiirlerinde Cenab Şahabettin, Tevfik Fikret ve Ahmet Hâşim’in tesiri görülür. İlk şiir kitabı Şarkın Sultanları’nı 1918'de yayınlar. Bu kitaptaki şiirlerinde Yahya Kemal’in tesiri görülmektedir. Sanat hayatı boyunca hece ve aruzu yan yana yürüten şairin, Şarkın Sultanları (1918) ve Dinle Neyden (1919), Gönülden Gönüle (1919), Suda Halkalar (1928) aruz vezni ile yazdığı şiir kitaplarıdır.

Şairin ilk şiirlerindeki ferdi temalı şiir anlayışı, Ziya Gökalp’le tanıştıktan sonra şekil ve öz bakımından değişir. 1922'den sonra hece vezniyle şiirler yazmaya başlar. Orhan Seyfi Orhon, Enis Behiç Koryürek, Halid Fahri Ozansoy ve Yusuf Ziya Ortaç ile beraber “Beş Hececiler (Hecenin Beş Şairi)” olarak adlandırılan grubun içerisinde yer alır. İlk dönem şiirlerinde gazel, serbest müstezat, mesnevi, sone nazım şekillerini kullanan şair; memleket edebiyatı döneminde koşma, mani, türkü gibi halk edebiyatı nazım şekillerini kullanır. İlk şiirlerinde en çok kullandığı tema olan aşk, memleket edebiyatı idealiyle yazdığı eserlerinde memleket sevgisiyle birleştirilerek işlenir.

Şairin poetikasını ortaya koyan “Sanat” (1926) şiirindeki; “Başka sanat bilmeyiz karşımızda dururken/Yazılmamış bir destan gibi Anadolu’muz/Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken/Sana uğurlar olsun... ayrılıyor yolumuz” (Çamlıbel 1986: 16) dizelerinde İstanbul aydını ve Anadolu halkı arasındaki karşıtlığı ortaya koyarak Batı karşısında Anadolu kültürünü, milli ve manevi değerleri yüceltir.

Ankara ve Kayseri’de Anadolu’yu yakından görerek ferdi romantizmden toplum gerçeğine dönen Faruk Nafiz, Anadolu coğrafyasını, Anadolu insanının gerçeğini sade bir dille anlattığı “Han Duvarları” şiiriyle Anadolu’ya realist bir gözle bakan ilk şair olur. Şark Vilayetlerini Tetkik Heyeti’nde bulunan Faruk Nafiz, bu heyetle beraber gittiği Sivas, Erzincan, Gümüşhane, Trabzon, Erzurum ve Kastamonu illerini de görür ve bu seyahatle sanat anlayışında memleket edebiyatı idealini harekete geçirir. Müdürlüğünü yaptığı Hayat mecmuasında yayımlanan şiirleri bu ideal ile yazılmış şiirlerdir.

Anadolu’yu, Anadolu’daki halkının çektiği sıkıntıları anlattığı Canavar (1926) adlı üç perdelik tiyatro oyunu, hece vezniyle yazdığı en başarılı eserlerindendir. Mustafa Kemal Atatürk’ün isteğiyle Akın (1932) ve Özyurt (1932) piyeslerini yazar. Atatürk’ün “milli tarih tezi”ne dayandırılarak yazılan Akın, Faruk Nafiz’in ikinci manzum oyunudur. İlk olarak 4 Ocak 1932’de, Ankara Halkevi tarafından Atatürk’ün huzurunda temsil edilen oyun, İstanbul Şehir Tiyatroları, Devlet Tiyatroları, Halkevleri tarafından da sahnelenir. Türklerin Orta Asya’dan göçlerini konu alan Akın’ın devamı Özyurt adlı eserinde Türklerin denize ulaşmaları, gittikleri yerlere medeniyet götürmeleri işlenir. Bu eserlerinde çağdaş bir Oğuz Kağan Destanı yaratmak gayreti içindedir.

Ankara ve İstanbul’da edebiyat öğretmenliği yaptığı yıllarda Güneş, Tavus, Hayat, Yedigün dergilerinde şiirler, fıkralar, makale ve musahabeler yayımlar. 1934-1950 yılları arasında Akbaba ve Karikatür dergilerinde “Çamdeviren” ve “Deli Ozan” müstearıyla mizahi şiir yayımlar. Bu şiirlerini daha sonra Tatlı Sert (1938) adını verdiği kitabında bir araya getirir.

Heyecan ve Sükûn (1959) kitabındaki şiirlerinde Allah’a, dini değerlere, tabiata ve maziye sığınma arzusu, insan sevgisi ve tefekkürle beslenmiş aşk anlayışı geniş yer tutar (Özcan 1993: 732). Yassıada’da tutuklu kaldığı süre boyunca yazdığı rubaileri Zindan Duvarları (1967) adıyla yayınlar. “Onuncu Yıl Marşı”nın söz yazarlarından biri (diğeri Behçet Kemal Çağlar) Faruk Nafiz Çamlıbel'dir.