Madde Detay

Karaman’da doğdu. Mevlânâ soyundan olan Çelebioğlu’nun babası, Rıza Çelebioğlu; dedesi Karaman Mevlevîhanesi son şeyhi Ebubekir Çelebi (Zükür Çelebi)’dir. Ailesinin 1941’de Üsküdar'a yerleşmesiyle ilk ve orta öğrenimini Üsküdar’daki Salacak İlkokulu ve Paşakapısı Ortaokulunda tamamlayarak İstanbul Erkek Lisesi’nden mezun olmuştur. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kaydolmuş misafir olarak girdiği Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan’ın dersinden etkilenerek Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne geçmiştir. Sanat Tarihi Bölümü’nün derslerini de takip ederek Fuzûlî ve Cevherler konulu teziyle her iki bölümden 1961’de mezun olmuştur.

Öğretmen, öğretim görevlisi ve araştırma görevlisi olarak Konya, İstanbul ve Erzurum’da çalışmıştır. 1971’de Yazıcıoğlu Mehmed ve Muhammediyyesi başlıklı teziyle doktor unvanını almıştır. Hacettepe Üniversitesi’nde görev yaparken Sultan II. Murad Devri Mesnevileri başlıklı çalışmasıyla doçent unvanını almıştır. 1982’de profesör unvanını almış, 1983’te Marmara Üniversitesi öğretim üyeliğinden emekli olmuştur. Zuhal Hanım’la evliliğinden üç çocuğu olan Âmil Çelebioğlu’nun ilk çocuğunu trafik kazasında kaybetmiştir. 1990’da Hac ibadeti sırasında Mekke’de meydana gelen “Tünel Faciası”nda vefat etmiştir (Kurnaz, 2013: 2).

Âmil Çelebioğlu ortaöğrenimi sırasında org çalmayı öğrenerek şiir yanında müzikle de ilgilenmeye başlamış, lise yıllarında Ahmet Yamacı ve Şemsi Yastıman’ın Beşiktaş’taki kurslarına devam ederek saz çalmayı öğrenmiştir. 1959'de Nahid Aybet ile beraber, İstanbul Boğaziçi adını verdikleri bir gazeteyi üç sayı olarak çıkarmışlardır. Bu gazetenin son sayısında kendisinin de “Duvarlar Resim Doluydu” isimli bir hikâyesi yer almıştır (Deniz 2013: 2-3). Halk edebiyatı ve klasik Türk edebiyatı geleneklerine uygun olarak şiirlerinin çoğunda mahlas kullanan Çelebioğlu, “Fakîr, Fakîrî, Hayrân, Hayrânî ve Âmil” mahlaslarını kullanmış ve sonunda “Hayrânî” mahlasını seçmiştir (Sefercioğlu 2013: 27).

Hayrânî hece vezniyle yazdığı şiirlerinde sade bir dil kullanırken aruz vezniyle yazdığı şiirlerinde, klasik edebiyat geleneklerine uygun olarak zaman zaman terkiplere yer vermiştir. Şiirlerinde vezne hâkim olduğu ve şiir geleneğini çok iyi bildiği görülmektedir. Çelebioğlu bütün şiirlerini "Yıldızlar ve Çiçekler" adını verdiği bir defterde toplamış ve bunları yayımlamak üzere “Dîvân-ı Hayrânî” başlığı altında yeni bir deftere temize çekmeye çalışmışsa da başaramadan vefat etmiştir (Sefercioğlu 2013: 27-36). Bir binaya benzettiği Türk edebiyatını bütün olarak gören ve bunu Halk, Divân, tekke/Duvar, kemer, kubbe sözleriyle ifade eden (Öztoprak-Deniz 1998: 1), çeşitli konularda ve özellikle halk edebiyatı ve klasik Türk edebiyatının müşterekleri bağlamında çok sayıda bildirisi, makalesi ve kitabı bulunan Çelebioğlu’nun makalelerini bir araya getiren Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları ve doktora tez çalışması ile doçentlik takdim tezi yanında Mevlânâ Mesnevî-i Şerîf, Ramazannâme, Türk Bilmeceler Hazinesi, Türk Ninniler Hazinesi, Erzurumlu İbrahim Hakkı, Ali Nihad Tarlan, Kanûnî Sultân Süleymân Devri Türk Edebiyatı adlı eserleri yayımlanmıştır (Öztoprak, 2013. 13-14).