Madde Detay
DERTLİ MURAT/DUDAHİ, Murat Güvendik
(d. 1943 / ö. -)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Murat Güvendik 1943'te Çorum'un Sungurlu ilçesine bağlı Çiçekli Keller köyünde doğmuştur (Keçe 2010: 315-338). İlkokulu köyünde bitirdikten sonra zorluklar nedeniyle okula devam edememiştir (Çırakman 1992: 213). 1962'de Ankara'ya yerleşen Güvendik, 1963 yılında işe başlamış, 30 yılın ardından emekli olmuştur (Keçe 2010: 315-338). Evlidir ve beş çocuk babasıdır; hâlen Ankara'da ikamet etmektedir (Keçe 2010: 315-338).
İlk kez 17 yaşında şiir yazmaya başlayan Âşık Murat Güvendik'in ilk şiirleri 'Gizli Yaram' ve 'Bir Kara Gözlünün Sevdası'dır (Keçe 2010: 315-338). Ailesinde büyük erkek kardeşlerinin de geleneği bilip, bazı şiirler söylediklerini belirten Güvendik, 'Dertli Murat', 'Dudahi' mahlaslarını kullanır. 'Dertli' mahlasını kendisine örnek olarak seçtiği Âşık Dertli'den almış, 1993 yılında gördüğü bir rüya üzerine 'Dudahi' mahlasını kullanmaya başlamıştır (Keçe 2010: 315-338). Çevresinde âşıklık geleneğini yaşayan ve yaşatan Sungurlu'nun Körklü ve Çukurlu köylerinden âşıklar olduğunu ve onlarla fikir alışverişi yaptıklarını söyleyen Güvendik, sazda ve sözde beşer ustası olmadığını belirtir. Sazı eline aldığında kafasının karınca yuvası hâline geldiğini, hafızasına gelen dizelerden hangisini yazıp çizeceğini bilemeyip şaşırdığını söylemektedir. Âşık, rüya ve badeye inanır. Perşembeyi cumaya bağlayan bir gece gördüğü rüyada ilk deyiş ve methiyesini söylemiştir (Keçe 2010: 315-338). Güvendik, söylediği şiirlerin tür ve özelliklerini, âşıklık makamlarını bilmektedir. Ayrıca halk hikâyelerini sever ve bildiği kadarını seslendirmeye çalıştığını ifade eder (Keçe 2010: 315-338). Güvendik, bazı şiirleri üzerinde hiç değişiklik yapmazken bazı şiirlerini değiştirdiğini söylemiş, şiirlerini büyük kitap hâlinde ciltlenmiş defterlere kaydetmiştir (Keçe 2010: 315-338). Şiirlerini kitap yapmak istediğinde zamanın ruhuna uygun revize ettiğini belirtmiştir. Geleneğe uygun olarak serbest kürsüde şiir yazan, halk hikâyesi anlatan âşık ve ozanların hepsini sevdiğini ve saygı duyduğunu söyleyen Güvendik, çağdaş âşıkların ve geçmişten günümüze gelen âşıkların şiirlerinden bazılarını hafızasında bulundurduğunu belirtir (Keçe 2010: 315-338). Güvendik aynı zamanda âşık fasıl düzenlerini bildiğini ve âşık kolu hakkında bilgi sahibi olduğunu öğrenmek için gelenleri geri çevirmediğini ifade eder. Cem zakirliği yapmamakta, böyle bir vazife verilirse yapmak istediğini söylemektedir (Keçe 2010: 315-338). Sevgi, aşk, dostluk olgularının yanısıra, sosyal içerikli şiirler de yazan, çağından sorumlu olan Güvendik; daha iyisini, daha güzelini verebilmek çabasıyla, şiir yazıp saz çalmaya devam etmektedir (Çırakman 1992: 213). Şiirleri gazete ve dergilerde yayımlanan Güvendik'in, Tüm Halk Ozanlar Topluluğunun yardımı ile Dertlerim Dolu adlı bir kitabı yayımlanmıştır (Keçe 2010: 315-338).
Kaynakça
Çırakman, Hüseyin (1992). Çorumlu Halk Ozanları. İstanbul: Alev Yay.
Keçe, Satı (2013). "Murat Güvendik (Dudahi )". Sazın ve Sözün Sultanları IV. Ed. Fatma Ahsen Turan ve Başak Uysal. Ankara: Gazi Kitabevi. 315-338.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ZEYNEP GÜLVERENYayın Tarihi: 12.04.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
Yayın Tarihi: 12.04.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Dertlerim Dolu | Tüm Halk Ozanları Derneği / Ankara | 2005 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | GÜRANİ DOĞAN, İsmail Doğan Kamışlı | d. 1956 - ö. - | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | GÖMÜTÜ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ORHAN KURTOĞLU | d. 1968 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Süreyya Berfe | d. 27 Ocak 1943 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ELİHAN ABBASKULU OĞLU NİFTALİYEV | d. 1943 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Atila Çakıroğlu | d. 1943 - ö. 2014 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | TAHİR, Tahir Demiröz | d. 1912? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
8 | SEFİL, Ahmet Durmuş | d. 1940 - ö. 1991 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
9 | AFACAN, Sakine Şahin | d. 1907 - ö. 1971 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
10 | MARAL (SALYANLI) MEHERREMOVA | d. 1898 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
11 | YANIK UMMAN, Ömer Akçakaya | d. 1938 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
12 | RIZA MEZRELİ | d. 1895 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |