DOĞANÎ, Şükrü Doğan

(d. 1960 / ö. -)
Elektrikçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Şükrü Doğan olan âşık, 1960 yılında Van'ın Muradiye ilçesine bağlı Dorutaş köyünde doğar. Abisinin trafik kazasında ölmesi üzerine ailesi tarafından yengesiyle nikâhı kıyılır. Bunu kabullenmediğinden bir müddet Adana’da kalıp çalışan âşık, sıla özlemi de çeker. Döndüğünde aynı kadını karşısında görünce kaderine boyun eğer. İlk evliliği devam eden âşığın altı çocuğu vardır (Arvas 2005: 79).

Babası, Hani sülalesine mensuptur. İlkokul mezunudur. Seferberlik olarak bilinen 1. Dünya Savaşı yıllarında muhacirlik yaşar ve Burdur’a yerleşir. Çeşitli mesleklerle meşgul olan âşık başta elektrikçilik olmak üzere inşaatlarda çırak ve kalifiye eleman olarak da çalışır. Sazını asla maddi gelir için kullanmaz; sadece duygularını dile getirdiği, sevdiği bir alet olduğu için saz çalar (Arvas 2005: 79-80).

Şiirlerinde Doğanî mahlasını kullanan âşık, şiir yazmasını küçük yaşta evlenmesine bağlar. Saz merakı ise 1976’da, Alpaslan Anadolu Lisesinde öğrenci olan dayısının oğluna okulundan verilen bir çalgıyla başlar. Önce keman çalan ama bir müddet sonra gizli gizli saz çalmayı öğrenen âşık; Âşık Mahzunî Şerif hayranı olduğu ve onu dinlemek istediği için köyünden Muradiye’nin merkezine yürüyerek gider. Mahzunî Şerif’in deprem dolayısıyla verdiği konseri izleyemez ama gönlü rahattır. Çünkü Mahzunî için kilometrelerce süren bir yolu yürür. Tesirinde kaldığı diğer âşıklar Ali Kızıltuğ ile Yoksunî’dir. Önce yakın çevresindeki arkadaşları saz ve sözünü fark ederek ondan zaman zaman çalıp söylemesini ister. İlerleyen zamanlarda düğün, şenlik ve bayramlarda da saz çalmaya başlar. Van merkeze yerleştikten sonra bir dernekleri olmasa da beraber olan Vanlı âşıkların arasına katılır. Van'da bir özel televizyon kanalında program yapan Celâlî ve Dertli Kâzım'ın, saza söze meraklı olanların aralarına katılması yönündeki isteklerine kulak vererek onlarla tanışır. 1994’te başlayan arkadaşlıkları hâlen devam etmektedir (Arvas 2005: 80)

Âşıklığını yoksulluğun çaresizliğine bağlayan ozan, "yoksulluk sonucu içinde kaynayan volkanın şiir olarak dile geldiğini" söyler. Usta malı olarak çoğunlukla Alevi âşıkların türkülerini okuyan Doğanî, kendisine ait altı şiiri saz eşliğinde terennüm eder. Şiirlerine uyguladığı âşık makamları, genellikle Alevi âşıkların kullandığı ezgilerdir. Bildiği herhangi bir türkülü hikâye yoktur (Arvas 2005: 80).

Kaynakça

Arvas, Abdulselam (2005). Van Âşıklık Geleneği. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.

Arvas, Abdulselam (2012). Geçmişten Günümüze Van Aşıklık Geleneği. Ankara: Hâkim Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. METİN EREN
Yayın Tarihi: 27.12.2018
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HÜSEYİN, Hüseyin Alizâded. 1958 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2HAŞİMÎ, Haşimi Aslıhakd. 01.12.1951 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3VEHBÎ, İbrahimd. ? - ö. 1904Doğum YeriGörüntüle
4YILMAZ, Ahmet Yılmazd. 1960 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5VEHBİ/SOYBAL/ ÂŞIK VEHBİ, Vehbi Soybald. 01.05.1960 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6MEHEMMED, Mehemmed İskenderîd. 1960 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ŞEKİBÎ, Yedullah Şekibîd. 1955 - ö. ?MeslekGörüntüle
8GÜLBENK, Yusuf Budakd. 1948 - ö. ?MeslekGörüntüle
9ŞIHLIOĞLU, Duran Şıhlıoğlud. 1933 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10SARICAKIZ/İLKİN MANYA, İlkin Manyad. 23.06.1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11MAHŞAH HANIMd. 1864 - ö. 25.03.1933Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12HASAN, Hasan Karabaşd. 1958 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
13ÜLFETÎ, İsmaild. 1779 - ö. 1885Madde AdıGörüntüle
14NURCAN BETÜL ALTUNd. 04.03.1975 - ö. ?Madde AdıGörüntüle