Madde Detay

Asıl adı Numan Evcili olan âşık, 1949'da Sivas'ın Hafik ilçesine bağlı Yarhisar köyünde dünyaya gelmiştir. Bağlı bulunduğu sülale Yarhisar'da Hüseyin Ağagiller olarak bilinir. Babası Hüseyin Ağa'nın oğlu Mustafa, annesi Boşnakgil sülalesinden Sabri Ağa'nın kızı Münire Hanım'dır. 1952'de -henüz üç yaşında iken- babasını kaybeder. Annesi Münire Hanım, ocak dağılmasın düşüncesiyle ölen eşinin kardeşi Talip Bey ile evlendirilir. Talip Bey Sivas Merkez'de bir bakkal dükkanı işletmeye başlayınca ailesini de Sivas'a getirir. Okul öncesi ilk eğitimini dedesinden alan Numan, ilkokula köyünde başlar, ancak üçüncü sınıfta iken Sivas / Merkez'deki İlköğretmen Okuluna geçer. İlk ve ortaokulu burada tamamladıktan sonra liseyi bir müddet öğretmen lisesinde okur. Ardından Erkek Sanat Enstitüsü'ne kaydını aldırır. Dedesi bu okula sıcak bakmadığı için biraz da baskıyla liseyi terk etmek zorunda kalır. Daha sonra liseyi dışarıdan bitirir (Sancak 2007: 3; Yıldız 2003: 434). 1972'de askere gider. Vatani görevini Çanakkale'nin Gelibolu ilçesinde tamamlayarak 1974'te terhis olur. 1975'te aynı zamanda teyzesinin kızı olan Fadime Hanımla dünya evine girer. Bu evlilikten Mustafa, Hakan ve Gökhan adlarında üç çocuğu dünyaya gelir. 1975'te vergi dairesinin açtığı sınavda başarılı olarak tahsildar unvanıyla memurluğa başlar. İlk görev yeri Kangal'dır. Sonrasında ülkenin pek çok yerinde görev yapar. Son olarak Sivas Vergi Dairesi'nde tahsildar olarak görev yapmaktayken 2006'nın eylül ayında emekli olan Numan Evcili, hâlen Sivas'ta ikamet etmektedir (Kaya 2009: 243; Sancak 2007: 4; Kaya 1984: 30).

Numan Evcili'nin halk şiiriyle ilgilenmesinde çocukluk yıllarında Sivas'ta, kaldırım üzerinde kitap satan seyyar satıcıların önemli etkisi olmuştur. Evcili bir gün, bu kitapçıların birinden Âşık Garip hikâyesini satın alır. Kitabı okuduktan sonra kendini başka bir âlemde zanneder ve çok beğenir. Bunu Âşık Emrah, Âşık Ömer, Âşık Ruhsatî, Âşık Seyranî, Âşık Sümmanî, Âşık Dertli, Karacaoğlan ve Yunus Emre gibi isimlerin kitapları takip eder. Söz konusu âşıkları okuya okuya içinde şiir yazmak için karşı koyamadığı bir heves meydana gelir. Onlar gibi şiirler söylemek/ yazmak için Allah'a dualar eder. Nitekim ilk şiirini ortaokul öğrencisiyken kaleme alır. Klasik anlamda herhangi bir ustası olmayan âşık, yukarıda isimleri zikredilen âşıkları kendine usta kabul eder. Rüya görme, bade içme, hikâye tasnif etme, saz çalma gibi geleneğin pek çok önemli unsurunu haiz değildir. Bununla beraber yetiştirdiği herhangi bir çırak da bulunmamaktadır (Kaya 2009: 243; Sancak 2007: 4). Numan Evcili, mahlasını kendi seçmiştir. İlk yazdığı şiirlerde Ehramî mahlasını kullanmış; daha sonra mahlasını Erhamî olarak güncellemiştir. Söz konusu mahlası seçmesinin özel bir nedeni yoktur.

Erhamî alçak gönüllü, doğrudan yana, dinine ve vatanına sıkı sıkıya bağlı ve sabırlı bir kişidir. Şiirlerinin konusu oldukça geniş olup kişisel özellikleri ve ruh yapısı şiirlerini etkilemiştir. Aşk, toplumsal hadiseler, millî ve mistik duygu ve düşünceler şiirlerinde göze çarpar. Yanlış gördüğü bir durumu dile getirmekten çekinmez. Bu bağlamda taşlama sıklıkla kullandığı nazım türlerinden biridir. Taşlamayı güzelleme ve dertlenme takip eder.

Sade bir dille yazdığı şiirlerinin nazım birimi dörtlüktür. 8 ve 11'li hece ölçülerini tercih etmiştir. 8'li şiirlerinde 4+4, 5+3 ve 3+3+2; 11'li şiirlerinde ise 6+5 ve 4+4+3 durak yapılarını kullanmıştır. Bu bağlamda şiirlerinin nazım şekli koşma ve semaidir. Âşığın şiirlerinde hem tek hem de döner ayağa tesadüf edilmektedir. Döner ayaklı şiirleri daha fazladır.

500'ün üzerinde şiiri bulunan Âşık Erhamî ile ilgili bugüne kadar kitap hacminde yapılan tek çalışma Özlem Sancak'a aittir ve Âşık Erhamî Hayatı Âşıklığı ve Şiirleri (Sancak 2007) adını taşımaktadır. Sancak, eserinde, âşığın şiirlerini teknik açıdan ve muhteva açısından inceleyerek 185 şiire yer vermiştir.