Madde Detay
HÂFIZ-I KONEVÎ
(d. ?/? - ö. 950/1543)
Mevlevî şair
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Konya doğumlu, Mevlevî bir şairdir. Hâfız mahlaslı diğer şairlerden ayırmak için tezkire müellifleri Hâfız-ı Konevî olarak tanıtır. Mesnevîhandır. İyi derecede Arapça ve Farsça bilen Hâfız, sesinin güzelliği ve hafızasının gücüyle tanındı. Bilgili bir insandır, ancak şiirleri zamanında çok beğenilmemiştir. 950/1543 civarında vefat etmiştir. Kardeşi Mutî’î de şairdir.
Kaynakça
[Ergun], Sadeddin Nüzhet-[Uğur], Mehmed Ferîd (1926). Konya Vilâyeti Halkiyyât ve Harsiyyâtı. Konya: Vilayet Matb. 20-21.
Canım, Rıdvan (hzl.)(2000). Latîfî. Tezkiretü'ş-Şuara ve Tabsıratü'n-Nüzemâ. Ankara: AKM Yay. 220-221.
Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrâr Dede. Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye, İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 125-126.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.I. Ankara: Bizim Büro Yay. 175.
Kutluk, İbrahim (hzl.) (1978). Kınalızâde Hasan Çelebi. Tezkiretü'ş-Şu'ara. C. 1. Ankara: TTK Yay. 278.
Solmaz, Süleyman (hzl.)(2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 268.
Şemsettin Sâmi (1996). Kâmûsü'l-Alam C. III. İstanbul: Kaşgar Neşriyat. 1914.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. EMİNE YENİTERZİYayın Tarihi: 10.06.2014Güncelleme Tarihi: 03.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
‘Iyd-i vaslına nigâruñ beni kurbân eyleñ
Ben gedâyı ‘adem iklîmine sultân eyleñ
Gam-ı hecriyle ölürsem serümüñ kâsesini
Ser-i kûyında sifâl-i seg-i cânân eyleñ
Üstühânumla konaklañ eşigi seglerini
O bahâneyle beni kûyına mihmân eyleñ
Gözlerümden akıdup kanlu ciger-pârelerüm
Tag u sahrâyı tolu lâle-i rümmân eyleñ
‘Aşkınuñ gencine vîrâne imiş cây-ı karâr
Ey gam u derd dil-i Hâfızı vîrân eyleñ
(Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrâr Dede. Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye, İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 125-126.)
Kıt’a
Gerekmez bana fazl u ma’rifet hîç
Zamâne düşmen-i ehl-i hünerdür
Ko kesb-i fazlı sa’y it câhil ol var
Bu devr içinde câhil mu’teberdür
Hüner da’vâsın itme ey tehî-dest
Hüner elde bu demde sîm ü zerdür
Hüner kizb ile şirret oldı şimdi
Anı her kim bilür sâhib-hünerdür
Gözün aç kim cihânun hayrı gitdi
O demdür kim zamâne şûr u şerdür
(Canım, Rıdvan (hzl.)(2000). Latîfî. Tezkiretü'ş-Şuara ve Tabsıratü'n-Nüzemâ. Ankara: AKM Yay. 221; [Ergun], Sadeddin Nüzhet-[Uğur], Mehmed Ferîd (1926). Konya Vilâyeti Halkiyyât ve Harsiyyâtı. Konya: Vilayet Matb. 20-21)
Beyitler
Gam-ı zülfüñle hâk olsam biter üstümde sünbüller
Ruhuñ şevkiyle cân virsem tolar kabrüm kızıl güller
Ola kim bir bahâneyle irem bâğına dil-dâruñ
Kesik başum sifâlinde diküñ bitsün karanfüller
El virse baña devrân bir hoş zamâne olsa
Iyd olsa dest-i yâri öpsem bahâne olsa
(Solmaz, Süleyman (hzl.)(2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 268)
Zülf-i miskîn kim sabâdan çın seher kalkar kopar
Her taraf cân illerinde fitneler kalkar kopar
(Kutluk, İbrahim (hzl.)(1978). Kınalızâde Hasan Çelebi. Tezkiretü'ş-Şu'ara. C. 1. Ankara: TTK Yay. 278.; Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrâr Dede. Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye, İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 125)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 10.06.2014Güncelleme Tarihi: 03.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
‘Iyd-i vaslına nigâruñ beni kurbân eyleñ
Ben gedâyı ‘adem iklîmine sultân eyleñ
Gam-ı hecriyle ölürsem serümüñ kâsesini
Ser-i kûyında sifâl-i seg-i cânân eyleñ
Üstühânumla konaklañ eşigi seglerini
O bahâneyle beni kûyına mihmân eyleñ
Gözlerümden akıdup kanlu ciger-pârelerüm
Tag u sahrâyı tolu lâle-i rümmân eyleñ
‘Aşkınuñ gencine vîrâne imiş cây-ı karâr
Ey gam u derd dil-i Hâfızı vîrân eyleñ
(Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrâr Dede. Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye, İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 125-126.)
Kıt’a
Gerekmez bana fazl u ma’rifet hîç
Zamâne düşmen-i ehl-i hünerdür
Ko kesb-i fazlı sa’y it câhil ol var
Bu devr içinde câhil mu’teberdür
Hüner da’vâsın itme ey tehî-dest
Hüner elde bu demde sîm ü zerdür
Hüner kizb ile şirret oldı şimdi
Anı her kim bilür sâhib-hünerdür
Gözün aç kim cihânun hayrı gitdi
O demdür kim zamâne şûr u şerdür
(Canım, Rıdvan (hzl.)(2000). Latîfî. Tezkiretü'ş-Şuara ve Tabsıratü'n-Nüzemâ. Ankara: AKM Yay. 221; [Ergun], Sadeddin Nüzhet-[Uğur], Mehmed Ferîd (1926). Konya Vilâyeti Halkiyyât ve Harsiyyâtı. Konya: Vilayet Matb. 20-21)
Beyitler
Gam-ı zülfüñle hâk olsam biter üstümde sünbüller
Ruhuñ şevkiyle cân virsem tolar kabrüm kızıl güller
Ola kim bir bahâneyle irem bâğına dil-dâruñ
Kesik başum sifâlinde diküñ bitsün karanfüller
El virse baña devrân bir hoş zamâne olsa
Iyd olsa dest-i yâri öpsem bahâne olsa
(Solmaz, Süleyman (hzl.)(2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 268)
Zülf-i miskîn kim sabâdan çın seher kalkar kopar
Her taraf cân illerinde fitneler kalkar kopar
(Kutluk, İbrahim (hzl.)(1978). Kınalızâde Hasan Çelebi. Tezkiretü'ş-Şu'ara. C. 1. Ankara: TTK Yay. 278.; Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrâr Dede. Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye, İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 125)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 03.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
‘Iyd-i vaslına nigâruñ beni kurbân eyleñ
Ben gedâyı ‘adem iklîmine sultân eyleñ
Gam-ı hecriyle ölürsem serümüñ kâsesini
Ser-i kûyında sifâl-i seg-i cânân eyleñ
Üstühânumla konaklañ eşigi seglerini
O bahâneyle beni kûyına mihmân eyleñ
Gözlerümden akıdup kanlu ciger-pârelerüm
Tag u sahrâyı tolu lâle-i rümmân eyleñ
‘Aşkınuñ gencine vîrâne imiş cây-ı karâr
Ey gam u derd dil-i Hâfızı vîrân eyleñ
(Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrâr Dede. Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye, İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 125-126.)
Kıt’a
Gerekmez bana fazl u ma’rifet hîç
Zamâne düşmen-i ehl-i hünerdür
Ko kesb-i fazlı sa’y it câhil ol var
Bu devr içinde câhil mu’teberdür
Hüner da’vâsın itme ey tehî-dest
Hüner elde bu demde sîm ü zerdür
Hüner kizb ile şirret oldı şimdi
Anı her kim bilür sâhib-hünerdür
Gözün aç kim cihânun hayrı gitdi
O demdür kim zamâne şûr u şerdür
(Canım, Rıdvan (hzl.)(2000). Latîfî. Tezkiretü'ş-Şuara ve Tabsıratü'n-Nüzemâ. Ankara: AKM Yay. 221; [Ergun], Sadeddin Nüzhet-[Uğur], Mehmed Ferîd (1926). Konya Vilâyeti Halkiyyât ve Harsiyyâtı. Konya: Vilayet Matb. 20-21)
Beyitler
Gam-ı zülfüñle hâk olsam biter üstümde sünbüller
Ruhuñ şevkiyle cân virsem tolar kabrüm kızıl güller
Ola kim bir bahâneyle irem bâğına dil-dâruñ
Kesik başum sifâlinde diküñ bitsün karanfüller
El virse baña devrân bir hoş zamâne olsa
Iyd olsa dest-i yâri öpsem bahâne olsa
(Solmaz, Süleyman (hzl.)(2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 268)
Zülf-i miskîn kim sabâdan çın seher kalkar kopar
Her taraf cân illerinde fitneler kalkar kopar
(Kutluk, İbrahim (hzl.)(1978). Kınalızâde Hasan Çelebi. Tezkiretü'ş-Şu'ara. C. 1. Ankara: TTK Yay. 278.; Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrâr Dede. Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye, İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 125)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
‘Iyd-i vaslına nigâruñ beni kurbân eyleñ
Ben gedâyı ‘adem iklîmine sultân eyleñ
Gam-ı hecriyle ölürsem serümüñ kâsesini
Ser-i kûyında sifâl-i seg-i cânân eyleñ
Üstühânumla konaklañ eşigi seglerini
O bahâneyle beni kûyına mihmân eyleñ
Gözlerümden akıdup kanlu ciger-pârelerüm
Tag u sahrâyı tolu lâle-i rümmân eyleñ
‘Aşkınuñ gencine vîrâne imiş cây-ı karâr
Ey gam u derd dil-i Hâfızı vîrân eyleñ
(Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrâr Dede. Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye, İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 125-126.)
Kıt’a
Gerekmez bana fazl u ma’rifet hîç
Zamâne düşmen-i ehl-i hünerdür
Ko kesb-i fazlı sa’y it câhil ol var
Bu devr içinde câhil mu’teberdür
Hüner da’vâsın itme ey tehî-dest
Hüner elde bu demde sîm ü zerdür
Hüner kizb ile şirret oldı şimdi
Anı her kim bilür sâhib-hünerdür
Gözün aç kim cihânun hayrı gitdi
O demdür kim zamâne şûr u şerdür
(Canım, Rıdvan (hzl.)(2000). Latîfî. Tezkiretü'ş-Şuara ve Tabsıratü'n-Nüzemâ. Ankara: AKM Yay. 221; [Ergun], Sadeddin Nüzhet-[Uğur], Mehmed Ferîd (1926). Konya Vilâyeti Halkiyyât ve Harsiyyâtı. Konya: Vilayet Matb. 20-21)
Beyitler
Gam-ı zülfüñle hâk olsam biter üstümde sünbüller
Ruhuñ şevkiyle cân virsem tolar kabrüm kızıl güller
Ola kim bir bahâneyle irem bâğına dil-dâruñ
Kesik başum sifâlinde diküñ bitsün karanfüller
El virse baña devrân bir hoş zamâne olsa
Iyd olsa dest-i yâri öpsem bahâne olsa
(Solmaz, Süleyman (hzl.)(2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 268)
Zülf-i miskîn kim sabâdan çın seher kalkar kopar
Her taraf cân illerinde fitneler kalkar kopar
(Kutluk, İbrahim (hzl.)(1978). Kınalızâde Hasan Çelebi. Tezkiretü'ş-Şu'ara. C. 1. Ankara: TTK Yay. 278.; Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrâr Dede. Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye, İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 125)
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | FADİME, Fadime Kılıç | d. 1939 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | ŞEM‘Î, Ahmed | d. 1772-1773 - ö. 1839-1841 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | Murat Güzel | d. 11 Mart 1971 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | HÂLİSÎ, Hoca-zâde Çelebi | d. ? - ö. 1543-44 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 5 | CEFÂYÎ, Fistancıoğlu, Muslihuddîn Halife/Mestancıoğlu | d. 1473 - ö. 1543 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 6 | FAKRÎ, Ahmed Dede | d. ? - ö. 1543-1544 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 7 | PENÂHÎ, Mustafa | d. ? - ö. 1563 | Meslek | Görüntüle |
| 8 | SEYYİD ALİ | d. ? - ö. 1794-95 | Meslek | Görüntüle |
| 9 | HABÎBÎ (HASÎBÎ), Habîb Dede | d. ? - ö. 1643-44 | Meslek | Görüntüle |
| 10 | CÂHÎ, Câhî Bey | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 11 | CEMÂLÎ/ MUHYİDDİN, Zenbilî-zâde Muhyiddin Mehmed Cemâlî Efendi | d. ? - ö. 1550-51 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 12 | ŞÂMÎ, Kınalıoğlu Mustafa Şâmî Bey | d. ? - ö. 1560 civarı | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 13 | MA'RİFÎ, Muhammed, Fethu’l-Ma'ârif | d. 1719-20 - ö. 1824 | Madde Adı | Görüntüle |
| 14 | MERD-İ GARÎB, Şuayb Efendi | d. ? - ö. 1881 | Madde Adı | Görüntüle |
| 15 | Tayyibî, Mehmed Çelebi | d. ? - ö. 1679 | Madde Adı | Görüntüle |