Madde Detay

Bağdatlı olup tezkire sahibi Ahdî'nin akrabasıdır (Solmaz 2013:209-210, Kurnaz 2011: 247). Âlî, Künhü'l-Ahbâr'da bildirdiğine göre 994/1586’da Bağdat’a hazîne defterdarı olarak gittiğinde otuz kadar şair, kendisine kaside, tarih ve gazel sunar. Budinli Hisâlî, Metâli^´ü'n-Nezâir adlı eserinde Âlî'nin Kerbelâ konulu gazeline nazire yazan yirmi kadar Osmanlı şairinin matlaını bir araya geti­rir. Şairlerden sekizi Bağdatlı olup muhtemelen Âlî'yi karşılamaya gelen­lerin arasında yer almışlardır. Bu manzumelere göre Âlî'ye şiir sunan Bağdatlı şairler Hurremî, Tarzî, Ahdî, Kelâmî, Aklî, Seyyid Feyzî, Rûhî ve Harîrî'dir. Budinli Hisâlî, Metâli^´ü'n-Nezâir’inde Âlî ve Hurremî’nin şiirlerinin matlalarını da arka arkaya vermektedir (Kaya 2003: 881).

Ahdî’nin anlattıklarına göre Hurremî, Acem şairlerinin divanları­nı okumuştur. Fuzûlî'nin hayranıdır. Onun şiirlerini dilinden düşürmezmiş. Bulunduğu her mecliste Fuzulî’den okuyup yazarmış (Solmaz 2013:209). Ahdî, Hurremî’nin güzel latîfeleri olduğunu söyler. Aynı zamanda büyük küçük herkesin beğendiği biri imiş. Türkçe’nin yanında Farsça matlaları da vardır.

Aksoyak, İ. Hakkı (2005).“Gelibolulu Mustafa Âlî’nin Bağdatlı Rûhî’ye Etkisi”. Bilig. (33): 137-147.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

İsen, Mustafa (hzl.)(1994). Gelibolulu Mustafa Âlî. Künhü'l-Ahbâr'ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

İsen, Mustafa (1997). Ötelerden Bir Ses. "Edebiyat Tarihimizde Bağdat". Ankara: Akçağ Yay.

Kaya, Bilge (hzl.) (2003). Hisâlî Metâli´ü’n-Nezâir. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Kurnaz, Cemal (1997).  "Rûhî'nin Dostları". Divan Edebiyatı Yazıları. Ankara: Akçağ Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Solmaz, Süleyman (hzl.)(2005). Ahdî ve Gülşen-i Şuarası. Ankara: AKM Yay.

Solmaz, Süleyman (hzl.)(2017). Gülşen-i Şuara. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56733,ahdi-gulsen-i-suarapdf.pdf?0. [erişim tarihi: 01.11.2020].

Ârâm cûdâ z’ân meh-i hod-kâm nedârem

Nâ-kâm cüdâ geşte em ârâm nedârem

xx

Ne sır var bâtınında bilmezem kim meclis-i meyde

Düşer erbâb-ı meclis mest olup ammâ sebû düşmez

xx

Dime kim dil-berde ancak kâmet-i bâlâ gerek

Kâmet-i bâlâsı gibi her yiri alâ gerek

xx

Minnet Hudâ’ya hâsıl idüp devr-i kâmımuz

Kan yutdurur adûlara şürb-i müdâmımuz

xx

Kaçan kim arz-ı hâle başlasam ol şûh-ı bed-hûya

Komaz kendüyi anda ya tegâfül ya itâb eyler

Sana ey Hurremî lal-i leb-i yâr itdügi rengi

Ne câm eyler mahabbet meclisinde ne şarâb eyler

xx

Siyeh-pûş ol gel ey âbdâl dil-i mâh-ı Muharrem’dür

Figân it şerhalar çek sînene hengâm-ı mâtemdür

Gel ey davâ-yı mihr-i âl iden kan agla gamnâk ol

Bu demlerde mahabbet hânedânun gönli pür-gamdur

 (Solmaz, Süleyman (hzl.)(2017). Gülşen-i Şuara. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56733,ahdi-gulsen-i-suarapdf.pdf?0. [erişim tarihi: 01.11.2020]. 146.)